Ne alışveriş ve ticari hayat ne de sosyal hayat eskisi gibi olmayacak artık.
Covit-19 salgını, küresel perakende sektöründe ve insan ilişkilerinde bütün dengeleri altüst etti.
Evlerde kalma süresi uzarsa e-ticarette 5 yıl sonrası için öngörülen hedefler bu yıl yakalanacak.
Firmalar alt yapılarını ve gelecek planlarını salgın sonrası perakende ticaretin yeni normaline göre güncellemezse işleri zor.
**
Küresel salgından sonra ‘Seni uzaktan sevmek aşkların en güzeli şarkısı’ yeni dünya düzeninin en yaşanılan şarkısı olacak.
Sosyal hayatın da iş hayatının da yeni normalinde eskisi gibi yakın temas, doğrudan ilişki yok artık.
İnsan ilişkilerinde sosyal mesafe artık dünyanın yeni normali.
Demek ki ilişkilerimiz çok vıcık vıcık olmuş!
Bundan sonra olur olmaz zaman, mekan ve şahıslarla sarılmak, öpüşmek yok.
Tokalaşsan bile tedirgin olacaksın.
Kolonya ve dezenfektan mendillerle dolaşmak yeni normalimiz olacak.
**
Salgın sürecinde ilk kez online alışveriş yapanlar yani evden sipariş verenlerin oranı patlama yapmış.
İnternetten alışveriş yapanların yüzde 37,4’ü ilk defa alışveriş yapanlardan oluşmuş.
Bu ne demek?
Salgın döneminin sonuna kadar milyonlarca yeni tüketici internet üzerinden alışveriş ile tanışmış olacak.
Peki bu ne demek?
Salgın sonrası dönemde insanlar alışveriş için AVM’lere, çarşıya çıkmayacak, zaten riskli düşüncesiyle evden sipariş vermeyi tercih edecek.
Evinden cep telefonu ve bilgisayardan internete girecek sanal mağazaları gezecek.
Hangi firma ürününü sanal mağazada daha iyi tanıtırsa ve uygun fiyatla sunar ise o firma kazanacak.
**
Covit-19 salgını şehirlere olan bakışımızı da değiştirecek.
Özellikle apartman hayatı cazip olmaktan çıkacak.
Müstakil evlere olan ilgi artacak.
Ekonomik durumu müsait olanlar şehir dışında daha sakin ve bahçeli ev hayatına dönüş yapmanın yollarını arayacak.
Şehirlerde daha düşük gelire sahip ve geçerli mesleği olmayanların hayatı daha da zorlaşacak.
Muhtemelen köye dönüşler artacak.
Bu süreç, devletin tarıma ve kırsal kalkınmaya vereceği ekonomik desteğin boyutlarına göre ya çok hızlanacak veya yavaş gerçekleşecek.
Tarımsal üretim ve hayvancılık daha bir anlam kazanacak.
Aile işletmeciliği dediğimiz tarım ve hayvancılıkta küçük işletmeler artacak.
Bahçelerde sebze üretimi önem kazanacak.
Salgın sonrası yeni dünyanın düzeni böyle şekillenecek.
**
Sorular şunlar;
Bundan sonra hayat iyi mi olacak kötü mü olacak?
Yani önümüzde karanlık günler mi var, aydınlık günler mi?
Tünelin başında mıyız, sonunda mı?
**
Hem insan ilişkilerinde sosyal mesafenin sıfır noktasına inmesinden hem de küresel ekonomide insan unsurunun unutulmasından rahatsızlık duyanlardan biri olarak salgın sonrası yeni dünya düzeninin daha insani olacağına inanıyorum.
Ekonominin ve insan ilişkilerinin daha sağlıklı olacağını düşünüyorum.
Zorunlu da olsa evlerde kalarak herkesin işine değil, az da olsa içine baktığını ve geçmişiyle muhasebe yaptığını bundan da geleceğe yönelik bir ders çıkardığını sanıyorum.
**
Salgın riski bundan sonra zaman zaman etkisini artırarak zaman zaman da azalarak kalabalık şehirlerde hep olacak.
Virüs kapma ihtimali yeni bir hayatı şehirli insana dayatacak.
Yani bizi zorunlu olarak değiştirecek.
Günlük yaşantımızda sağlığın öncelik olarak öne çıkması bizi dünyaya bağlayan birçok maddi ve manevi zevklerden, menfaatlerden, bireysel hesaplardan soğutacak.
Yaptığımız her işte ölüm gerçeği hep aklımızda olacak.
**
“Her nefis ölümü tadacaktır ayetini bankalara ve makam koltuklarına yazmalı. Tabutlara ve mezarlıklara değil” diyen Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı hocanın dediği yere geldik.
Her an yüzleşebileceğimiz ölüm gerçeği salgınla banka ve makam koltuklarına yazılmadı ama herkesin kafasının bir yerine silinmeyecek şekilde yerleşti.
Bundan sonrası kolay!
**
Ne diyordu Şems-i Tebrizi;
Bir şey yap.
Güzel olsun.
Çok mu zor?
O vakit güzel bir şey söyle.
Dilin mi dönmüyor?
Güzel bir şey gör.
Veya güzel bir şey yaz.
Beceremez misin?
Öyleyse güzel bir şeye başla.
Ama hep güzel olsun.
Çünkü her insan ölecek yaşta.
Geç kalmayasın…
