Bildiğimiz üzere otomobiller de aynı biz insanlar gibi bakıma ihtiyaç duyarlar. Nasıl ki biz hasta olduğumuzda veya check up (genel sağlık muayenesi) yaptırmak istediğimizde hastaneye gideriz işte aynı şekilde otomobillerimizi de arıza verdiklerinde, hasar oluştuğunda yahut periyodik bakım zamanı geldiği vakit servise götürürüz.
Servise götürme konusunda herkes hemfikir, fakat hangi servis: Yetkili servis mi, özel servis mi?
Tabii ki ekonomik gelir farkının bu tercihteki önemi büyük. Örneğin maaşı dolgun bir kişi otomobilini “özel servise mi götüreyim? yoksa yetkili servise mi götüreyim?" diye sorun etmeyebilir. Açıkçası iki servis arasında ciddi bir fiyat farkı olmasa kaleme almaya gerek kalmayabilirdi. Ancak aradaki fiyat farkı yaklaşık iki katı. Hatta bazen daha da açılabiliyor.
Öncelikle özel servislerden başlayalım. Bu sektör Türkiye'de hiç azımsanmayacak bir büyüklüğe sahip. Sırf İstanbul'da 20 tane oto sanayi sitesi var. Bu sanayi siteleri yüzlerce özel servis ve tamirhaneyi bünyesinde barındırıyor. Özel servis denilince akla sadece oto sanayi sitesi gelmemeli elbette. Münferit olarak özel servis açmayı tercih eden birçok işletmeci var. Genel tabloya baktığımızda ülke çapında binlerce özel servis olduğunu görüyoruz.
Bu servisler genelde bir veya birden çok otomobil markasına hizmet veriyor. Örneğin Toyota'nın yetkili servisi sadece Toyota markalı otomobillerin bakım ve servis işlemlerini yapıyor. Ancak bir Toyota özel servisi, aynı zamanda Honda, Mazda, Nissan vs. gibi otomobillerin bakım hizmetini de yapabiliyor. Yani sözün kısası özel serviste marka sınırı yok.
Şunu da belirtmekte fayda var; özel servislerde bir standart olduğunu söyleyemeyiz. Yani aynı marka için hizmet veren bir özel servisten gayet memnun kalıp, bir diğer servisten şikayetçi olabilirsiniz.
Yetkili servislere gelecek olursak, bu servisleri açma prosedürleri çok daha zor ve maliyetli olduğu için haliyle özel servislere göre sayıları çok daha az. Ayrıca yetkili servislerde çalışan teknik personelin çok daha profesyonel olması gerekiyor. Daha doğrusu burada çalışan teknikerler doğrudan üretici firma tarafından eğitime tabi tutuluyor. Böylece randevusuz yer bulmak neredeyse imkansız oluyor.
Yetkili servisler, özellere göre daha kurumsal çalışırlar. Şikayet mekanizması bu servislerde her zaman daha iyi işler. Ayrıca değiştirilen parçalara 'parça garantisi' verilir. Yani otomobil garantiden çıkmış olsa bile parça garantisi devam ettiği sürece, aynı sıkıntı tekrar patlak verdiğinde ücretsiz olarak değiştirilebilir.
Evet, genel hatlarıyla iki servis hakkında bilgi verdikten sonra karşılaştırmaya geçebiliriz: (Kolay anlaşılması açısından yetkili servise (Y), özel servise (Ö) diyelim.)
Çoğu sürücü, garanti kapsamındaki otomobillerin, bakım veya arıza durumunda yetkili servise götürülmesi gerektiğini bilir. Bu tabii ki bir zorunluluk değil, ancak son derece önemli bir husus. Nedenine gelecek olursak; özel servislerin çoğu orijinal yedek parça kullanmayı tercih etmiyor. Genellikle, daha ucuza mal olan yan sanayi parçalar kullanılıyor. Sonuç olarak orijinal olmayan parçaların kullanılması durumunda, otomobiliniz henüz 1 aylık bile olsa garanti dışı kalıyor.
