TBMM Yapay Zekâ Araştırma Komisyonu toplantısında konuşan Tarım ve Orman Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Yasin Hakkı Kocaman, çiftçilerin tarımsal üretimde karşılaştıkları sorunlara yapay zekâ destekli dijital çözümler üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Kocaman, çiftçilerin ürünlerinin fotoğraflarını çekerek mobil ya da web uygulamaları aracılığıyla bitki hastalıklarını kolayca tespit edebileceği bir sistem üzerinde ciddi ilerleme kaydettiklerini belirtti.
Tarım Bakanlığı, yıl sonuna kadar kendi Yapay Zekâ Strateji Belgesini yayımlamayı planlarken; tarımda verimliliği artıracak, çevresel riskleri azaltacak ve sürdürülebilirliği sağlayacak yapay zekâ çözümlerini yaygınlaştırmak istiyor. Bu kapsamda, çiftçilere yönelik akıllı tarım teknolojileri için %75 hibe desteği içeren 40 milyon dolarlık bir bütçe de ayrıldı.
TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez başkanlığında toplandı. Komisyon toplantısının açılışında konuşan Dönmez, "Komisyonumuzda tematik konular işledik. Hukuk ve yapay zeka, etik, sağlık ve eğitim gibi önemli tematik konularla yapay zekayı enine boyuna ele almıştık. Yine, geçtiğimiz hafta da 4 danışmanlık şirketinden yapay zeka alanındaki tespit ve önerileri dinledik ve Türkiye'de yapay zeka ekosistemi için gerekli adımlar nasıl atılmalı, yatırım ortamı nasıl iyileştirilebilir, bunları da yine detaylı bir şekilde dinlemiştik. Daha önce de ifade ettiğim gibi, Araştırma Komisyonumuz bu çalışmalarını zirveyle sonlandırmayı düşünüyor. Meclis Başkanımızla biraz önce tekrar gözden geçirdik programı, inşallah 8 Mayıs’ta bir tam günlük 5 panelle birlikte, 'Veriden Karara Yapay Zeka' başlığıyla bir zirve yapmayı planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
'TARIM BİLGİ SİSTEMLİ DİJİTAL MODELİN HAYATA GEÇİRİLMESİ PLANLANIYOR'
Ardından Tarım ve Orman Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Yasin Hakkı Kocaman, komisyon üyelerine sunum yaptı. Kocaman, Türkiye'de yaşlanan bir tarım nüfusu olduğunu, iklim değişikliği ve çölleşme gibi tehditler nedeniyle yapay zeka teknolojisinin kullanılmasının bir zorunluluk olduğunu söyledi. Kocaman, "Bakanlığın bu teknolojiye yaklaşımına ilişkin hedeften bahsedersek, siber mukavemeti ve bilişim altyapısı sağlam, yapay zeka ve uzaktan algılama destekli, bütünleşik ve entegrasyonun olduğu ve Bakanlık işletme bazlı tarım bilgi sistemli dijital modelin hayata geçirilmesi planlanıyor" diye konuştu.
'UYDU İŞLEMLERİYLE ÜRÜN SINIF HARİTASI ORTAYA ÇIKIYOR'
Kocaman, coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama teknolojilerinin ön plana çıktığını belirtti ve uydu görüntüleriyle yapılan işlemlerden bahsetti. Kocaman, "Bu uydu işlemleri sayesinde ürün sınıf haritasının ortaya çıkıyor. Yani insan gözünün gördüğünden farklı ve bunlar arazi örtüsünün ve ürün deseninin tespitini sağlıyor. Ya, bunlar hani çiftçi beyanlarının kontrolünde yardımcı olacak stratejik planlamanızda, planlı üretimde, sözleşmeli üretimde, hepsinde yapılacak işlemleri yapıyor.
Aynı şekilde su kütlelerinin, ormanların güncel durumu, orman yangınlarında da benzer şekilde kullanımı söz konusu. Dolayısıyla, hedef olan teknoloji, önemli kısmı bu, tarım indisi, normalize edilmiş farklı bitki örtüsü, bitkinin klorofil miktarı üzerinden hesap yapılıyor. Benzer şekilde bunların kullanılarak bir çalışmaların gerçekleştirilmesi gerekli. Tabii, bu uydu görüntüleri de tek bir an değil, tüm bir yıl boyunca farklı farklı görüntülerin hepsinin kullanımıyla bir resim ortaya çıkarıyor bize. Dolayısıyla, farklı zamanlar içerisinde tespit etmemiz lazım. Bu çalışmalara örnek verirsek de bunlardan bir tanesi kanun değişikliğiyle işlenmeyen arazilerin kiralanması hususu söz konusu. Geçen yıl ilk yılıydı bu uygulamanın ve biz tespitlerimizi makine öğrenmesiyle yaptık" değerlendirmesinde bulundu.
'YAPAY ZEKANIN YAYGINLAŞMASINI SAĞLAYACAK BİR SÜREÇ İŞLETECEĞİZ'
Tarım Bakanlığının yıl sonuna kadar Yapay Zeka Strateji Belgesi oluşturacağını söyleyen Kocaman, Tarım Bilgi Sistemi, Hayvan Bilgi Sistemi ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin yenilenmesi ve siber mukavemeti ve yapay zekanın kullanılacağını aktardı. Yapay zekanın kullanımıyla birlikte verimlilik artışını öngördüklerini söyleyen Kocaman, "Elbette bir maliyet- zaman tasarrufu ve daha da önemlisi, iklim değişikliği etrafındaki tüm tartışmaların sonuç noktası olan riskli durumların hepsinin yönetimi, erken uyarı ve sürdürülebilir üretim için; bunların hepsi sayesinde çevreci, sürdürülebilir bir tarımın mümkün olacağını düşünüyoruz.
Bu kapsamda, Dünya Bankası Projesi'nin bir alt bileşeni olan, 'İklim Akıllı Tarım Teknolojilerinin Uygulamalarının Benimsenmesinin Teşvik Edilmesi' diye bir projemiz var. Bu kapsamda, çiftçilere, doğrudan son kullanıcıya, çiftçi örgütlerine, küçük ve orta ölçekli tarım işletmelerine akıllı tarım teknolojilerinin benimsenmesinin kullanımını sağlayacak şekilde yapıyoruz, tabii bu da hani örgütler üzerinden olacak. Burada karlılığı artırmak, olumsuz çevresel etkileri azaltmak gibi bir şey var ama genel olarak yani akıllı tarımın yaygınlaşmasını, bir anlamda yapay zekanın yaygınlaşmasını sağlayacak bir süreç işleteceğiz.
Hibe desteği yapacağız, doğrudan 40 milyon dolarlık bir bütçemiz var, yüzde 75 hibe oranında bir hibe desteği gerçekleştireceğiz. Akıllı sulama sistemleri veya 'dron' ve uydu tabanlı tarla analizi, biraz önce detaylı anlattık zaten bunu, aktif olarak yapıyoruz zaten dikili alanlar için, CORINE için ya da diğer çalışmalarımız için, ürün desen tespiti için özellikle bunu yapıyoruz beyanların tespiti için. Tarım robotları, otonom robotlar; bunların yapabileceği birçok faaliyet var. Yabani ot temizlemeden bilgisayarlı görüyü kullanarak bitki ayırt edilesi için birçok faaliyet gerçekleşir. Burada, maliyetin, iş gücünün azalması, otomasyonun artması gibi bir fayda ortaya çıkacak" dedi.
