Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Yeni Şafak’a misafir oldu. Gazetemizin yazı işleri çalışanları ile muhabir ve yazarlarının katıldığı toplantıda Bakan Muş, bugün yürürlüğe giren yeni e-ticaret düzenlemesi, enflasyonun beslendiği gıda fiyatları, araç piyasası ve diş ticaret konularda sorularımızı cevaplandırdı. E-ticaret sektörünü düzenleyen Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un önemine dikkat çeken Bakan Muş, elektronik ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçtiklerini söyledi.
TAM ZAMANINDA BU ADIMI ATTIK
Pazara yeni aktörlerin girişinin kolaylaştırılması ve pazarın dengeli büyümesini sağlayacak düzenlemenin zamanında atılan önemli bir adım olduğunu belirten Muş, yeni düzenlemeyle süper platformların yayılmacı politikalarının önüne geçildiğini ifade etti. Küçük platformlara yaşama şansı vermeyen tekelci yayılma tehlikesini bertaraf ettiklerini anlatan Muş, “Tam zamanında bu yasayı çıkarttık. Buna engel olmasaydık piyasanın dinamikleriyle oynanabilirdi. Üreticiler çok büyük zarara uğrayabilirdi” diye konuştu.
KÜÇÜKLERİN ENDİŞESİNİ GİDERDİK
E-ticaretle uğraşan küçüklerin “Beni platformdan atarlar” endişesiyle sesini çıkarmadığını belirten Muş, “Bu işleri bir dengeye oturtamazsanız tahtaravallinin iki ucundan biri kaybeder. Bunu sağlarken haksızlık da yapmamak lazım. Büyük oyuncuların çok güçlü olduğu bir ortamda gücük oyuncular ayakta duramıyor. Büyük oyuncular zayıf olursa diğeri çok güçlü olur. Yani böyle tahterevalli gibi. Bu piyasa dengesi içinde sektörün tümünü korumak gerekiyor. İlgili düzenleme oy birliğiyle parlamentodan geçti” dedi.
ÇOK OYUNCULU PİYASA
Yeni yasayla birlikte güvence altına alınan internet ticaretine birçok yeni yatırımcının girmeye hazırlandığını ifade eden Muş, şu değerlendirmede bulundu: “Biz neyi yapmak istedik? Bir oyuncu değil, birden fazla oyuncunun olduğu bunların birbiriyle rekabet ettiği, tüketicinin ya da üreticinin alternatif yerlere gidebileceği bir düzenleme yaptık. ‘Sen beni buradan çıkarırsan ben başka yere giderim’ diyebilecek şirketler. Şimdi düzenlemeyle beraber yeni oyuncular piyasaya girecekler. Çok kişi hazırlık yapıyor. Bu bizim istediğimiz bir şey. Zamanında bir düzenleme yaptık. Bütün hayat buraya doğru akıyor. 10 sene sonra konvansiyonel ticaret elektronik ticaretin altında kalır.”
ABD AMAZON'LA UĞRAŞIYOR
Bakan Muş, “Süper App olan bir platformu indirdiğiniz an sizin bütün verilerinizi topluyor. Hayatınızla alakalı her şeyi düzenliyor. Sağlığınızı takip ediyor, alışverişinizi yapıyor. Pazar yeri oluyor. Finans sağlıyor. Finans, üretim ve dağıtım tek elde toplandığından arkadaşlar geçmiş olsun. Şu an bütün dünya bunlarla baş etmeye çalışıyor. Amerikan Başkanı Joe Biden'ın ekran açıklamalarına bakın. Adamlar neler söylüyorlar. ‘Ekonomimiz için, demokrasimiz için en büyük tehlikedir’ diyorlar. Kendi şirketi Amazon'un tekelini kırmaya çalışıyor ABD” bilgisini paylaştı.
