|
Muhammed Zâhid El-Kevserî-2

Bir ara Meşîhat müsteşarlığı ve Şeyhülislâm vekilliği de yapan Muhammed Zâhid El-Kevserî, H.1341/4 Aralık 1922 tarihinde Saltanatın kaldırılmasının ve Sultan Vahîduddîn"in İstanbul"u terkinin akabinde, İstanbul"u terk ederek Mısır"a hicret etmiştir. Sonra Şam"a yerleşmiştir. Bir süre Şam"da bulunduktan sonra tekrar Kahire"ye dönmüştür. Kahire Üniversitesi ve Ezher"de müderris olmuştur. Burada bulunduğu dönemde Selefî ve Modernist ekolün önde gelenleriyle tartışmalara girmiş, bu ekollere cevap niteliğindeki makale ve eserleriyle tanınmıştır. Bunun yanısıra Ehl-i Sünnet inancı ve mezhebine ilişkin çok önemli eser ve kaynakları tahkik ederek yayınlamıştır. Özellikle Selefî ekolüne karşı tarihte yazılmış birçok eseri gün ışığına çıkarmıştır. Mısır"da Şeyhülislâm Mustafa Sabrî ve Selâmetu"l-Kuda"î El-"Azzâmî ile birlikte çalışmıştır. Ancak, Şeyhülislâm Mustafa Sabrî"nin Mısırda iken, Şafi"î ve Eş"arî mezhebini tercihi üzerine onunla da bazı tartışmalara girişmiştir. Ancak, Zâhidu"l-Kevserî, en çok Şeyh Muhammed Abduh ekolünden gelen modernleşmeci Ezher uleması ile Selefî itikadına mensup olanlarla ciddi bir mücadele sergilemiştir. Son derece velut bir yazar olan Şeyh Muhammed Zâhid El-Kevserî 21 eserini İstanbul"da iken telif etmiş olup, bunlardan üçü basılmıştır. Diğerleri maalesef yazma halinde kalmıştır. İstanbul"da iken yazdığı en önemli eserleri, Nakşibendilikle ilgili olan "İrğâmu"l-Merîd Fi Şerhi"n-Nazmi"l-Atîd Li Tevessuli"l-Murîd Bi-Ricâli"t-Tarîkati"n-Nakşbendiyyeti"l-Hâlidiyye"- 1328"de basılmıştır. (Zâhid El-Kevserî"nin tasavvuf ve tarikatlerle ilgili ikinci bir eseri daha olup, Halvetîye tarikatı ricâliyle alakalıdır."El-Buhûsu"s-Seniyye An ba"zi Ricâli Esânîdi"t-Tarikati"l-Halvetiyye" adını taşımakta ve 2006 yılında El-Mektebetu"l-Ezheriyye yayınları arasında neşredilmiştir.), Necmuddîn-i Kübra"nın Usul-i "Aşere"sine şerh-yazma halinde, " Er-Ravzu"n-Nadiru"l-Verdî Fi Tercimeti"l-İmâm Er-Rabbânî Es-Serhendî"-yazma halinde , "El-Buhûsu"l-Vefiyye Fi Mufredâti İbni Teymiyye"-yazma halinde, " Et-Ta"akkubu"l-Hasîs Lima Yenfîhi İbnu Teymiyye Mine"l-Hadîs"-yazma halinde- ve üç ciltlik yine yazma halindeki " El-Medhalu"l-"Amm Li "Ulûmi"l-Kur"ân" adlı eserleridir. Mısır"da iken ise 35 telif eser daha neşretmiştir. Bu eserlerinden de 5"i yazma halinde kalmış olup 30"u basılmıştır. Böylece toplam 56 telif eser yazmıştır. Bunların dışında 10 kitaba ta"likât yazmış olup, 57 esere mukaddime yazmıştır. Bu 57 eserin 23"ünü tahkik etmiştir. Mısır"da te"lif ettiği eserlerin en önemlileri, yazma halindeki " Ref"u"r-Reybe "An Tahabbutâti İbni Kuteybe- İbn Kuteybe"nin Te"vîlu Muhtelifi"l-Hadîs kitabına reddiye olup, Mısır"daki ilk telif eseridir-, " Bulûğu"l-Emânî Fi Sîreti"l-İmâm Muhammed Bin Hasan Eş-Şeybânî-1355"te basılmıştır-. Bunların dışında en önemli çalışmaları Selefîliğin reddi niteliğinde, ta"lik ve tahkik ettiği eserlerdir. Ebu"l Ferec El-Cevzî"nin "Def"u"ş-Şubehi"t-Teşbîh" ve Takiyuddîn Es-Subkî"nin " Es-Seyfu"s-Sakîl" İmam Beyhakî"nin ( Hafız Ebubekr Ahmed Bin El-Huseyn Bin Ali El-Beyhakî, Vefatı: H.458) " Kitâbu"l-Esmâ Ve"s-Sifât" adlı eserleri bunların başlıcalarıdır. Bunlar dışında, Cemaluddîn Ebu Muhammed Abdullah Bin Yusuf El-Hanefî Ez-Zeyla"î"nin (Vefatı:H.762) " Nasbu"r-Raye Li Ehâdisi"l-Hidâye" kitabı , Muhammed Bin Mâlik Bin Ebi"l-Fezâil El-Hammâdî El-Yemânî"nin "Keşfu Esrâri"l-Bâtıniyye Ve Ahbâri"l-Karâmite" adlı eseri, İbn Asâkir Ed-Dimaşki"nin (Vefatı:H.571) "Tebyînu Kizbi"l-Müfteri Fi Ma Nüsibe İla"l-İmâm Ebi"l-Hasani"l-Eş"arî" adlı kitabı, Ebu Muhammed Abdurrahman Bin Ebi Hâtem Er-Râzî"nin (H.240-327) " Adâbu"ş-Şâfi"î Ve Menâkibuhu" eseri, Kadı Ebubekr Bin Et-Tayyib El-Bâkillânî"nin (Vefatı:H.403) "El-İnsâf Fi Ma Yecibu İ"tikaduhu Velâ Yecûzu Cehl Bihi " isimli risalesi, Allâme Kemâluddîn Ahmed El-Beyazî El-Hanefî"nin "İşârâtu"l-Merâm Min "İbârâti"l-İmâm" adlı mühim eseri ve Ebu Mansur Abdülkâhir Bin Tâhir El-Bağdâdî"nin (Vefatı:H.429) " El-Fark Beyne"l-Firak Ve Beyânu"l-Firkati"n-Nâciyeti Minhum" isimli eserleri tahkik edip mukaddime yazdığı mühim eserlerden bazılarıdır. Muhammed Zâhid El-Kevserî"nin yazdığı Mukaddimeler bir araya getirilerek, 1997 yılında " Mukaddimâtu"l-İmâm El-Kevserî" başlığıyla Dâru"s-Süreyya neşriyatı tarafından Beyrut"ta basılmıştır. Ayrıca Muhammed Zâhid El-Kevserî"nin yazdığı makaleleri " Makalâtu"l-Kevserî" adıyla üç kez yayınlanmıştır. Son kez, 1998"de önceki iki baskısı karşılaştırılarak, tashih ve tahkik edilerek Mısır"da Abdülkâdir Mahmud El-Bekâr tarafından Daru"s-Selâm yayınları arasında çıkarılmıştır. Makalâtın ikinci baskısının baş tarafında ve üçüncü son baskısının arkasında, Muhammed Zâhid El-Kevserî"nin hayatını, eserlerini ve şahsiyetini inceleyen talebesi Ahmed Hayri tarafından yazılmış olan son derece kapsamlı ve değerli bilgileri içeren geniş bir bölüm mevcuttur. Ahmed Hayrî"nin yanısıra, Muhammed Ebu Zehre"nin, Pakistanlı Muhaddis Muhammed Yusuf El-Benurî"nin ve Şeyh Muhammed İsmail"in Zahid El-kevserî"yi tanıtan makaleleri mevcuttur. Fıkıh, Kelam, Hadis , Tefsir ve Nakil İlminde yed-i Tula sahibi olan Muhammed Zâhid El-Kevserî 19 Zi"l-Ka"de 1371 Hicri tarihinde (12 Ağustos 1951) pazar günü Kahire"de vefat etmiştir. İmam Muhammed Zâhid El-Kevserî, Kahire"de Hayyu"l-Besâtîn"de yer alan kabristanda, arkadaşı Şeyh İbrahîm Selîm Efendi"nin yanına defnedilmiştir.

