Aslında, daha Hz. Resul-i Ekrem"in (S.A.V) Mekke devrinde Habeşistan"a yapılan hicretlerle İslam Afrika kıtasına giriş yapmıştı. Hatta Hicretin sekizinci yılında Habeş Meliki Necâşi Hz. Peygamber"in (S.A.V) İslam"a davetini kabul ederek Müslüman olmuştu. Necâşi"nin türbesi halen Ethiyopia"nın Mekece şehrinde bulunmaktadır.
Kuzeybatı Afrika; daha çok Berberiler, Araplar, Tuaregler ve Batı Sudan"ın Zenci topluluklarından oluşan bir nüfusla meskun"dur. İslamiyet, Hz. Ömer zamanında Amr bin As"ın Mısır ülkesini fethi ile birlikte Kuzey Afrika"ya giriş yapmıştı.Özellikle Emeviler devrinde, neredeyse tüm Kuzey Afrika fethedildiği gibi M. 711"de Endülüs, Berberi asıllı Tarık bin Ziyâd"ın komutasındaki İslam ordularınca fethedilir (Endülüs adı Vandalosya/Vandalların Ülkesi"nden gelen Arapçalaşmış bir adlandırmadır). İslâmiyet Kuzey Afrika"da kısa zamanda yayılır. Çöllerde ve vahalarda dağınık ve göçebe bir şekilde yaşayan Nubîler, Libîler, Numidler ve Berberiler Müslümanlaşır. Ayrıca bir çok Arap kabilesi zaman içerisinde Kuzey Afrika"ya göç ederek yayılırlar. Araplarla Berberiler arasında ciddi bir karışma sözkonusu olur.
Daha önceki yazıda da belirttiğim üzere, Kuzey Afrika"da ve daha sonra Endülüs"te Emevilerin inkırazı akabinde bir çok irili ufaklı hanedan ortaya çıkar. Bu hanedanların hemen hemen tamamı -İdrisiler ve Fatımiler hariç- Berberi ve Tuareg kökenliydi. İspanya/Endülüs"teki son İslam devleti olan Beni Ahmer Devleti Berberi"ydi. Murâbıtlar Devleti ve Sevilla/Almeria"daki hanedanlıklar ise Tuareglerce kurulmuştu.
Yanı sıra İslam tarihinde Berberiler ve Tuaregler arasından bir çok İslâm büyüğü,alim ve mutasavıf yetişmiştir.Ehl-i Beyt"ten İmam Musa El-Kâzım"ın vâlidesi Berberiydi. Delâil-i Hayrât yazarı Cezûlî, Kaside-i Münferice müellifi Yusuf İbn En-Nahvi Et-Tevzerî Berberiydi, Muvahhidler Devletinin kurucusu ve İmam Ebu Hamid El-Gazzâlî"nin talebesi İbn Tumert Berberilerin Masmûde kabilesindendi,İbrahim Et-Ticani, meşhur Mukaddime sahibi İbn Haldun da dahil olmak üzere tümü Berberi"ydi. Şifâ-i Şerif müellifi Kadı İyâz Tuareg (Tuvarak) asıllıydı. Behcetu''n-Nufûs kitabının müellifi Abdullah Bin Ebi Cemre yine Tuareg asıllı Endülüslü bir aileye mensup idi. (Abdullah bin Ebi Cemre"nin türbesi Kahire-Fustât''ta,Hikem sahibi İbn Atâullah El-İskenderi''nin türbesi karşısında yer almakta olup halen ziyarete açıktır). Abdullah İcdâbî,Sidi Kasım bin İsa, Lisanu"l-Arab adlı 20 ciltlik büyük lügatın müellifi İbn Manzur El-İfrikî de Berberiydi.Abdüsselâm Tâcurî"nin "İşârât" adlı eserinde sırf Traplusgarp, Fizan ve Bingazî civarındaki 200"ü aşkın Berberî ve Tuvarak mutasavvıfın adı yer almaktadır. Allâme Ebu''l-Abbas Ahmed bin Ahmed bin Ömer Es-Sinhâcî"nin Kuzey Afrika''daki "ulemâ ve mutasavvıf tabakâtı" üzerine yazdığı " ??? ???????? ?????? ??????? Neylu''l-İbtihâc Bitatrîzi''d-Dîbâc" adlı eserinde yer alan 802 âlim ve mutasavvıfın yarısından çoğu Berberi ve Tuvarak asıllı"dır.
