ABD Başkanı Donald Trump, pazar gecesi Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski ile Florida eyaletinin Palm Beach bölgesinde bulunan Mar-a-Lago malikanesinde bir araya geldi. Yaklaşık 3 saat süren görüşme, Ukrayna-Rusya savaşının geleceği açısından bugüne kadar yapılan en kapsamlı liderler düzeyindeki temaslardan biri olarak kayda geçti. Zirve, son haftalarda ABD, Ukrayna ve Avrupa ülkeleri arasında yoğunlaşan diplomatik trafiğin ardından gerçekleşti. Daha önce gerçekleşen teknik görüşmelerin ardından iki lider ilk kez bu ölçekte doğrudan bir değerlendirme yaparken; savaşın sona erdirilmesi, güvenlik garantileri, tartışmalı bölgeler, referandum ihtimali ve savaş sonrası yeniden inşa süreci masaya yatırıldı.
YÜZDE 95 KADAR YAKLAŞTIK
Görüşme sonrası kameraların karşısına geçen Trump, süreci "tarihi" olarak nitelendirdi. Trump, görüşmede son derece ayrıntılı müzakereler yürütüldüğünü belirterek, "Birçok zor ve çetrefilli konuyu ele aldık. Birinin yüzde 95 diyebileceği kadar yaklaştık. Yüzde vermeyi sevmiyorum ama şu ana kadar hiç kimse bu savaşı bitirmeye hiç bu kadar yaklaşamamıştı" diye konuştu. Trump, Ukrayna’daki çatışmayı "İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en ölümcül ve en yıkıcı savaşlardan biri" olarak tanımladı ve artık sona ermesi gerektiğini vurguladı. Trump, Mar-a-Lago’daki görüşmenin ardından Avrupa liderleriyle de eş zamanlı temas kurduklarını belirtti. Trump, "Hepsi büyük liderler. Bu savaşın bitmesi için ortak bir irade var. Görüşmemiz bittikten sonra, onlarla konuşmanın uygun olacağını düşündük ve toplantımız mükemmel geçti" ifadelerini kullanarak, Avrupa’nın güvenlik ve yeniden inşa sürecinde daha fazla sorumluluk üstleneceğini belirtti. Trump, barış sürecini ilerletmek amacıyla özel çalışma grupları kurulacağını açıklayarak, Rusya ile doğrudan çalışacağını söyledi. Bu gruplarda Steve Witkoff, Jared Kushner, Marco Rubio ve Savunma Bakanı Pete Hegseth’in yer alacağını bildirdi.
TOPRAK MESELESİ EN ZOR BAŞLIK
Donbas ve diğer tartışmalı bölgelerle ilgili sorulara Trump, bu başlığın müzakerelerin en zor kısmı olduğunu vurgulayarak, "Toprak meselesi en zor başlık, henüz çözülmedi ama bu konuda da bir adım daha yaklaştık. Çok zor bir sorun ama çözülebileceğine inanıyorum" dedi. Trump ayrıca, Ukrayna halkının büyük çoğunluğunun savaşın sona ermesini istediğini, bu nedenle anlaşmanın parlamentolar veya halk oylaması yoluyla meşruiyet kazanmasının gündemde olduğunu ifade etti. ABD Başkanı bir soru üzerine, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de katılacağı bir üçlü zirvenin hâlâ masada olduğunu söyledi. Amerikan Fox News ise beş yıl aradan sonra Zelenski ile Putin arasında bir telefon görüşmesi gerçekleşebileceğini iddia etti.
ÇERÇEVENİN BÜYÜK KISMI HAZIR
Zelenski ise son haftalarda ekipler arasında yürütülen çalışmalara dikkat çekerek, "20 maddelik barış planının yaklaşık yüzde 90’ı kabul edildi. ABD-Ukrayna güvenlik garantileri yüzde 100 oranında kabul gördü. ABD-Avrupa-Ukrayna güvenlik yapısı ise neredeyse tamamlandı" dedi. Zelenski, askeri boyutun ve güvenlik garantilerinin kalıcı barışın temel taşı olduğunu vurgularken, refah ve yeniden inşa planının da son aşamaya geldiğini belirtti.
ANLAŞMAZSA DAHA FAZLA TOPRAK KAYBEDECEK
Görüşmeye ilişkin Rusya'dan da açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ukrayna’nın barış istemesi halinde hala kontrolünde tuttuğu Donbas bölgesindeki birliklerini geri çekmesi gerektiğini belirterek, "Kiev anlaşmaya varmazsa daha fazla toprak kaybedecek" dedi.
Putin'in konutuna 91 İHA ile saldırı
Ukrayna Krizi'nde dünyanın dikkati yeniden diplomasiye dönmüşken dün akşam üzeri Rusya lideri Vladimir Putin'in konutuna yönelik saldırı haberi tansiyonu yeniden yükseltti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna’nın Rusya’nın Novgorod bölgesindeki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in konutuna saldırı girişiminde bulunduğunu açıkladı. Lavrov, Ukrayna’nın Putin’in konutuna 28-29 Aralık tarihlerinde 91 adet uzun menzilli insansız hava aracıyla saldırı düzenlediğini ve bunların tamamının Rus hava savunma sistemleri tarafından imha edildiğini belirtti. Lavrov, "Bu tür pervasız eylemler cezasız kalmayacak" ifadelerini kullanarak, saldırıyı "devlet terörizmi" olarak nitelendirdi. Lavrov, Rusya’nın misilleme olarak saldırılacak hedefleri belirlediğini aktardı. Ukrayna lideri Zelenski ise saldırıyı yalanlayarak, Rusya’nın Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki hükümet binalarına saldırı için zemin hazırladığını belirtti. Zelenski, barışın sağlanması için çalıştıklarını belirterek, "Ruslar, Ukrayna'ya ve özellikle Kiev'e yönelik saldırıları sürdürmek ve savaşı sona erdirmek için gerekli adımları atmayı reddetmek için bir bahane bulmak amacıyla bir Rus diktatörünün konutuna yönelik bir tür saldırı hakkında açıkça sahte bir hikaye uydurdular" açıklamasını yaptı.
'TRUMP ŞOKE OLDU'
Saldırı sonrası Trump ve Putin, müzakereleri değerlendirmek üzere bir kez daha telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, iki liderin telefon görüşmesinin olumlu geçtiğini bildirdi. Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, Putin’in, Trump'ı konutuna saldırı hakkında bilgilendirdiğini belirterek “Rusya'nın yaklaşımı yeniden gözden geçirilecektir. Bu konu çok net bir şekilde ifade edilmiştir” dedi. Uşakov, “Trump bu gelişme nedeniyle şoke oldu, kelimenin tam anlamıyla öfkelendi, böyle çılgın eylemlerin olabileceğini hayal bile edemediğini söyledi” diye konuştu.