Kevserî"nin talebeleri arasında, Şeyh Abdülfettah Ebu Gudde, Abdullah El-Ğumarî ve Ahmed Hayri gibi tanınmış ulemâdan kimseler bulunmaktadır. Arap aleminde siyasal/ideolojik selefîliğin yaygınlaşması dolayısıyle uzun süre unutulmaya yüz tutan Zâhidu"l-Kevseri"nin tüm eserleri 1999-2010 yılları arasında, Mektebetu Câmiati"l-Ezher tarafından " Min Turâsi"l-Kevserî" dizisi olarak yeniden neşredilmiştir. Türkiye"de ise, gerek Arap diline vakıf olanların fıkdanı, gerekse İlahiyatçı kesimin çoğunlukla Modernist-Selefî çizgide olanlardan oluşması ve 80"li yıllardaki Radikal İslamcı akımlar dolayısıyle Şeyh El-Kevserî pek tanınmadığı gibi eserleri de Türkçe"ye kazandırılmamıştır.

Not:
Muhammed Zâhid El-Kevserî İle Alakalı Daha Kapsamlı Bir Çalışma Hazırlanmaktadır.
11 yıl önce
Muhammed Zâhid El-Kevserî-2
Rangers da Kadıköy'e gömüldü
Korku zamanı
Boykotta kafalar neden karışık
Kimin enflasyonu
Terör örgütü elebaşı olarak İsrail portresi…