Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan düzenlemelerle birlikte, malulen emeklilik ve engelli emekliliği şartları yeniden gündeme geldi. Çalışma gücünü belirli oranda kaybedenler için erken emeklilik imkanı sunulurken, 1.800 gün primle emeklilik hakkı olup olmadığı merak ediliyor. Özellikle vergi indirimi ile emekli olmayı planlayanlar için de kritik değişiklikler söz konusu. Peki, malulen emeklilik şartları neler? Engelli emeklilik ile arasındaki farklar nedir? İşte detaylar…
"5 yıl erken emeklilik gelecek mi? Torba yasa ile erken emeklilik sistemi değişiyor mu?" sorularının cevapları sorgulanan konular arasında yer alıyor. Sosyal güvenlik mevzuatında, belirli hastalıklara veya engellere sahip sigortalılar için erken emeklilik imkanları sağlanıyor. Malulen emeklilik ve vergi indirimiyle emeklilik seçenekleri, çalışma gücünü kaybedenler için önemli fırsatlar sunuyor. TBMM'de kabul edilen yeni düzenlemeyle birlikte, bu emeklilik haklarına ilişkin şartlar yeniden belirlendi. Peki, yeni dönemde malulen emeklilik ve engelli emekliliği şartları neler? Kimler erken emekli olabilir? İşte detaylar…
Engelli ve Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
Kimler Bu Haktan Yararlanabiliyor?
Engellilik oranı en az %40 olan sigortalılar, vergi indirimi hakkından yararlanarak yaş şartı aranmadan erken emekli olabiliyor. Bu haktan faydalanabilmek için belirli sigortalılık süresi ve prim gün sayısını tamamlamak gerekiyor.
Erken Emeklilik İçin Kaç Yıl Çalışmak Gerekiyor?
Engelli emekliliğinde yaş şartı aranmazken, sigortalılık süresi 15 ile 20 yıl arasında değişiyor. Prim gün sayısı ise 3.600 ile 4.400 arasında belirleniyor. Sigortalılık süresi, sigortalının işe giriş tarihi ve engellilik oranına bağlı olarak hesaplanıyor.
Bağ-Kur Sigortalıları Yararlanabiliyor mu?
1 Ekim 2008 itibarıyla Bağ-Kur (4/B) kapsamındaki sigortalılar da engelli emekliliğinden yararlanabiliyor. Engellilik oranına göre emeklilik şartları şu şekilde:
%60 ve üzeri engeli olanlar: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.960 prim günü
%50-59 engelli olanlar: 16 yıl sigortalılık süresi ve 4.320 prim günü
%40-49 engelli olanlar: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.680 prim günü
Memurlar İçin Engelli Emeklilik Şartları Nelerdir?
Devlet memurları da 1 Ekim 2008 itibarıyla engelli emeklilik hakkına sahip oldu.
1 Ekim 2008 öncesinde kamu görevlisi olan ve en az %40 engelli raporu bulunan memurlar, 15 yıl ve 5.400 prim gününü tamamladıklarında emekli olabiliyor.
1 Ekim 2008 sonrası göreve başlayan memurlar için engellilik oranına göre belirlenen sigortalılık süresi ve prim günü şartları geçerli.
Yeni Yasa ile Hangi Değişiklikler Yapılıyor?
Yeni düzenleme ile SSK’lılar için 2008 öncesi ve sonrası farkı kaldırılıyor. 2008’den önce sigortalı olan engellilerin işlemlerinde vergi indirimi yerine çalışma gücü kaybı dikkate alınacak. Süreçler hızlanacak ve maliye sağlık kurulu yerine SGK sağlık kurulu karar verecek. Ancak bu değişiklikler Bağ-Kur ve memurları kapsamıyor.
Engellilik Raporlarında Hangi Değişiklikler Yapıldı?
Daha önce engellilik oranı, farklı sağlık sorunlarının ayrı ayrı değerlendirilerek toplam kayıp oranına göre belirleniyordu. Yeni sistemde ise sigortalının yaptığı işe göre tam çalışma gücü kaybı esas alınarak en az %40 şartı aranacak.
Yeni Yasa ile Emeklilik Şartları Nasıl Değişiyor?
31 Aralık 2008 öncesinde sigorta girişi olan engelliler için kademeli emeklilik şartları güncellendi:
%40-49 engelli olanlar: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.100 prim günü
%50-59 engelli olanlar: 16 yıl sigortalılık süresi ve 3.700 prim günü
Mevcut Engelli Raporları Geçerli Olacak mı?
Vergi indirimi raporu olanlar, emeklilik başvurusunda SGK sağlık kurulundan yeni bir iş gücü kaybı raporu alacak. Ancak mevcut raporları ile vergi indiriminden faydalanmaya devam edebilecekler.
1.800 Gün Şartı Kimler İçin Geçerli?
Çalışma gücünün en az %60’ını kaybeden sigortalılar, sağlık kurulu raporuyla durumlarını belgelediklerinde 1.800 gün primle başka bir şart aranmadan emekli olabiliyor. Bu emeklilik türü “malulen emeklilik” olarak adlandırılıyor.
5 Yıl Prim ile Nasıl Emekli Olunur?
Sigortalının 1.800 gün prim ödemesi bulunuyorsa ve çalışamayacak durumda ise SGK’ya başvurarak tam teşekküllü bir hastaneye sevk ediliyor. Burada sağlık kurulu tarafından en az %60 iş gücü kaybı raporu verilirse, SGK sağlık kurulunun onayıyla malulen emeklilik hakkı kazanılıyor ve maaş bağlanıyor.
Engelli Emeklilik ile Malulen Emeklilik Arasındaki Farklar
Engelli emeklilikte en az %40 engellilik aranırken, malulen emeklilik için %60 ve üzeri kayıp gerekiyor.
Engelli emeklilikte engelliliğin sigorta girişinden önce olması gerekirken, malulen emeklilikte sonradan ortaya çıkan hastalıklar dikkate alınıyor.
Engelli emeklilikte yıl ve prim şartı varken, malulen emeklilik için sadece 1.800 gün prim yeterli oluyor.
Engelli emeklilik için vergi indirimi şartı aranırken, malulen emeklilikte bu şart bulunmuyor.
Vergi indirimi ile emekli olanlar çalışmaya devam edebilirken, malulen emekli olanlar çalışmaya başladıklarında emekli maaşları kesiliyor.
