Pasifik hattında Çin’in yükselen varlığına karşı ABD’nin, İngiltere ve Avustralya ile kurduğu AUKUS ittifakı, Kuzey Atlantik Paktı’ndaki (NATO) bir diğer müttefik ülke Fransa ile ilişkileri gerdi. AUKUS’un duyurulmasının ardından Avustralya ile yaptığı 90 milyar dolarlık denizaltı anlaşması rafa kalkan Paris cephesi, ABD Başkanı Joe Biden’ı, selefi Donald Trump gibi davranmakla suçlarken, Fransız basını, hükûmeti müttefiklerini gözden geçirmeye davet etti. İttifak adına Fransa’ya cevap, Avustralya Savunma Bakanı Peter Dutton’dan geldi. Dutton anlaşmayı ‘‘ihanet’’ olarak değerlendiren Fransa’dan özür dilemeyeceklerini söyledi. Avustralyalı bakan, Çin’den gelen eleştirileri ise “olgunlaşmamış” olarak nitelendirdi ve “Yorumlarının verimsiz ve utanç verici olduğunu düşünüyorum” değerlendirmesini yaptı.
TRUMP GİBİ DAVRANIYOR
- Anlaşmayla savunma sanayisi büyük zarar gören Fransa’nın Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, NATO müttefiki ABD’yi zehir zemberek sözlerle eleştirdi. Le Drian, Biden yönetimini, “
- kararlar almakla ve Biden’ı Trump gibi davranmakla suçladı. Fransa’nın Avustralya Büyükelçisi Jean-Pierre Thebault da
- serzenişinde bulundu.
YENİ MÜTTEFİK BULALIM
Fransa’nın Avustralya ile “yüzyılın anlaşması” olarak lanse edilen 90 milyar dolarlık denizaltı anlaşmasını ABD ve İngiltere’ye kaptırması, siyasetçilerde hayal kırıklığı etkisi yarattı. Birçok Fransız politikacı olaya tepki gösterirken, anlaşma siyasetçiler tarafından “yüzyılın anlaşmasından yüzyılın fiyaskosuna” şeklinde yorumlandı. Fransız gazeteleri de anlaşmanın bozulmasının, Paris’in bölgedeki stratejik hırslarını baltaladığını, ekonomik ve askeri alandaki nüfuzunu devam ettirmek isteyen Fransa’nın müttefiklerini gözden geçirmesi gerektiğini yazdı. Fransa önceki gün anlaşmaya tepki olarak Washington’da düzenlenecek ABD-Fransa dostluk galasını da iptal etmişti.
DETAYLAR ORTAYA ÇIKTI
- Öte yandan Avustralya Savunma Bakanı Dutton anlaşmayla ilgili yeni detaylar açıkladı. 8 nükleer denizaltının yanı sıra, ABD ile füze sistemleri ve mühimmat teminatı ile yeni anlaşmaların yolda olduğunu ve ilerleyen dönemde daha fazla ABD Deniz Piyadesi’nin adaya gelerek göreve başlayabileceğini belirtti. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de rakam vermeden ABD’nin
- belirterek, adaya çıkarma yapacaklarını doğruladı.
Büyükelçileri geri çekti
Fransa, Avustralya’nın kendisiyle denizaltı projesini iptal ederek ABD ile anlaşmasının ardından Washington ve Canberra Büyükelçilerini geri çağırdı.
Çin’den nükleer tehdit
- AUKUS ittifakının ilanından sonra Çin’den tehdit gibi açıklama geldi. Çin devletinin yarı-resmi yayın organı Global Times, ‘Bu anlaşma Avustralya’yı potansiyel nükleer hedef haline getirdi’ manşeti ile alenen nükleer savaş tehdidinde bulundu. Global Times’ta yer alan makalede yeni denizaltıların potansiyel olarak ABD veya İngiltere tarafından sağlanan nükleer silahlarla donatılabileceği için Avustralya’nın diğer ülkeler için nükleer bir tehdit oluşturacağı iddiası yer aldı. Analizde,
- ifadeleri kullanıldı.