Hacca gitmek yasaktı

“50 Yılda 50 Vakıf İnsan” kitabı, Türkiye’nin yarım asırlık tarihine ışık tutuyor. 50 ismin örnek hayatı, çok özel bilgi, fotoğraf ve belgelerle ilk kez bir araya getirildi. CHP’nin 1946’ya kadar sürdürdüğü hac yasağının hikâyesi de Nazif Çelebi’nin şahitliğiyle anlatılıyor.

Sevda Dursun Yeni Şafak
Arşiv.

İlim Yayma Vakfı 50. kuruluş yılında, hizmetleriyle hem vakıf tarihinde hem de toplumda iz bırakmış 50 insanın hayat hikâyesini bir kitapta topladı. “50 Yılda 50 Vakıf İnsan” başlığıyla çıkan kitap, Türkiye’nin yarım asırlık eğitimine ve vakıf tarihine çok önemli bir pencereden bakılmasını sağlıyor. Eserde, iş ve manevi hayatlarındaki mücadele ve azmin yanı sıra hayırseverlikleriyle de herkese örnek olmuş 50 ismin hayat hikâyeleri, çok özel bilgi, fotoğraf ve belgelerle ilk kez bir araya getirildi. İlim Yayma Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Necmeddin Bilal Erdoğan, takdim yazısında kitabın İlim Yayma Cemiyeti ve devamında kurulan İlim Yayma Vakfı’nın meşakkatli yolculuğunda, vakfa hizmet sorumluluğunun kuşaktan kuşağa geçtiğini anlatıyor.

HARF DEVRİMİ’NDE HAYATI DEĞİŞTİ

Vakfın kuruluşu ve gelişmesinin yer aldığı eserde, vakıf insanlarının hayat hikayeleri Sabri Ülker’le başlıyor. Torunu Ali Ülker, vakıfla aile ilişkisini anlatırken, medrese alimi olan büyük dedesinin Latin alfabesine geçilmesiyle nasıl bir boşluğa düştüğünü şöyle anlatıyor: “İslâm Bey, Latin alfabesine vâkıf olmadığından müderrisliğini devam ettirememiş, ancak kendisine bir kütüphane görevlisi olarak iş bulabilmiştir. Aynı süre zarfında bir cemiyet olarak mevcudiyet kazanan İlim Yayma (1951), İslamî ilimlerdeki kopukluğu gidermek ve vasıflı din insanı yetiştirmek üzere İmam Hatiplerin kurulmasına öncülük ediyor. Sabri Ülker de aynı gayeyi desteklemek üzere Cemiyet’e ehemmiyet veriyor ve Cemiyet’in vakıf yüzü kazanmasında büyük destekçilerden biri oluyor.”

CAMİDEN CEMİYETE

Uzun mücadeleler sonucunda 2021 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılan Taksim Camii Projesi’yle ilgili de kitapta izler bulmak mümkün. Taksim’e cami yapmak üzere kurulan Taksim Camii ve Külliyesini Yaptırma ve Yaşatma Derneği’nin başkanlığını Süleyman İshakoğlu yürütürken, başkan yardımcılığını Abdulkadir Çavuşoğlu üstlenmişti. Buradaki birliktelik İlim Yayma Vakfı’nın kurulmasında da kendini gösterdi. İshakoğlu da Çavuşoğlu gibi İlim Yayma Vakfı’nın ilk kurucu heyeti içinde yer alıyor. Çavuşoğlu, söz konusu dernekte uzun yıllar boyunca bu görevi sürdürmüş, Taksim’de planlanan caminin inşası için önemli derecede çaba sarf eden isimlerden biri olmuştu.

İBRETLİK HİKAYELER

“Eğer faydalı olmak, istikbale ait tasavvurlarınızı güzel bir şekilde geliştirmek istiyorsanız, maziyi iyi bilmeniz lazımdır” diyen Sabahattin Zaim’den, İlim Yayma söz konusu olunca oturduğu apartmanı deri toplama merkezine çeviren İsmail Niyazi Kurtulmuşa, İmam Hatiplerin kurucusu Celalettin Ökten’den, Cemiyetin ve İmam Hatiplerin kuruluş haberiyle ezanın tekrar Arapça okunmaya başladığı haberini Mısır’da talebeyken alıp, “Bu haberi alınca ben de büyük sevinçle hocalarımıza memleketimizde büyük gelişmeler oluyor diye anlattım. Onlar da çok sevindiler” diyerek anlatan Emin Saraç Hoca’ya kadar ibretlik hikayeleriyle bu insanları tanımak en büyük kazanım.

CHP haccı da yasaklamıştı

Kitap sayesinde tek parti dönemindeki hac yasağının kaldırılması ve ilk hacı kafilesinin hikayesini de öğreniyoruz. İlim Yayma Cemiyeti’nin ilk yönetimindeki on dört kişiden biri olan Nazif Çelebi’ye ayrılan bölümde şu ifadeler yer alıyor: “Nazif Bey’in hayatında ibadetlerin önemi namazın yanında hacda da görülür. Tek Parti döneminde pek gündeme gelmeyen mevzulardan biri de hac yasağıdır. Değişen dünya şartları gereği tek partinin alternatiflerinin gelişmesiyle 1946 seçimleri öncesi hac serbest bırakılsa da döviz eksiği gibi sebeplerle Bakanlar Kurulu Kararları 1949’a kadar ibadetin uygulanabilmesinin önünü keser. Nihayet 1949 yılında yedi bin kişi hacca gidebilir. Nazif Bey ve eşi de bu kişiler arasındadır. 1950 yılında Nazif Bey’in hac için bir tur şirketi kurduğu görülür. Bu şirket o dönemde inananların haccı için büyük kolaylıklar sağlar.”


Depremde hayatını kaybeden yazarın ismi kütüphaneye verildi: Ahmet Doğan İlbey'in hatırası yaşatılacak

Yoğun diplomasiyle eserler ait olduğu topraklara döndürülüyor

Sahneye atlayan hayranı Kibariye'yi sahneden düşürüp hastanelik etti