Sürekli okuyucularımın bildiği üzere yazılarımda yeri geldikçe ekonomi güvenliği konusuna dikkat çekmeye çalışıyorum. Her ne kadar bir ülke ekonomisine dışarıdan müdahale konusu ilk bakışta biraz “komplo teorisi” olarak görülse de bazen çok çarpıcı örnekler karşımıza çıkabiliyor. Ben bugünkü yazımda bu eleştirileri bir kenara bırakarak yaşanmış bir olay hakkında bilgi vereceğim.

FCA, İngiltere’nin finansal düzenleme ve denetleme kurumu. Türkçe’ye Finansal Davranış Otoritesi şeklinde çevirebiliriz. Adından da anlayabileceğiniz üzere bu otorite, finansal kurumların davranışlarını, işlemlerini ve faaliyetlerini izliyor.

İşte böyle bir izleme neticesinde elde edilen bulgulara göre FCA; Londra’da da şubesi olan Lüksemburg merkezli “Banque Havilland” adlı bankaya ve eski bazı yöneticilerine “Katar ekonomisine zarar vermek için atılmış olması muhtemel bir dizi adımla Katar tahvillerinin fiyatı veya tahvil piyasası ile ilgili olarak yanlış ve/veya yanıltıcı bir izlenim yaratmayı amaçlayan manipülatif işlemlerden dolayı” toplamda 10 milyon pound ceza verdi.

Banque Havilland tarafından yapılan işlemler 2017’de başlıyor. FCA’ya göre yapılan işlemler Katar para biriminin değerini düşürmeye yönelik. Yine FCA’nın bulgularına göre finansal saldırının ana amacı Katar’ın yaklaşık 200 milyar dolar altyapı harcaması yaptığı 2022 Dünya Kupası öncesinde Katar’ın finansal durumunu zayıflatmak.

FCA’nın incelemesinde ortaya çıkan en ilginç bulgulardan birisi de Katar ekonomisine yapılan saldırıya ilişkin stratejinin olduğu dokümanın adı. Katar’a karşı planlanan ve yürütülen finansal saldırının planlarının olduğu dokümana “Komşunun fonunu ateşe vermek” adı verilmiş.

Hatırlayacağınız üzere 2017 yılında Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin başını çektiği bölge ülkeleri Katar’a çok kapsamlı bir ambargo uygulamıştı. Ambargo; uçuş yasakları, ticaretin engellenmesi ve hatta finansal tecrit gibi unsurlar içeriyordu.

Yukarıdaki örnekten de görüldüğü üzere herhangi bir ülke ekonomisine finansal saldırı yapılması mümkün. Elbette bir ülke ekonomisinin yaşayabileceği tüm finansal zorlukları finansal saldırıya bağlamak gibi bir kolaycılık yapmayacağım. Ancak Katar’ın başına gelen bu olay, diplomatik bazı sonuçlar elde edebilmek adına bir ülkenin ekonomisine saldırı gerçekleştirilmesi meselesinin de “komplo teorisi” olmadığı gerçeğini ortaya koyuyor. Bu bakımdan bazı politika tercihlerinin beklenen sonuçlarını bir tarafa bırakarak Türkiye’nin yakın tarihindeki finansal sorunların ortaya çıkış biçimlerini ve zamanlarını incelerken yukarıdaki örneği de göz önünde bulundurmakta fayda var.