Kâr, bir firmanın tüm masraflarını ödedikten sonraki artık gelirdir.
, faydalı bir şey yapmanın ödülüdür.
Kar güdüsü, mal arzının azlığını ve fazlalığını düzeltir.
Kâr güdüsünün güzelliği, serbest bir piyasada, arz ve talebi dengeleyerek
farklı ürünlerin eksikliklerini ve fazlalıklarını otomatik olarak düzeltmesidir.
Kapitalist bir ekonomide
kâr, iş ve girişimciler için teşvik edicidir.
Faal bir firma için yüksek kâr hedefi maliyetleri azaltma, üretkenliği artırma, kaynakları tüketici tercihlerine uygun tahsis etme ve yeni ürünler geliştirme için teşvik edici olur.
Rekabet de girişimciler için motivasyondur.
Ekonominin refahına katkıda bulunan büyük girişimcilerin çoğu, yalnızca parayla değil, aynı zamanda piyasalar ve iş dünyasının sunduğu rekabetle de motive olmuş görünüyor.
Bir firma
de; uyum sağlamaya, değiştirilmeye veya
- Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) Yatırımlarını artırır.
Daha yüksek kâr, bir firmanın araştırma ve geliştirmeye daha fazla harcama yapmasını sağlar.
- Firmaların
büyümeyi finanse etmek için yararlandığı hisse senedi satış fiyatları kâr beklentisiyle pozitif ilişkiye sahiptir.
- Yüksek kazanç sektöre yeni firmalar çeker.
Yeni firma girişi; rekabet artışı, daha ucuz ve kaliteli mal üretimi, istihdam artışı anlamına gelecektir.
-
, resesyon veya döviz kurlarında hızlı değerlenme gibi beklenmedik düşüşler
için
- Hükümetler
kurumlar vergisini şirket kârlarından alır.
Dolayısıyla karlar ne kadar büyükse vergi gelirleri de o derece yüksek olur.
- Teoride, daha
yüksek kâr tüm çalışanlar için daha yüksek ücretler demektir.
- Yüksek kâr girişimcilerin yeni bir girişim kurmak için teşvik eder. Girişimciler kazanç ödülü olmadığında daha az yatırım ve daha az risk almaya istekli olacaktır.
Teoride, kâr güdüsü kaynakları verimli bir şekilde dağıtır, ancak
vardır.
Kârları arttırmak için firmalar
piyasa başarısızlığına neden olan faaliyetler
içine girebilir. Örneğin, bir sermaye sahibi başarısız bir firmayı satın alabilir. Varlıklarını satabilir ve işçileri işten çıkarabilir.
Yine bir şirket daha çok kâr edebilmek için çevre kirliliğini önleyen düzenlemelerden kaçınarak daha fazla kirliliğe neden olabilir.
Daha yüksek kâr,
toplumda daha fazla eşitsizliğe
yol açabilir. Firmaların tekel gücüne sahip olup olmadıkları eşitsizliğin boyutu noktasında belirleyici olur.
Kapitalist sistem bir ürünü isteyen veya ihtiyacı olan, ancak
piyasa fiyatını karşılayamayan herkesin alamayacağı sorunu
nu görmezden gelir. Dünyadaki
800 milyon insan fakir oldukları için aç,
oysa adil bir dağılım olsaydı üretilenler bunların ihtiyacını da karşılayabilirdi.
Ayrıca, bir firma kısa vadede kâr maksimizasyonu ve uzun vadede
az yatırım (istihdam ve üretim kaybı) tercihi yapabilir.
Dolayısıyla,
kâr amacının genel sosyal refahı en üst düzeye çıkarması beklense de, gerçekte bu şekilde işlemeyebilir.
Sonuç olarak kapitalist (serbest piyasa) sistemde
kâr iki temel etki yapar.
Birincisi, üreticilere çıktı oranını belirlemeleri veya bir
sektöre giriş-çıkış için sinyal görevi görür.
İkincisi, girişimcilik faaliyeti için
kâr, risk alma ve yeniliği içeren bir ödüldür.
Kapitalist sistemde sadece
kârlılık üzerine kurulu ekonomik faaliyet motivasyonu; gelir dağılımı adaletsizliği (aç yaşayan yüz milyonca insan) ve pervasız çevre tahribatı
sonuçlarıyla yaygın bir
sistemsel sorgulama sürecine girildiğini
göstermektedir.
