Yeryüzü Doktorları Afrika'daki katarakt projesi: Elimiz tuttuğu müddetçe tüm sıkıntılara göğüs germeye devam edeceğiz

12:1316/02/2021, Salı
G: 16/02/2021, Salı
Yeni Şafak
Somali'de yapılan katarakt tedavisi.
Somali'de yapılan katarakt tedavisi.

Yeryüzü Doktorları Derneği, tedavi imkanlarının yetersiz kaldığı ülkelerde yaygın olarak görülen katarakt hastalığının tedavisi için "Karanlıkta Kalana Işık Olunur, Biz Böyle Gördük" kampanyası başlattı. Yeryüzü Doktorları Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Göz Doktoru Hasan Oktay Özkan, 29 göz doktoru, 27 hemşire ve 60 diğer personel olmak üzere toplamda 116 personel ile Pakistan, Tanzanya, Nijer, Mali, Bangladeş ve Afganistan’da göz sağlığı projeleri gerçekleştirdiklerini belirtti. Özkan, ''Gidilen ülkelerde sosyal güvenlik sistemi yani ücretsiz bir sağlık şemsiyesi uygulaması yok. Kişinin parası varsa tedavilerden faydalanabiliyor parası yoksa maalesef bu tip ücretsiz göz kamplarını bekliyor'' diyerek proje ile ilgili hayata dokunan hikayelerden söz etti.

Yeryüzü Doktorları, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada 2 milyar 200 milyon göz rahatsızlığı olan insanın bulunduğu anlatılarak, bu rakamın 65 milyon 200 bininin ise katarakt rahatsızlığından oluştuğu kaydedildi.

  • Türkiye'de de kolayca tedavi edilebilen kataraktın, tedavi olunmaması halinde görme kaybına sebep olduğuna vurgu yapılan açıklamada bu kapsamda çalışma başlatan Yeryüzü Doktorları Derneğinin ihtiyaç sahibi bölgelerde önlenebilir görme kayıplarını engellemek ve dünyadaki katarakt rahatsızlığına dikkat çekmek için "Karanlıkta Kalana Işık Olunur, Biz Böyle Gördük" adı ile bir kampanya başlattığı belirtildi.

Açıklamada Yeryüzü Doktorları Derneğinin 2006 yılından itibaren gerçekleştirdiği göz sağlığı projeleri kapsamında, Nijer, Kenya, Pakistan, Lübnan, Somali, Yemen, Afganistan, Moritanya, Tanzanya, Kongo DC, Sudan, Çeçenistan, Uganda, Kamerun, Mali ve Bangladeş’te göz hastalıkları ile mücadele ettiği ifade edilerek, 14 yılda 150 bin 800 göz muayenesi, 22 bin 262 göz ameliyatı gerçekleştirildiği ve 51 bin 731 kişiye de gözlük dağıtıldığı kaydedildi.


Katarakt tedavisi projesinde çalışan kaç sağlık görevlisi bulunuyor?

Göz sağlığı projelerimiz kapsamında geçtiğimiz yıl sırasıyla; Pakistan, Tanzanya, Nijer, Mali, Bangladeş ve Afganistan’da gerçekleştirilen katarakt kamplarında 29 göz doktoru, 27 hemşire ve 60 diğer personel olmak üzere toplamda 116 personel görev almıştır.


Gittiğiniz bölgelerde yapılan tedavilerin ücretsiz olduğunu öğrendiklerinde orada yaşayanlar nasıl tepki verdi?

Gidilen ülkelerde sosyal güvenlik sistemi yani ücretsiz bir sağlık şemsiyesi uygulaması yok. Kişinin parası varsa tedavilerden faydalanabiliyor parası yoksa maalesef bu tip ücretsiz göz kamplarını bekliyor. Özellikle radyo gibi yerel medya organlarından duyuruyla beraber çok ücra köşelerden insanlar akın akın bu tip ücretsiz kamplara geliyor.

  • En son Mali’de Amine isminde bir kadının üç ay önce katarakt teşhisiyle tedavisi planlanmış ancak masrafını karşılayamadığı için kendisine beklemesi söylenmiş. Amine bizlerin geleceğini duyar duymaz kampa ameliyat olmaya gelmişti. Onun yaşadığı mutluluğu tarif etmeye kelimeler yetmez. Yine aynı şekilde yedi çocuklu çiftçilik yapan bir baba, ameliyat sonrası çocuklarının eve ekmek getirmesini beklemesine artık gerek kalmadan işinin başına dönebilmenin sevincini yaşamıştı.

