2004 yılındaki insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının %56’sı fosil yakıt kullanımından ortaya çıkan karbondioksite ait olduğu açıklanmıştır. Ormanlık alanların azalmasının da %17’lik bir payının bulunduğu belirtilmiştir. İklim değişikliği ile beraber sıcaklığın ve kuraklığın daha da artması beklenmektedir.
Karbon ayak izi evsel enerji tüketimi ve ulaşım (söz gelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkmaktadır.
KARBON AYAK İZİ NEDİR?
Karbon ayak izini kısaca açıklamak gerekirse, bir bireyin, bir ülkenin veya bir kuruluşun sürdürdüğü faaliyetler sonucu atmosfere saldığı sera gazlarının karbondioksit cinsinden karşılığı karbon ayakizi olarak adlandırılır.
Karbon ayak izi, küresel ısınmanın başlıca sorumlusu olarak gösterilen, karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından bireylerin ve şirketlerin doğrudan veya kullandığı ürünlerin üretimi açısından enerji kullanımıyla dünyaya bıraktıkları zarar anlamına gelmektedir.
İki ana parçadan oluşan bu durumun birincil ayak izi, evsel enerji tüketimi ve ulaşım (söz gelimi araba ve uçak) dahil olmak üzere fosil yakıtlarının yanmasından ortaya çıkan doğrudan CO2 emisyonlarının, ikincil ayak izi ise kullandığımız ürünlerin tüm yaşamın döngüsünden bu ürünlerin imalatı ve en sonunda bozulmalarıyla ilgili olan dolaylı CO2 emisyonlarının ölçüsüdür.
KARBON AYAK İZİ ÖRNEKLERİ NELER?
Araba, uçak, motor gibi ulaşım araçlarında kullanılan fosil yakıtların yanmasıyla açığa çıkan karbondioksit miktarı doğrudan (birincil) karbon ayak izi kategorisine girer.
KARBON AYAK İZİ HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
Karbon ayak bireysel olarak hesaplanabilmesi için internette bulunan ücretsiz hesap makinelerinden yararlanılabilir.
Hesap makinesine buradan ulaşabilirsiniz.
Kişinin beslenme alışkanlıkları, kullandığı ulaşım araçları, ev aletleri, çeşitli ısıtıcılar karbon ayak izinin hesaplanmasına yardımcı olur.
En genel ve basit haliyle bu formül şu şekilde:
Karbon ayak izi = Yakıt Tüketimi x Emisyon Faktörü
Yapılan araştırmalara göre bireyin karbon ayak izini şu faktörlerin oluşturduğu tespit edilmiştir;
> %3 Mali hareketler
> %3 Toplu taşıma kullanımı
> %4 Giyecek alışverişi
> %5 Beslenme alışkanlıkları
> %6 Tatil de kullandığı ulaşım araçları
> %7 Araç üretimindeki pay
> %9 Temel ev eşyaları
> %10 Bireysel araç kullanımı
> %12 Kamusal alandaki etkinlikler
> %12 Elektrik kullanımı
> %14 Eğlence ve gezme
> %15 Doğalgaz, petrol, kömür ve diğer yakıt türleri
KARBON AYAK İZİ NASIL AZALTILIR?
> Araba düşük güçlü (küçük) olmalı, yürüyerek gidilebilecek mesafeler yürünerek, uygun şartlar varsa bisiklet kullanılarak kat edilmelidir.
Arabayla işe gitmek mecburiyeti varsa araba paylaşılmalıdır. Aracını uygun hızda kullanılarak ve takip mesafesi korunarak gaz-fren olayından kaçınmak, önemli miktarda yakıt tasarrufu sağlar.
> Atıkların azaltılması, imalatçıların gereksiz ve tabiatta bozulmayan ambalaj malzemeleri kullanmamaları, ambalajsız tüketilebilecek ürünlerin ambalaj kullanmadan tüketilmesi, karbon ayak izini küçültür.
Bitkisel ve hayvansal artıkların çöpe atılması yerine bahçede ya da belediye parklarında tabii gübre olarak kullanılması, geriye dönüşüm konusuna özen gösterilmesi, gerekli olmadıkça çok küçük miktarlarda ambalajlanmış gıda ürünlerinin tüketilmemesi yine pozitif etki eder.
> Doğal gaz yerine ısınmak için Güneş enerjisi kullanmak. Bu yolla doğal gaz faturalarındaki meblağ yılda yüzde 70 oranında azalabilir.
Kaloriferlerin petek ısıları en alt düzeyde tutulmalı, binalar yeteri kadar havalandırılmalıdır. Buralarda yapılacak iyi bir ısı yalıtımı doğal gaz faturaları meblağını ve karbon ayak izini küçültmede önemli bir rol oynar.
> Elektrik için yenilenebilir enerji kullanmak, tasarruflu ampuller, buzdolapları, klima cihazlarını tercih etmek.
> Seyahatlere mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarıyla çıkmak, tatillere uçakla gitmek. Yerel otobüs, tren hizmetleri kısa mesafeler için kullanılmalıdır.
KARBON AYAK İZİ PROJESİNİN ÖNEMİ NEDİR?
Küresel ısınmayı durdurmak, yıllık ısı artışını 1,5 santigrat derecede tutmak gibi çok ciddi bir sorumluluğumuz var. Küresel ısınma ve nedenleri; Küresel ısınmanın temel nedeni artan sera gazı etkisi, onun da başlıca sebebi karbon salımı yani karbon ayak izidir.
Kızılcahamam Seçim Sonuçları 2024: Kızılcahamam belediye başkanı kim oldu? Seçimi kim kazandı?
Ramazan'da diş sağlığı için tüketilmemesi gereken yiyecekler neler? Uzmanından Ramazan'da ağız bakımı için öneriler
Akaryakıt fiyatları ne kadar oldu? 15 Mart 2024 benzin, motorin, LPG, BRENT petrol fiyatları
Gaziantep sahur Vakti: Gaziantep imsak saat kaçta sona eriyor, sabah ezanı kaçta okunacak?
Gaziantep Seçim Sonuçları 2024 - Gaziantep Yerel Seçim Sonucu 31 Mart - Gaziantep Oy Oranları Sonuçları
Emirgazi Seçim Sonuçları 2024 - Konya Emirgazi Belediye Başkanı Kim Oldu? 31 Mart Emirgazi Oy Oranları Sonuçları