Libya gibi, Irak gibi, bütün ülkeler için, doğal kaynak zenginliğiyle, yaygınlaşan gösteriş harcamaları, ateşten bir gömlektir. Gösterişe dönük ölü yatırımlar, toplumun değişik kesimleri arasındaki gelir dengesizliklerini büyütmekle kalmazlar, yoksulluğu da yaygınlaştırırlar. Bütün dünyada gösteriş yatırımları, ekonomik yoksullaşmanın olduğu kadar kültürdeki yüzeyselleşmenin de ana kaynağıdırlar.

*

Nasreddin Hoca''nın ünlü fıkrasında olduğu gibi, nasıl “haydan gelen huya, sudan gelen sele” giderse, Arap dünyasında da, “petrolden gelen ya savaşa ya da gösterişe” gidiyor. Bu yüzden Cumhuriyet döneminde, Türklerin padişahı, Müslümanların halifesi gibi düşünen ve Türkiye''nin iç ve dış politika stratejilerini küreselleştiren Özal, kolaycılığın yolunu kapattığı için, Anadolu''nun petrol yoksulu olmasına sevinirdi.

*

Petrol zengini olmayan Türkiye, yoksulluğun ve mesleksizliğin üstesinden gelen eğitim yatırımlarıyla, çok partili dönemde, toplumun omurgasını oluşturan orta kesimini güçlendirmeyi başardı. Dünyanın her ülkesinde, toplumların ekonomik, siyasal ve kültürel sağlamlığının en büyük güvencesi orta kesimdir. Onlar alınlarının terleri ve ellerinin emekleriyle büyüttükleri üretim güçlerinin, gösteriş yatırımlarıyla dinamitlemezler.

*

Türkiye Kuzey Afrika ülkelerinin dönüşüm sancılarını Tanzimat''tan bu yana yaşamaktadır. Aradan bunca yıl geçmesine rağmen, demokratik mekanizmanın önündeki engeller bütünüyle kaldırılamamıştır. Demokratik kuralları uygulamakta ve demokrasinin kurumlarını geliştirmede, Türkiye Avrupa ülkelerinden geride olsa da, Müslüman ülkelerden de ileridedir. Bu bağlamda, Batı dünyasının İslam dünyasına vermediği desteği, Türkiye vermelidir.

*

İslam dünyasının dayatmacı yönetimleri, gösteriş ve silahlanma yatırımları yerine, toplumlarının üretici güçlerini büyütecek orta kesime yatırım yapsalardı, dünyada yeni bir dönüşümün öncüsü olabilirlerdi. İran ve Irak savaşında milyonlarca insan, yok yere hayatlarını kaybettiler. Savaşta taraflar petrol gelirlerini silahlara yatırmakla kalmadılar, birbirlerinin petrol rafinerilerini de yerle bir ettiler.

*

Müslüman ülkeler savaşlar ve gösteriş yatırımlarında yok ettikleri kaynaklarla, Batı dünyasının önde gelen kuruluşlarının önemli bir kısmını satın alabilirlerdir. Ancak onlar, gerçekte gelecek nesillerden ödünç alınmış doğal kaynakları, har vurup harman savurmayı tercih ettiler.

*

Toplumlarının en düşük gelirlileri gibi yaşamasını başaramayan, yönetilenlerin kaynaklarıyla iktidarda kalmaya yatırım yapan yöneticilerin bütün insanlığa ödettirdikleri bedeller çok büyük olmuştur.

*

Dünyayı dönüştürenler, yalınlıktaki görkemi yakalayanlardır.

*

Yöneticinin gücünün sırrı, yalınlıkta gizlidir.

*

Yalınlıkta daha az daha çoktur.