Yarattığı Doğu Akdeniz geriliminde Yunanistan’a destek veren ve Türkiye karşıtlığında Avrupa’yı zorlayan Fransa müttefiklerinden istediğini alamadı, bir kez daha yalnız kaldı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Konseyi Toplantısından, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin (GKRY) talep ettiği Türkiye’yi kınama kararını bir türlü aldıramayan Fransa’nın bölgede savaş gemileriyle yaptığı gövde gösterisi de müttefiki Almanya’nın ‘not ettik’ çıkışıyla boşa çıktı. ABD Başkanı Trump ile görüşmesi sonrası diyalog konusunda mutabık kalmak zorunda kalan Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Bölgede barış ve güvenlik bizim ortak çıkarımızdır” açıklaması yaptı.
KİMSE DESTEK VERMEDİ
Doğu Akdeniz’de tansiyonu giderek yükselten Yunanistan’a bu süreçte en büyük desteği Fransa verdi. Güney Kıbrıs’a savaş uçakları indiren Fransa, gerilimi daha da tırmandıracak bir hamle daha yapıp Doğu Akdeniz’e savaş gemileriyle tank çıkarma gemisi yolladı. Fransa ve Yunanistan bölgede ortak tatbikat yaparak Türkiye’ye karşı mesaj vermeye soyundu. Ankara’nın Libya başarısını hazmedemeyen ve Orta Doğu’daki varlığı karşısında ‘en büyük tehdit’ olarak Türkiye’yi görerek düşmanca tavırlar sergileyen Fransa, arkasında ne Almanya’yı ne de Yunanistan ve Kıbrıs Rumları hariç diğer Avrupa devletlerini bulabildi.
MÜTTEFİKLERİ KAYBOLDU
Yunanistan’ın çağrısıyla Avrupa Birliği Dış İlişkiler Konseyi Toplantısında görüşülen Doğu Akdeniz konulu oturumda Yunanistan ve Rum kesiminin “Türkiye’nin kınanması” talebini destekleyen Fransa, bu konuda Avrupalı müttefiklerini bir türlü ikna edemedi. Bu yöndeki çağrıya başta Almanya olmak üzere birçok üye ülke destek vermezken, toplantılardan ‘dayanışma, gerginliği azaltma ve diyalog’ çağrısı yapıldı. Ankara’ya karşı oldukça dikkatli bir üslupla hazırlandığı gözlenen bildiri, tarafları ‘barışa davet’ etmekle yetindi. “Deniz yetki alanlarının sınırlandırılması ve kaynaklardan faydalanma sadece iyi niyet, iyi komşuluk ilişkileri ve uluslararası hukuk çerçevesinde diyalog ve müzakere yoluyla çözülür” ifadelerinin bulunduğu bildiride “Türkiye ile ilişkilerin kötüleşmesinin Doğu Akdeniz’in yanısıra Avrupa’nın geneli açısından stratejik sonuçlar doğuracağı” kaydedildi.
AKDENİZ’DE DERİN AYRIŞMA
Fransa, Avrupalı müttefikleri nezdinde yalnız kalırken, Doğu Akdeniz’de gerilimi tırmandıran davranışları giderek daha fazla tepki çekiyor. En büyük tepki, Türkiye ile Yunanistan arasında arabuluculuk görevini üstlenen Almanya’dan geldi. Avrupa Birliği Dış İlişkiler Konseyi toplantısı öncesi Doğu Akdeniz’deki gerilime ilişkin açıklama yapan Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, Fransa’nın Doğu Akdeniz’e savaş gemisi göndermesine ilişkin sorulara, “Fransa’nın bu adımını not ettik. Gerilimin daha da tırmanmaması için ne gerekiyorsa yapmamız gerekiyor” yanıtını verdi. Önceki gün ABD Başkanı Trump’la da görüşen Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Berlin’in ardından Washington’dan da beklediği desteği göremedi. Görüşme sonrası yaptığı açıklamada Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Judd Deere, “Trump ve Macron, Yunanistan ve Türkiye’nin, farklılıkları çözmenin tek yolu olan diyaloğa bağlı kalmaları gerektiği konusunda mutabık kaldı” dedi. Ankara’ya karşı oluşturmaya çalıştığı cephenin çöktüğünü gören Macron, Twitter hesabından, daha düşük tonda bir mesaj vermeye mecbur kaldı: “Bölgede barış ve güvenlik bizim ortak çıkarımızdır.”
Çıkarlarımızı korumakta kararlıyız
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell başkanlığında videokonferans yöntemiyle olağanüstü toplanan AB Dışişleri Bakanları, Doğu Akdeniz konulu toplantı sonrası yayınladıkları bildiride, Türkiye ile Yunanistan’a diyalog ve çözüm çağrısı yaparak, denizlere askeri birlik sevk etmenin sorunların çözümüne katkı sunmayacağını kaydetti. Oldukça düşük tonda da olsa Atina tarafının desteklendiği metne Türk Dışişleri tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin diyalog ve müzakereden yana olduğunu belirterek, Avrupa Birliği’nin (AB) çağrısının Türkiye’ye değil, Doğu Akdeniz’de tek taraflı ve kışkırtıcı adım atanlara ve Türkiye’nin ve Kıbrıs Türklerinin hak ve çıkarlarına saygı göstermeyenlere yönelik olması gerektiğini bildirdi. Bakanlığın Twitter hesabından yapılan paylaşımda, Türkiye’nin diyalog ve müzakereden yana olduğu vurgulanarak, şunlar kaydedildi: “(Türkiye), Meşru hak ve çıkarlarını korumakta kararlıdır. AB’nin çağrısı Türkiye’ye değil, Doğu Akdeniz’de tek taraflı ve kışkırtıcı adım atanlara ve Türkiye’nin ve Kıbrıs Türklerinin hak ve çıkarlarına saygı göstermeyenlere yönelik olmalıdır.”
Diplomasi hızlanacak
Fransa, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin Doğu Akdeniz’deki adımları konusunda Türkiye’nin kınanması talebi karşılık bulmazken, üç ülke de Avrupalı müttefiklerinden ‘diyalog ve müzakere’ nasihati aldı. Türkiye, Mavi Vatan’da hiçbir şekilde geri adım atmayacağını tüm taraflara ilan etti. Oruç Reis sismik araştırma gemisi Akdeniz’de fırkateynlerin korumasında çalışmalarına devam ediyor. Bu hafta Atina ile yükselen kriz konusunda diplomatik temasların hızlanması bekleniyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Atina ile Kahire arasındaki korsan anlaşmanın mimarı olduğu iddia edilen ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile bir araya gelecek. Dominik Cumhuriyeti’ndeki buluşmada Doğu Akdeniz’deki gelişmeler ele alınacak. Pompeo önceki gün Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile görüşmüştü. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert C. O’Brien ile telefon temasında, Türkiye’nin Libya ve Doğu Akdeniz’de uluslararası hukuk çerçevesinde, barış ve müzakere yoluyla çözümden yana olduğunu vurgulamıştı.
