Yeni Şafak · FATMA BARBAROSOĞLU - Günü dün ile bir öykünün izinde birleştirdim...Aşağıda dikkatinize sunduğum Dazlak öyküsü, İki Kişilik Rüyalar adlı kitabın içinde 2005 yılında yayınlandı. Şimdi huzurunuza getirme sebebine gelince...13 Eylül’de, 22 yaşındaki İranlı Mahsa Amini başını doğru düzgün örtmediği gerekçesiyle İran İrşad Polisi tarafından gözaltına alındı. Gözaltında iken fenalaştı ve hastanede hayatını kaybetti. Mahsa Amini’nin ölümü “yanlış yönetime” karşı birikmiş olan öfkenin patl...

Yeni Şafak · Fatma Babarosoğlu - Soylulara kurşun tabut, “fani”lere gübre...Bazı tarihler insanın zihninde buluşur ve bu buluşma daha sonra hatırlanacak olan zaman birimini yeni bir hikâye zemini olarak inşa eder. Mesela 70 yıl saltanat süren ve büyük ninesi Kraliçe Viktorya’ya ait olan en uzun saltanat süren kadın monark unvanını bundan sonra pek kolay kırılamayacak bir rekor ile 8 Eylül 2022’de noktalamış olan Kraliçe II. Elizabeth’in ölümü ile İzmir’in kurtuluşunun 100. yılının bir gün ara il...

Yeni Şafak · Fatma Barbarosoğlu - Tarkan mitingi ya da pop Kemalizm için küresel ilânI-Başlık, “Tarkan Konseri ya da...” olacaktı ve Turgut Özal’dan bu yana değişen “kurtuluş kutlamaları”nın, belleğe bir katkı olarak değil, eğlence rüzgârı eşliğinde tarihi unutturma hamlesi olarak düzenlenişine dair yazacaktım. Konser yazacak iken miting yazmış bulundum. Haliyle farkında olmadan yazdığım miting kelimesi bana bambaşka bir izlek açtı. Farkında olmadan zihnimde meydana gelmiş olan konser-miting değ...

Yeni Şafak · Fatma Barbarosoğlu - Gören kimdir? Görünen nedir?/Kadınlar ve erkeklerSabah, 04:40, Seray/ MimarHer gün biraz daha erkene alabilirim kalkma saatimi. Bünyem sarsılmaz böylece. Altı saat uyku yetebilir pekala. Önemli olan evden çıkmadan önce geniş geniş ev zamanını yaşayabilmem. İhtiyacım olan şey, ev zamanı. Biraz daha sakin. Biraz daha telaşsız. Dakikaları daha iyi değerlendirmem lazım.Namazdan önce her gün iki sayfa tefsir okuyabilirsem... Namaza durmadan önce çayı demlerim...Yemek...

I-Önce iki kişi idiler. Sonra sayıları beş oldu. Marketin yan duvarının önünde, park ettikleri motosikletlerin başında ne yaptıklarını ilk zamanlar kimseler anlamadı. Ama her birinin motosikletinin turuncu sepete sahip olması ve sırtlarında birbirinin aynısı turuncu logolu kıyafetlerin bulunması, mahallelinin gözünde onları tekinsizlik hüviyetinden kurtardı.İlk başlayanlar Mert ile Ali idi. Bir haftada birbirleriyle iyice kaynaşmışlardı. O kadar ki, gruba yeni katılanlar onları çok eski iki okul...

I-Kimliği bilinmiyor. Kimliği rakamlarda gizli. Rakamlarla yaşıyor. Üç ayrı bilgisayar ve iki farklı cep telefonu üzerinden kurmuş olduğu yüzlerce hesapla önce kendi yazılarını/tivitlerini beğenip takdirlerini sıralıyor sonra da “Filanca şu konuda hiç fikir beyan etmedi. Feşmekan niye bu konuda fikir beyan etti?” diyerek herkesi kah yazdıklarından kah yazmadıklarından dolayı tek tek hizaya çekiyor. Rakamlar köşkünde, gücünün gölgesinde, hükümdar.Tebası, sayısı gittikçe artan hayranlar ordusu.Hay...

