Adnan Menderes Demokrasi Müzesi açıldı: Bir insan olarak Adnan Menderes

Adnan Menderes

Merhum Başbakan

Adnan Menderes

’in doğup büyüdüğü Aydın Koçarlı’daki

Adnan Menderes Demokrasi Müzesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla açıldı.

Menderes

’in eseri olan köprü, doğup büyüdüğü köy ve bağ evi ile bağlantılı bir konumda yer alan müze, 90 dönüm arazi üzerinde, 840 metrekarelik üç kattan oluşan, ailevi Hacıalipaşa Konağı’nın bir replikasyonu olarak yapıldı.

Adnan Menderes

’in siyasete girmeden önce mal varlığının yüzde 90’ı olan 25 bin dönüm arazinin köylülere bağışlandığına dair tapu belgeleri de ilk kez bu müzede sergileniyor.

Adnan Menderes

’in kişiliğini oluşturan unsurlara ağırlık verilen müze aile kökenleri ve çocukluğunun anlatımıyla başlıyor. Katıldığı savaşlar, evliliği, çiftçilik hayatı ile devam eden müzedeki anlatım sonrasında Menderes’in siyasi yaşamı ele alınıyor. Müze önünde Menderes’in kullandığı traktör ile 1950-1960 yıllarındaki makam aracı bulunuyor.

Bazı objelerin aileden alındığı müzeye, Menderes’in eşi Berin Hanım, Osmanlıca isimlerinin yazılı olduğu nişan yüzüklerini ve ehliyetini hediye etmiş.

HİKÂYEYE TERSTEN BAKALIM DEDİK

Müzenin Küratörü Yasin Tütüncü, 27 Mayıs’a özellikle az yer verdiklerini ve biyografi temelli bir müze yaptıklarını söyleyerek, müzeyi hazırlama aşamalarını anlatıyor. “27 Mayıs çok konuşuldu. Hikayeye bir de tersten bakalım dedik ve 27 Mayıs’ta yaşananlar değil de 27 Mayıs’ı yani olguyu yargılamak üzerine bir konumlandırma yaptık.

Adnan Menderes

’in itibarı da suikaste uğradığı için, kendi gerçekliğinden yola çıkarak biyografi temelli bir çalışma yürüttük. Çocukluğu, eğitim hayatı, askerlik döneminde Aydın’da verdiği Milli Mücadele, kahramanlıkları, cephede kazandığı İstiklal Madalyası, Mustafa Kemal’le tanışması gibi olaylara yoğunlaştık.”

İHTİLAFLI KONUYU NETLEŞTİRDİK

Adnan Menderes

henüz siyasete girmeden önce arazilerinin yüzde 90’ı olan 25 bin dönüm araziyi köylülere bağışladığını söyleyen Tütüncü, bunların tapu kayıtlarını da ilk kez sergilediklerini anlattı. “Bu müzeyi yaparken bazı akademisyenler bunların uydurma olduğunu söyledi. Biz de oturduk çalıştık, eski Osmanlıca tapu kayıtlarına ulaştık, arazi haritalarını bulduk. Bunlar hep ihtilaflı konu olarak ele alınıyordu. Biz bu dedikoduları netleştirmiş olduk.”

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun müzeye hediye ettiği 1960 Tarihli Yeni Türkiye Takvimi’nin her bir sayfası Menderes’in icraatlarından bir örneğe yer veriyor. Ezanın Arapça okunması ve Osmanlı hanedan üyelerinin yurda giriş yasaklarının kaldırılması, Menderes’in çok yönlü aktif dış politikası gibi hassas konulara yer veren müzenin ikinci katında, şehit Başbakan’a ait sözlü tarih çalışmaları da yer alıyor. Bir zamanlar Nedim’in yasaklı şarkısı “Bu rüzgâr-ı bî mededin inkılâbı var” eşliğinde Alaeddin Yavaşça’nın anlattığı bu yasağın kalkış hikayesi de müzede ziyaretçileri bekleyen sürprizlerden.

Menderes Zeybeği direnç için yazıldı

Açılışa özel Menderes Zeybeği şarkısını yazıp besteleyen sanatçı Yücel Arzen, bu şarkıyı hangi duygularla yazdığını şu ifadelerle anlattı: “Menderes Zeybeği bir bestecinin ‘kendisine yapılan haksızlığın hesabını sorma’ girişiminden başka bir şey değildir! Bir çeşit diklenmedir zeybek; hem oyunu hem de müziği ile. İnsana bir şarkı söyleten gerekçe de aslında bir çeşit dirim, direnç gösterme çabasıdır. Menderes’i astılar ve bizim sesimizi kestiler! Bir şiir, bir şarkı ‘hatırlanarak’ yapılan bir etkinliktir. Direnç için, diriliş için ayakta dimdik durduğumuz o günleri ‘hatırlamak’ gerekir ve yeterlidir kimi zaman.”