Şehrin Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına katılması sonrası kalede fethin sembolü olarak bir caminin inşa edildiğinin bilindiğini anımsatan Kazı Başkanı İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emine Dönmez, “Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Amasya Kalesi’nde Yıldırım Han Camisi’nden söz ederek ‘tavanlarının göğe yükseldiğini’ belirtmişti. Caminin kalıntıları tarafımızdan yürütülen kazıda ortaya çıkarılmıştır” dedi.
Caminin ahşap elemanları
Kare planlı yapının kuzey batı yönünde minaresinin yer aldığını, muhtemelen ahşap dikmeli ve çatılı olduğunu düşündüklerini belirten Doç. Dr. Dönmez, “Ele geçen çok sayıdaki çivi, mıh ve kapı aksamları, söz konusu caminin ahşap elemanları olduğunu düşündürmektedir” diye konuştu.
Ateş sunağının kide boşluğu ortaya çıktı
2008 yılında Amasya Müzesi’nin kurtarma kazısı yaptığı alanda 2010 yılında yürütülen arkeojeofizik çalışmalarında bazı duvarların tespit edildiğini anımsatan Emine Dönmez, “Alanının kuzeyinde Roma döneminden kalma bir ateş sunağının kide boşluğu yer alır. Burada bir ateş sunağı olduğu düşüncesi Amasya’da basılan İmparator Alexander Severus dönemine ait bir gümüş sikke üzerindeki Harşena Dağı betimlemesidir. Söz konusu sikkede kalede tapınaklar ve tepede ateş sunağından yükselen alevler görülmektedir. Ateş sunağının kide boşluğunun kalede bulunan Yıldırım Camisi’nin minaresinin kidesi olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Kazı döneminin sonunda gerçekleştirdiğimiz hava fotoğrafı çekiminde bu alanda kare planlı bir temel duvarı ve kuzey batısındaki minarenin kidesi olduğu düşünülen ateş çukuru temel boşluğu net olarak görülmektedir. Bu değerlendirmeler söz konusu duvarların Yıldırım Camisi kalıntıları olabileceği düşüncemizi kuvvetlendirmektedir” şeklinde konuştu.
Mimari buluntuların Osmanlı arkeolojisi için çok önemli
Bakanlık temsilcisi olarak Kocaeli Müzesinden Ramazan Sayim’in takip edip Afyon Kocatepe Üniversitesinden Dr. Öğretim Üyesi Şeyda Algaç’ın başkan yardımcılığını üstlendiği ve 4 sanat tarihçisi, 2 arkeolog ile 2 öğrenciyle süren kazıda sokak döşemesinin de ortaya çıktığını değinen Dönmez, söz konusu keşifler olduğunu vurguladı.
Cüneyt Arkın: Türk milletinin eli de ayağı da öpülür