Metaverse’de sanal hac ile gündeme gelen ve dini görevlerin sanal ortamda yapılması tartışmalarına sanal teravih ve sanal iftar da eklendi. Meta evrende gerçekleştirilen ibadetlerin dini karşılığının olup olmadığı tartışılmaya başlandı. Kimi ilahiyatçılar gelişen teknolojiyle birlikte sanal ibadetin tam anlamıyla yeterli olmasa bile dini olarak kişinin niyetinin önemli olduğunu dile getirirken, kimi ilahiyatçılar bunun mümkün olmadığını ancak ibadetlerin öğrenimi için kullanılabileceğini söyledi. Yeni Şafak konuyu uzmanlarına sordu.
MANEVİ DUYGU HİSSEDİLMELİ
Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Doç. Dr. Muhammed Kızılgeçit, "Son dönemlerde gittikçe yoğunlaşan metaverse’te ibadet olup olmayacağını konusunun İslam Hukukçularına ve Diyanet İşleri Başkanlığına sorulması isabetli olacaktır. Bununla birlikte alanım olan Din Psikolojisi açısından bu durumun Dini bir tecrübe olabileceğini fakat henüz ibadet edilebilir denilemeyeceğini, bu şartlarda bunu söylemenin erken olacağını düşünüyorum. Metaverse’te ibadet arayışı daha ziyade spiritüel/maneviyatçı bireysel anlam arayışının bir yansımasıdır. Bazı ibadetler bireysel ve manevi nitelikte gerçekleşebilse de buna karşın bir kısım ibadetler bedenin ve mekanın birlikteliğini gerektir ve bu ibadetler bireyselliği aşan tecrübelerdir" diye konuştu.
SANAL İBADET OLMAZ
Mersin Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammet Özdemir de İslam hukukuna göre ibadetlerin sanal ortamda yapılmasının mümkün olmadığı görüşünde. Doç. Özdemir, “Sanal alanda ibadet, engeli bulunan kişiler için Diyanet’in yayınlayacağı ruhsatla beraber uygun olacaktır. Onun dışında ibadetleri kişilere öğretirken, eğitim amaçlı kullanılabilir. Metaverse, ticaretin yapıldığı ve bu temele dayanan bir evren olduğu için de burada ibadet yapılması uygun değildir” ifadelerini kullandı.
EĞİTİM İÇİN KULLANILABİLİR
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Haberli ise “Metaverse’de ibadet yapılması ancak eğitim dahilinde uygun olabilir” görüşünü dile getirdi. Haberli, şöyle devam etti: “Metaverse bedenen ifa edilmesi gereken namaz benzeri ibadetler için uygun değildir. Fakat kurumsal olarak Metaverse içerisinde varlık gösteren dini kurum ve kuruluşlara zekâtın verilmesinde bir sakınca olmayabilir. Bunun yanında kişinin kendisinde dini duyguları uyandıracaksa sanal hac veya benzeri kutsal mekânları Metaverse’de ziyaret etmesi manen faydalı olabilir. Ben de 2010 yılında Second Life içerisinde sanal haccı deneyimlemiştim. Bu noktada ben de dini duygular uyandırdığını hissetim ve gözlemledim. Örneğin bu sene Arabistan, pandemi önlemleri sebebiyle 65 yaş üstü kişilerin, hac yapmalarına izin vermiyor. Bu kişilerin sanal da olsa haccı deneyimlemeleri onları manen iyi hissettirip özlemlerini bir nebze giderebilir.”
Metaverse'de dinimize sahip çıkalım