Geçmiş orada öylece duruyor mu? Yoksa biz bugünden geriye dönük olarak kendimiz için elverişli hatıralar yumağı oluşturup tekrar tekrar yeni geçmişler mi inşa ediyoruz? Dünde kaydı tutulmuş olan anıların, anların saklandıkları odalar, dolaplar çeşit çeşit. Kimi hemen girişte. Eşikten geçince rastlanan. Kimisi kör kuyularda. Kimisi bilinmedik bir adreste, bizi öylece bekliyor.Biraz önce elime Erich Fromm’un Kendini Savunan İnsan’ını aldım. Şöyle bir bakacaktım. Bakamadım. Oysa bu kitabı severdim....

Arkadaşları aracılığı ile tanıştırıldılar.Genç kız güzel, endamlı, akıllı, delikanlı zeki ve yakışıklı idi. Konuştular. Konu konuyu açtı, sohbeti ilerletmekte güçlük çekmediler. Sanki kırk yıldır tanışıyormuş gibi. Sanki en son dün buluşmuşlar gibi.Teknolojinin insana yaptığı fenalıklardan da konuştular, felsefenin bahçesine dalıp, mevsimlerin insanlara yaptığı fenalıklardan da, şiirin bahçesinden meyve aşırıp.Genç kızın “Günümüzün erkekleri çok sorumsuz”, delikanlının “Bugünün genç kızları çok ...

-Arkadaşlar döviz kurundaki artış sebebiyle güç yetiremediğimiz kağıt fiyatları yüzünden aylık yayınlarımızı yarı yarıya azaltmak zorundayız. İnşallah öyle olmaz ama söylemeye dilim varmıyor... Bu gidişle hiç yayın yapamamak da... -Efendim, anlamadığım bir şey var, aynı kulvarda çalıştığımız iki yayınevinin işleri tıkırında. Kağıt fiyatları onları hiç etkilememişe benziyor.-Belki birkaç aylık kağıt stokları vardır Mete Bey. Yoksa etkilenmemek mümkün değil.-Ben neden etkilenmediklerini biliyorum....

Behçet Necatigil’in “Kitaplarda Ölmek” şiirini bilir (mi)siniz...“Evvel giden” yazarı ve şairi uğurlarken her defasında Kitaplarda Ölmek’i de hatırlarım. Ömür dediğimiz, parantezin içinde kaydı tutulmuş yıllar mıdır sadece?Kitaplarda ÖlmekAdı, soyadıAçılır parantezDoğduğu yıl, çizgi, öldüğü yıl, bittiKapanır, parantez.O şimdi kitaplarda bir isim, bir soyadıBir parantez içinde doğum, ölüm yılları.Ya sayfa altında, ya da az ilerdeEserleri, ne zaman basıldıklarıKısa, uzun bir liste.Kitap adlarıCan ...

İçinde bulunduğumuz yüzyılda, her gün düzenli olarak “yeni meslekler”, yeni mekanlar ve “yeni insan” üzerinden eski diyarın sorumluluklarından, bağlarından uzaklaşma bileti ediniyoruz.Aidiyetimizi terk ettiğimiz zamanlara ve mekanlara, canımızın istediği zamanda ve ancak tahammül edebileceğimiz miktarda ve “ağrılarından ve acılarından arındırılmış olarak”, yani nostaljik tatlar eşliğinde, bir süreliğine dahil olmaya tahammül edebiliyoruz. Ama olmak istediğimiz, varmak istediğimiz “yeni”dir. Medy...

I-Ekranlarda onlarca dizi yayınlandı. Bazıları yıllarca, bazıları sadece bir kaç hafta yayınlandı. Bir zamanlar mahalle dizileri ile “bizim hayatımız” sözüm ona nazara verilirken 2000’li yıllardan itibaren giderek artan bir şekilde hayatın, büyük şirket konsepti içinde temsil edildiği diziler ortaya çıktı.Hile, desise, yalan, aldatma, katliam, kara para aklama, “aile içi şiddet”... Tekmili birden ekranlarda. Gündüz kuşağında realiti şov formatında “Türkiye gerçeği” diye sunulan bu temalar, dizi ...