Muş, “Önce cüzdan uygulaması çıkartıyorlar. Sonra elektronik para lisansı alıyorlar. Piyasa hâkimiyetini kurduğu zaman istediği ürüne öne çıkarıp istediğini geride bırakıyor. ‘Sıfır faiz,12 taksit’ veya ‘Sıfır faiz, yüzde 10 indirim’ gibi avantajlar sunarak müşteriyi kendine bağlıyor. Ne zamana kadar? İçerideki üretiminizi bitirene kadar. Sonra istediği gibi fiyatlarınızla oynar. Biz buna zamanında müdahale ettik” dedi.
BABA OĞLUNA YAPMAZ BU İYİLİĞİ
Küresel markaların pazar kapmak için büyük paraları gözden çıkardığına dikkat çeken Ticaret Bakanı Muş, “Sadece bir şirket 2021’de 5 milyar para yaktı. Keş 5 milyar. Bu şişe diyelim üreticinin kendi mağazasında 100 lirayken, e-ticaret platformunda 70’e satıyor bunu. Size de ‘Bu işe karışma kardeşim, sen 100 liranı alacaksın. Sen 70’e satacaksın, 30’unu ben sana vereceğim’ diyor. Baba oğul yapmaz bunu ya ticarette. Niye yapıyor bunu sizce? Tüketici de ‘Adamın mağazasında 100 lira ama ben 70 liraya aldım bunu’ diyor. Şimdi niye yapıyor? Burası çok ucuz algısını oluşturup bütün o müşteriyi oraya sürüklüyor. Zarar ediyor şu an. Oraya çekip birisini alıp telefonuna girip onu oraya bağlı hale getiriyor” dedi.
CHP İTİRAZ ETTİ
Düzenleme Meclis’ten oy birliğiyle geçtiği halde CHP’nin konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşımasına dikkat çeken Muş, “Aslında piyasayı regüle edecek olan ana taşıyıcı maddeler iptal için itiraz edildi. Türkiye’nin bu işe ihtiyaç duyduğunu, niye yapmak istediğimizi yazıp Anayasa Mahkemesi'ne gönderdik” dedi.
GIDA İHRACATI KAYDA BAĞLI
Enflasyonun beklendiği alanların başında gelen gıda fiyatlarıyla ilgili soruları da cevaplandıran Ticaret Bakanı Mehmet Muş, “ Biz önce iç piyasayı gözetiyoruz. Hububatta ihracat kısıtlaması var. Meyve ve sebzede de bu durum böyle. Önce iç piyasaya verdiriyoruz. Bu konuda korumacıyız. İhracat rakamlarına yansıyanlar dışarıdan ithal edilen hububat, gıda, meyve ve sebze burada işlenip katma değer sağlanıp tekrar yurtdışına gönderilen ürünler” dedi. Bu konuda katı kural koymanın sakıncaları olduğuna da dikkat çeken Muş, yaşanan olası Pazar kayıplarının geri kazanmasının zorlukları olduğunu belirtti.
FAHİŞ FİYATA ANINDA CEZA
Marketlerde 200 bin ürünün fiyatını takip ederek denetimleri sürekli hale getirdiklerini anlatan Bakan Muş, “Zincir marketler piyasanın yüzde 40’ına hakim konumda. Meyve ve sebzenin yüzde 10’unu satıyorlar. Meyve ve sebzenin yüzde 50’sine halk pazarları üzerinden tüketiciye ulaşıyor. Münferit bir olay üzerinden bazen bütün piyasa zan altında bırakılıyor. Lüks semtlerden raf fiyatları alınıp sanki tabandanmış gibi yansıtılıyor. Marketlerde fahiş fiyat tespit edildiğinde anında cezayı kesiyoruz” diye konuştu.
HİZMET İHRACATINDA HEDEF 100 MİLYAR DOLAR
2023’te Türkiye’nin 100 milyar dolarlık hizmet ihracatı hedefi olduğunu belirten Ticaret Bakanı Muş, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bununla ilgili çalışıyoruz. Bu rakamın yarısı turizmden gelecek. Kalan yarısı da çeşitli sektörlerden gelecek. İhracat kalemlerini açıklarken detaylı bir şekilde bunları da açıklayacağız. Normal ihracatta parite etkisine rağmen 250 milyar dolar hedefini aştık. 13,5 milyar dolar parite kaybı var ihracatçılarımızın.”
