Günümüzde yoğun şekilde tüketilen ultra işlenmiş gıdalarda bulunan katkı maddeleri, beyin sağlığı üzerinde ciddi riskler oluşturabilir. Bilim insanları; emülgatörler, tatlandırıcılar ve koruyucular gibi katkı maddelerinin vücutta iltihaplanma ve oksidatif stresi tetiklediğini, bu durumun da dopamin üreten nöronlara zarar verebileceğini belirtiyor.
DOPAMİN ÜRETİMİNİ TEHDİT EDEN GIDALAR HANGİLERİ?
Dopamin, beynin hareket kontrolünden sorumlu olan ve ruh halini doğrudan etkileyen kritik bir nörotransmitterdir. Uzmanlara göre, işlenmiş gıdalarda bulunan kimyasal katkılar, dopamin dengesini bozarak Parkinson gibi nörolojik hastalıkların oluşum riskini artırabiliyor.
Ayrıca bu tür gıdaların bağırsak mikrobiyotasını olumsuz etkilediği ve faydalı bakterileri yok ettiği ifade ediliyor. Bağırsak florasındaki bozulmalar ise beyinle doğrudan ilişkili olan sinir yollarını etkileyerek iltihaplanmayı ve nörolojik bozulmaları tetikleyebiliyor.
SAĞLIKLI BESLENMENİN BEYİN SAĞLI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ NELERDİR?
Araştırmanın başyazarı Dr. Xiang Gao, sağlıklı beslenmenin beyin sağlığı üzerindeki önemine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“Bugün tabağımıza koyduğumuz her şey, yarının nörolojik sağlığı üzerinde belirleyici olabilir. Ultra işlenmiş gıdalardan uzak durmak, Parkinson gibi hastalıkların önlenmesinde etkili bir adım olabilir.”
ARAŞTIRMANIN SINIRLARI NELER?
Her ne kadar bulgular dikkat çekici olsa da, bazı uzmanlar çalışmanın bazı sınırlamalarına dikkat çekiyor. Katılımcıların tüketim verilerini kendi beyanlarına göre sunması, porsiyon ölçümlerinde hatalara yol açabilir. Ayrıca çalışmanın etnik ve sosyoekonomik çeşitlilik içermemesi, elde edilen sonuçların genellenebilirliğini azaltıyor.
King’s College London’dan Dr. Daniel J van Wamelen, araştırmanın Parkinson hastalığını doğrudan tetikleyen nedenleri değil, erken belirtilerle olası ilişkileri ortaya koyduğunu belirtiyor. Bu nedenle, bulguların kesin teşhislerde kullanılması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyuluyor.
Uzmanlar, her ne kadar mevcut çalışma Parkinson hastalığını tam olarak açıklamasa da, ultra işlenmiş gıda tüketiminin azaltılmasının nörolojik sağlık için önemli olabileceğini vurguluyor. Beyin sağlığını korumak ve dopamin üretimini desteklemek adına doğal, işlenmemiş ve besin değeri yüksek gıdaların tercih edilmesi öneriliyor.