Bir önemli nokta daha var. Garantisi devam eden otomobilinizi, orijinal yedek parça kullanan özel servise götürdüğünüzü varsayalım. Yedek parça orijinal dahi olsa yapılacak en ufak bir işçilik hatasında otomobiliniz yine garanti dışı kalabilir. Bu nedenle garantisi devam eden otomobiller için en mantıklı tercih yetkili servis.
Şimdiye kadar bahsettiğimiz özel servisler genellikle belirli markalara has olanlardı. Ancak son zamanlarda birçok marka otomobile hizmet verebilen yeni nesil özel servisler geliştirildi. En yaygın olarak sayabileceğimiz iki firma var; Speedy ve Otopratik. Bunlar için 'daha profesyonel özel servis' demek yanlış olmaz. Özel servisler için yazdığımız maddeler tabii ki bunlar için de geçerli. Ancak hizmet anlayışı açısından yetkili servislere yakın diyebiliriz. Üstelik fiyat olarak yetkili servislerden bir hayli ucuz.
Yetkili servise götürmenin en büyük nedeninin garanti olduğunu söylemiştik. Garanti bittikten sonra servis tercihimizde iki önemli husus var:
İşte yetkili servisi tercih etmenin en güzel noktası. Diyelim 0 km bir otomobil aldınız ve 2 sene sonunda garantisi bitti. Ancak siz otomobilin bakımlarını vs. ilk günden beri yetkili serviste yaptırdınız. Kullandığınız otomobil garanti dışı kaldıktan sonra arıza verdi. Yetkili servise götürüyorsunuz ve otomobil inceleniyor. Aracınız incelendikten sonra eğer bazı kriterlere uyuyorsa otomobilinize iyi niyet garantisi uygulanıyor ve binlerce lira ödemek yerine bir kuruş bile ödemeden otomobilinizi yetkili serviste tamir ettirebiliyorsunuz.
İyi niyet garantisi işte böyle bir uygulama. Bazı otomotiv üreticileri bu uygulamaya geçti. Örneğin Volkswagen marka otomobiller için kriterler şöyle;
Diğer bir deyişle üretici firma arızayı kabulleniyor ve arıza tüketici tarafından kaynaklanmadığı için iyi niyet sergilemiş oluyor. Ancak iyi niyet garantisi her otomobil için %100 uygulanmıyor. Otomobilin kullanım durumuna göre %60-%70 de uygulanabiliyor.
Yetkili ve özel servislere değinmişken periyodik bakımdan bahsetmemek olmazdı. Otomobiller, uzun süre kullanıldığı veya uzun süre beklediği için parçalarında aşınmalar ve bozulmalar görülür. Bazı parçalar ise işlevini yitirir ve otomobilde performans düşüklüğüne neden olur. Bu nedenle otomobilin bazı parçaları kontrol edilir, gerektiği takdirde değiştirilir. Bu parçalar şunlardır:
Ayrıca otomobilin motor ve fren bakımı yapılır. Far ayarı ve ön takım kontrol edilir. Kullanım yılı ve kilometresine göre bu işlemler farklılık gösterebilir. Bakım aralıkları için otomobilden otomobile değişim gösterebilir. Ancak genellikle 10 bin veya 15 bin kilometrede bir periyodik bakım yaptırılır. Eğer yılda 10 bin kilometreden az yapılıyorsa yılda bir kere (mümkünse aynı ayda) bakıma götürmek yeterli olacaktır.
Günümüzde otomobiller şüphesiz birçok insanın hayatında büyük önem taşıyor. Bu nedenle otomobilin bakım ve onarımlarını düzgün bir şekilde yaptırmalıyız. Unutulmaması gereken en önemli nokta; tasarruf yapayım diye özel servise götürdüğümüz otomobiller, daha büyük sorun çıkartıp ileride daha fazla masrafa neden olabilir. Bu yüzden servis seçimi çok önemli. Garanti dışı kalmış otomobilinizin periyodik bakımı, küçük hasar onarımları için tanıdığınız ustaya gitmek en mantıklısı. Onun dışındaki tüm işlemler için yetkili servis her zaman daha mantıklı olacaktır.