Benim çocukluğumun önemli bir kısmı, üç katlı bir evde geçti. Necip Fazıl’ın “Üst kat: elinde tesbih, ağlıyor babaannem” mısralarını hatırlatan üç katlı bir evdi. Üst katta ağlayan, benim babaannem değildi ama ağlardı. Orta katta biz otururduk. Biz dediğim büyükannem, büyükbabam ve ben. Alt katta hayata dair pek bir fikri olmayan, günü kurtarmak üzere yaşayan komşularımız oldu daima. Her birinden bir suskunluk hikâyesi çıkarılabilecek kadar hanelerine kalabalık, sokağa tenha ailelerdi. Her kurba...

Bilginin kaynağı değiştikçe bilgiye erişim ve bilginin değeri farklılaşır. Bu önermeyi lütfen dikkatle hafızamıza kaydedelim.Tolstoy’un İtirafları’nı okudunuz mu? İtiraflar Tolstoy’un kendi hayatından damıttığı, hataları ile yüzleştiği, gençliği ile hiç perdesiz buluştuğu bir anı kitabı. İnce bir kitap. İnce kitapların çoğunda olduğu gibi dikkatle, azar azar okunması gereken bir kitap. Mesela öğrenmek ve öğretme bahsinde şu söyledikleri çok önemli:“Öğretme hevesimi tatmin için kendimi nasıl da p...

I-Geçen hafta huzurunuza çıkamadım. Ki zor zamanlar için yedek yazılarımı hazırda tutarım. Bu defa araya ölüm girdi. Bendeniz ölüm karşısında “Hayat devam ediyor.” diyenlerden olmamaya gayret ediyorum. Hayat devam eder etmesine, ama bizim yakınımıza düşen ölüm ile hayat durmasa da yavaşlamalı bir müddet, zira günlük telaşe ölümlü oluşumu unutturan bir iksir adeta... Ruhun aynı basamakta eyleşmesini, hatta bulunduğu basamaktan aşağı düşmesini engelleyen, başkasının ölümünde kendi ölümümüzü, fanil...

Aynı hafta içinde sokağa ikinci çıkışımdı. Mart 2020’den itibaren bir ay içinde sokağa çıkışımın çetelesini tutabilecek kıvama geldim. Adının Yonca olduğunu öğrendiğim yüzünün bütün uzuvları ile tebessüm eden çiçekçi kıza Mimoza sordum. Çok mu istiyorsun dedi. Çok dedim. Sevgililer geçsin getiririm ben sana dedi.Anlamadım. Sevgililer nereye geçecek ki. Nergis demetleri için pazarlık yapan kadın şaşkınlığımdan kendine pay çıkarıp Sevgililer Günü ya yarın dedi. Ha dedim. Tamam o zaman ben perşembe...

Günümüzde “toksik ebeveyn” ifadesi giderek yaygınlaşıyor. Evlatların “şimdi burada” yaptığı bütün hataların sorumluluğu ebeveynlerin geçmişteki yanlış davranışlarına, özellikle de annelerin yanlış davranışlarına yükleniyor. Neredeyse bütün ebeveynler “yanlış”. İşin ilginç tarafı Instagram üzerinden bütün dünyada binlerce ve belki de milyonlarca ebeveyn, çocuklarını sömürerek çocukları üzerinden para kazanırken onların çocuklarının bedenlerini ve duygularını sunuma çıkarması hiç dert edilmiyor da...

Hatırlamanın kimyası uzun zamandır dikkat alanım içinde. Geçmişin bir yerinde, biz onları çoktan unutmuş iken hatırlanmak için bir vesile bekleyen “o yaşanmışlıklar”hangi yolu takip ederek kendilerini bugüne dahil ediyor? Son yıllarda hatırladıklarımdan daha çok hatırlamama vesile olan şeyler üzerinde duruyorum. Biraz sonra dikkatinize sunacağım konu da hatırlamanın kimyasına dair. Sosyal Bilimler Lisesi’nden bir öğrenci, üniversite imtihanına gireceğini, benim de bu imtihanla ilgili unutulmaz b...

