“Balkanlar coğrafi, siyasi ve ekonomik açıdan olduğu kadar, tarihi, kültürel ve insani bağlar bakımından da Türkiye için hayati öneme sahiptir. Öyle ki Türkiye’de Arnavutluk nüfusundan daha fazla Arnavut, Bosna Hersek nüfusundan daha fazla Boşnak yaşıyor, desek yanlış olmaz.”
- Bu ifadeler geçtiğimiz hafta Bosna, Sırbistan, Hırvatistan gezisi için Erdoğan ve beraberindeki heyetle birlikte yola çıktığımızda uçakta dağıtılan “Kadim Dostluk Güçlü Gelecek: Türkiye/Bosna-Hersek, Hırvatistan, Sırbistan Stratejik İş Birliği” adlı kitabın takdim yazısında yer alıyor. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları arasında çıkan bu kitaptaki Erdoğan’ın takdim yazısındaki ifadeleri bir anlamda üç günlük Balkan turunun da özeti gibiydi. Balkan gezisinde bölge halkının Erdoğan’a olan sevgisini biz de sokaklarda gözlemledik. Saraybosna, Belgrad ve Zagreb caddeleri, meydanları, dükkanları ve parkları Türk bayraklarıyla donatılmıştı. Balkan halkı Türkiye’yi ve Erdoğan’ı bölgenin “büyük ağabeyi” olarak görüyor. Öyle ki bölgedeki Müslümanlar “ağabey” olarak tanımladıkları Erdoğan’a cami, yol, okul gibi taleplerini de iletiyorlar. Bu anlamda da kendilerini Türkiye’nin bir parçası olarak hissediyorlar. Nitekim Sisak’taki camiden sonra Yenipazar yolunu yapan Türkiye’ye bölge halkının “Camimiz için de yol istiyoruz” diye talepte bulunması bu sevgi ve bağlılığın bir başka göstergesiydi diyebiliriz.
Üç gün boyunca sokaklarda gezerken de katıldığımız toplantılarda da gördüğümüz net tablo Erdoğan sevgisinin Türkiye sınırından aşıp Balkan ülkelerinin sokaklarına kadar taştığıydı. İlk durağımız Saraybosna’daki Başçarşı’ydı. Esnaf, Erdoğan sevgisini gösteren afişlerini dükkanlarına asmıştı. Kahve içmek için girdiğimiz Morika Han’da Türk iş adamlarını gören Bosnalı gençlerin büyük bir sevgiyle alkış tufanı koparması, bizi gören üç yaşlı Bosnalı kadından biri yarım yamalak Türkçe’yle “Başkan nerede?” diye sorması, tarihi Gazi Hüsrev Bey Camii avlusunda tanıştığımız kadınların sevgisi sadece Saraybosna ile sınırlı değildi. Aynı sevgi ve ilgi Belgrad ve Zagreb sokaklarında da yaşanıyordu. Mesela Zagrep’de gece yarısı otelin önünde sohbet ettiğimiz Türk kadınlarının Erdoğan sevgisi ve ilgisi görülmeye değerdi. “Uzaktan da olsa bir kere görsek” diye bize yalvarıyorlardı. Çünkü onlar için Türkiye demek baba evi demekti.
TÜRKİYE SEVGİSİ BÜYÜK
Türkiye sevgisinin temelleri Balkan bölgesinde Osmanlı döneminde atılmış. Son yirmi yılda ise ticari, siyasi ve kültürel ilişkilerle geliştirilmiş. Özellikle Türk dizileri Türkçe’ye olan ilgiyi artırmış. Öyle ki bölgede pek çok kanalda sadece Türkçe diziler gösteriliyor. Türkçe’ye olan ilgi Saraybosna’da okullara kadar girmiş. İlk ve orta dereceli okullarda Yunus Emre Enstitüsü ile Saraybosna Milli Eğitim Müdürlüğünün iş birliğiyle çocuklara ve gençlere seçmeli Türkçe dersi eğitimi veriliyor. Üniversitelerde ise Türkoloji bölümlerinde genç Türkologlar yetiştiriliyor. Türkçeye olan ilginin bir başka sebebi Balkan bölgesinde faaliyetlerini sürdüren büyük Türk firmaları. Aynı zamanda bölgede TİKA’nın tamir ettirdiği camiler ve köprüler gibi tarihi yapılar halkın gönlünde Türkiye sevgisini daha da büyütmüş. Öyle ki Hırvatistan’da Erdoğan’ın açılışını yaptığı Sisak’daki İslam Kültür Merkezi’nde toplanan Müslüman halkın sevgisi muhteşemdi. Sevinç gözyaşlarını tutamayıp gizli gizli göz yaşlarını silen din adamlarını görmek benim için çok etkileyiciydi.
EN BÜYÜK İKİNCİ BULUŞMA
- Balkan ziyaretinde Balkanlar’daki müftüler önce Saraybosna’da Erdoğan ile bir araya geldi. Bölgede Bosna-Hersek Reisül Uleması ile Bosna-Hersek’in dört bir yanından gelen müftülerle bu kadar geniş kapsamlı buluşmayı merhum Aliya İzzetbegoviç’ten sonra gerçekleştiren ikinci Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dı. Erdoğan’ın sadece Müslümanlar tarafından değil de daha geniş bir kitle tarafından bu kadar sevilmesinin cevabını ise bana göre en güzel şekilde Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçic, Sırbistan Sarayı’ndaki Türkiye Sırbistan İş Forumu basın toplantısında özetledi ve şöyle dedi: “Erdoğan açık sözlü bir lider. Türkiye’nin çabalarına, Erdoğan’ın yapıcı rolüne büyük saygı duyuyoruz. Biz küçük bir ülkeyiz ama kendisi bu bölgeye her zaman ilgi gösterdi. Bunun için kendisine minnettarız.”