Kuzey Afrika"da Berberiler Bingazî Derne civarından başlayarak Marakeş ve İspanyol sahrasına kadar tüm Kuzey Afrika boyunca öbek öbek bulunmakta, güneyde ise Fizan, Moritanya, Mali"ye kadar uzanan bölgelerde de Berberi toplulukları yaşamaktadır. Zaman içinde İspanyol ve Fransiz istila ve işgalleri sonucu Tuvarakların büyük bölümü Büyük Sahra"nın içlerine, güneyine doğru sürülmüşlerdir. Günümüzde Çad"tan başlayarak, Moritanya sahillerine kadar Güney Sahra boyunca birçok Tuvarak topluluğu bulunmaktadır.
18. y.y. sonlarından itibaren Kuzey ve Kuzeybatı Afrika"da baş gösteren ve 20. Yüzyılın ikinci yarısına kadar imtidat eden Fransız işgalleri ve kolonyalizmi bölgede günümüze, çözülemeyen
birçok sorun bıraktı. Fransızlar, Berberiler ve Tuvaraklarla Araplar arasında büyük bir uçurumun oluşması konusunda yüzyılı aşkın çaba gösterdiler. Kuzey Afrika"nın bu her iki otokton topluluğuna Arap-İslam karşıtlığı aşılanmaya çalışıldığı gibi, İslâmiyet ve Araplar, Berberi ve Tuvarak toplulukları üzerinde tahakküm kuran ve Arap kültürüne boyun eğdiren unsurlar olarak gösterildi. Dahası, Berberiler ve Tuvarakların, Finikeli Kartacalıların, Avrupalı-Cermen Vizigot ve Vandalların Afrika"daki torunları/ bakiyeleri oldukları tezi sürekli işlendi. Oysa ki, Finike kolonisi olan Kartaca"nın Romalılarca yıkılmasının ardından Kuzey Afrikalı toplulukların kurduğu güçlü bir hanedan, krallık görülmemişti. Uzun zaman, M. 6. Y.Y"da Justinyanus döneminde bile Kuzey Afrika"da Roma egemenliği sözkonusuydu. Vizigot ve Vandal istilalarında Avrupa"dan gelenler ise, Romalılarca güney bölgelere kovulmuştu. İslâmi dönemde ise daha Emeviler döneminde Berberiler ve Tuvaraklar ön plana çıkmıştır. 1492"de İspanya-Endülüs"te varlığı sona eren Beni Ahmer Devleti"ne kadar Kuzey Afrika ve Endülüs"te kurulan hanedan ve devletlerin (İdrisiler ve sonradan Mısır ve Suriye"ye egemen olan Fatımiler hariç) tamamına yakını Berberi ve Tuvarak İslam hanedanları"ydı. Eğer tarihi süreç iddia edildiği gibi farklı olsaydı, bunca Berberi ve Tuvarak hanedan/devletini; bunca İslam âlim ve mutasavvıfını nereden bilebilecektik.
Günümüzde Berberi ve Tuvaraklar arasında yükselen bir kısım seküler/İslam karşıtı hareketler, maalesef bu anlayışı örgütleme konusunda bir hayli gayret göstermekte. Fransa"da yaşayan Berberi asıllı Cezayirli yazar Hâlide Mes"udî, bu konuda başı çekmektedir. Yanısıra, Mali"de örgütlenmiş, Tuvaraklardan oluşan Azavad Ulusal Özgürlük Hareketi (MNLA), ( Ensâruddîn ve El-Kâide"ye yakın olduğu söylenen bazı katı selefî örgütleri gerekçe göstererek) bölgede İslam karşıtı, laik sistemi esas alan bir Tuvarak devletini talep etmektedirler. Halbuki, zamanında Tuvaraklar"ı Sahra"nın güneyine kadar sürenler İspanyol ve Fransız kolonyalizmi"ydi. Elbette, Selefî grupların da, çeşitli İslam topluluklarını İslam"dan soğutucu/uzaklaştırıcı, İslam"ın asla kabul edemeyeceği tutum ve eylemlerde bulunmaları bu sürece katkıda bulunmaktadır. Zaten, günümüzde İslamiyeti temsil noktasında oluşmakta olan katı selefî tekel ciddi bir sorun olarak ortada…
Ezcümle, bir kısım kavim ve toplulukların da seküler milliyetçilik sâikiyle, İslamiyet''i sanık sandalyesine oturtmağa hakları yoktur.