Bu yazının ana izleği, etki ile tepki arasında sosyal meseleleri düşünmek...Geçtiğimiz perşembe, hikâyelerini zevkle okuduğum genç arkadaşım, “‘Bahar’ın biyografisini’ okudum, paylaştım ama insanlar çok etkilenmedi, ben daha çok etkilenmelerini beklerdim” dedi.Esasında genç arkadaşımın etkilenmediler dediği şeyintepki vermediler anlamına geldiği, sohbetin ilerleyen aşamalarında ortaya çıktı.Rakamlar üzerinden ortaya çıkan etki-tepki meselesi, yöneticileri, düşünce sanat insanlarını uzun vadeli i...

Yayınladığım yazıların, okuduğum kitapların, seyrettiğim filmlerin başkaları tarafından nasıl idrak edildiğini her zaman merak ederim. Fakat geçen hafta yayınlamış olduğum “Bahar’ın biyografisi”nin nasıl okunacağını az çok tahmin ediyordum. Tahminim doğru çıktı.Görüşlerine çok değer verdiğim bir arkadaşım, yazının anlaşılmayacağını söyledi: “Önemli bir tasvir. Yalnız insanlar yüzleşmek istemedikleri sorunlarla yazı üzerinden karşılaşmaktan pek de hoşnut kalmayacaklardır.”Arkadaşım kendi kuşağı i...

Hayat şartları, hayattan beklentiler, son yirmi yılda eşine benzerine rastlanmayacak bir değişim ve dönüşüm geçirdi, geçirmeye de devam edecek. Hiçbir şey “bildiğimiz” gibi değil artık. Sürekli olan ile geçici olan, müşterek ile kişisel bir arada, birbirinin sınırlarını imha ede ede varlığını korumaya çalışıyor. Bu yazıda, sürekli ile geçici, müşterek ile kişisel bahis için bir “biyografi”yi dikkatinize sunmak istiyorum. “Biyografi”sinden parçalar sunacağım “yeni anne” çocuk sahibi değil. Olmayı...

Ânı zenginleştiren dün müdür? Geçmiş, geçip giderken hafıza duraklarına, sesleri, renkleri, kelimeleri ekip gitmese, bugün yavan mı kalır? Günlerden perşembe, cuma günü yayımlanmak üzere bir yazı yazmam gerekiyor. Yazı yazmak yerine sokaklara çıktım. İki yıl aradan sonra çarşı pazarın ekonomik krize rağmen şenlenip şenlenmediğini görmek istiyorum... Ya görecektim ve yazacaktım ya da bir şey görmeden eve dönecek hazırda tuttuğum yazıyı gönderecektim gazeteye.Bahar herkes için umut. “Belki sebze m...

Cami terbiyesinden maksat nedir? Namaz kılanları rahatsız etmemek, namaz esnasında bağırarak ortalıkta dolaşmamak, camiye zarar vermemek. Bunlar zaten bilinen şeyler mi diyorsunuz... O zaman ya cemaat ile yakın zamanda namaz kılmadınız ya da sizin gittiğiniz caminin cemaati bu konularda zaten çok hassas olduğu için istenmeyen ve beklenmeyen bir davranış ile henüz karşılaşmadınız. Umarım hiç karşılaşmazsınız.Göz gördüğünden mesul. Gelebilecek tepkileri göze alarak Allah rızası için başlıktaki sor...

Yıl ne zaman yenilenir? Ne zaman bütünlenir? Eskiler için yılı bütünleyen ay Ramazan-ı şerifti. Biz modernler rakamların peşindeyiz. Bir yılı geride bırakmak için takvim yapraklarının bitmesi şart. Gözler ille de 31 Aralık tarihini görecek.31 Aralık hafızamda, Saatli Maarif ya da Ülkü takviminin son yaprağı koparılırken rahmetli büyükannemin ve büyük babamın “Bir yıl daha bitti...” diye başlayan hüzünlü sohbetlerinde, gidenlerin ve yeni gelenlerin muhasebesinin tutulduğu zaman olarak kayıtlı.31 ...