Tedavi gördükten sonra iyileşenlerin tepkileri ilk etapta nasıldı?

Tedavi sonrası göz bandajlarının açılarak hastanın ışığa kavuşturulması ve bu aşamadaki hastanın yaşadığı sevinç zaten bu yolda tüm zahmetleri unutturan en mutlu anı… Hastalar yeniden görebildiğinde büyük bir sevinç ile minnet dolu bakışlarla teşekkürlerini sunuyorlar. Burada bu sevincin nedenini biraz daha açıklamak gerekebilir. Katarakt aslında yaşanılan coğrafyada kötü ve sağlıksız beslenme şekli, susuzluk, kuraklık, güneş ışığına aşırı maruz kalma ve tabii ki yaşla alakalı bir durum.

  • Afrika’yla beraber Asya’da da yaygın bir sorun. Hasta aslında hayatının en verimli çağında 40’lı 50’li yaşlarda gözdeki lens tabakasının saydamlığını yitirmesi ile bulanık görmeye, bir müddet sonra ise ışığı dahi göremez hale geliyor ve en ufak bir işini yapmak için bile aile bireylerinden birinin yardımına muhtaç durumuna düşüyor. Bu yüzden de katarakt aslında bu toplumlarda sosyo-ekonomik olarak insanları iyice dar boğaza sokan bir halk sağlığı sorunu. Bizler Yeryüzü Doktorları olarak ücretsiz katarak ameliyatı kamplarıyla tedavi olanağı bulamayan yeri geliyor evlatlarına muhtaç duruma düşmüş insanları yeniden hayatın içinde aktif bir şekilde yaşamasına yardımcı oluyor, bir aile babasının yeniden ekmeğini kazanır bir hale gelmesine katkıda bulunuyoruz.
Orada yaşayan kişilerde sık görülen bir hastalık mı bu?

Katarakt, coğrafi nedenlerle de ortaya çıkabilmekte ya da daha hızlı ilerleyebilmektedir. Güneşten gelen UV (ultraviole) ışınlarına maruz kalmak ciltte hasara yol açtığı gibi, katarakt ve diğer göz hastalıklarına da neden olabilmektedir.

  • UV ışınları, lens proteinlerine zarar vererek katarakta sebep olabilir.
    Özellikle sıcak hava koşullarının hâkim olduğu ve güneş ışınlarının dik ve yoğun olarak düştüğü Afrika kıtasında katarakt hastalığının daha sık olduğu gözlemlenmektedir. Ayrıca beslenme yetersizliği, suyun kısıtlılığından ötürü sanitasyon yetersizliği, kum fırtınaları gibi nedenler de kataraktın ortaya çıkması ya da ilerlemesine etken olabilmektedir.

5) Şu an için Yeryüzü Doktorlarının amaçladığı konular neler?

Yeryüzü Doktorları olarak bizim için en önemli konu ihtiyaç duyulan bölgelerdeki sağlık altyapısı kapasitesini artırmaya dönük, uzun vadeli, sürdürülebilir, kendi kendine yeten, belli bir süre sonunda yerel görevlilere devredilerek devamı sağlanan projeleri hayata geçirmektir.

  • Bu yüzden gidilen ülkelerdeki en önemli sıkıntılardan biri olan beslenme sağlığı ve anne çocuk sağlığı merkezleri önemli bir ilgi alanımız. Suriye, Afganistan, Yemen, Somali, Çad bu konuda güzel projeler yürüttüğümüz ülkelerden diyebilirim. Filistin’de ise fizik tedavi merkezimiz ve gezici tedavi tarama ekiplerimiz var. Gazze’de pandemi döneminde Filistin Sağlık Bakanlığı ile birlikte kendi ekiplerimiz ekipman desteği de vererek bizzat filyasyon çalışmalarında bulundular.

Gidilmesi ve yapılması gereken çok şey var. Bizim ütopyamız dünyada hiçbir muhtacın kalmayacağı zamana dek yolumuza devam etmek. Elimiz ayağımız tuttuğu müddetçe bu yoldaki tüm sıkıntılara göğüs germeye devam edeceğiz.

#Yeryüzü Doktorları
#Katarakt
#Afrika