|

CHP ve Sol neden iktidar olamıyor?

Yıllarca Deniz Baykal gitsin CHP iktidar olur anlayışı, son yaşanan seçimlerin sonuçlarıyla da ortaya çıkmıştır ki temelsizdir ve sorunun kökü daha derinlerdedir. CHP isminin toplumda yaratmış olduğu travmanın üzerine gitmeden, lider değişikliği ve ilkesiz ittifakların tek başına CHP''yi iktidar yapmaya yetmeyeceği anlaşılmıştır.

Hasan Kaya
00:00 - 16/08/2014 Cumartesi
Güncelleme: 22:26 - 15/08/2014 Cuma
Yeni Şafak
CHP ve Sol neden iktidar olamıyor?
CHP ve Sol neden iktidar olamıyor?

Seçim zamanı yaklaştıkça ve seçimler yapıldıkça, gündem hızla değişmekte ve artçı sarsıntıları siyaseti şekillendirmeye başlamıştır. Sayın Recep Tayyip Erdoğan''ın liderliğinde AKP, Yerel ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bir kez daha galip gelmiştir. Karşısındaki irili ufaklı partilerin güç birliğine rağmen kazanılan bu başarı sosyolojik olarak özellikle rakip partiler tarafından incelenmesi gerekmektedir.

Her seçim sonrası ve yenilgisinden sonra en çok tartışılan kendini çınar olarak gören CHP''nin durumudur. Aslında ''çınar'' benzetmesi irdelendiğinde ''CHP''nin durumu daha iyi algılanabilir. Çınar ağaçlarının bulunduğu ortam incelendiğinde görülecektir ki, çınar ağacının dibi ve etrafı çoraktır, ot dahi yetişmez. CHP''de olduğu sürece ''Sol'' ne iktidar olabilir ne de yeni bir Sol partinin yeşermesine imkan verir.

Sol ve CHP''nin 1980 yıllardan başlayarak bazı kesitlerine dikkat çekmeye ve kamuoyuna hatırlatmaya gerek olmaktadır. CHP''nin neden iktidar olamadığı ve olamayacağına ilişkin 1980''ların başından 1995 genel seçimlerine kadar olan bölümde yaşanan bazı olaylara kısaca değinmek gerekmektedir.

SOL''UN KIRILMA NOKTALARI

Lider ve parti birleşmeleri üzerinden iktidar olma hevesi içerisinde olan CHP Sol''unun öncelikli olarak geçmişindeki kırılma noktalarını tespit edip ve politikalarını şekillendirmesi gerekmektedir. 12 Eylül 1980 Askeri darbesinden sonraki sol siyasi hayata bir göz atmakta fayda olacaktır.

1983 genel seçimlerine Erdal İnönü''nün Genel Başkan olduğu SODEP Kenan Evren''den veto yiyince seçimlere katılamamış. Seçimlerde solu Necdet Calp''ın Halk Partisi temsil etmiştir. Oyların % 30 alan HP Meclis''e 117 milletvekili sokabilmiştir. 1985 yılında HP ve SODEP ile birleşerek Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) ismini almıştır. Birleşme sonrası girdikleri ilk yerel seçimler olan 1989 seçimlerinde Ankara, İstanbul, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlıkları olmak üzere birçok il, ilçe ve beldede belediyeyi kazanmışlardır.

Birinci kırılma noktası 1987 yılında Kürt kökenli SHP''li bazı vekillerin, Fransa da katılmış oldukları Kürt Konferansı sonrası partiden ihraç edilmeleri en önemli kırılma noktalarından biridir. İhraçlar sonunda bugünkü Barış ve Demokrasi Partisi ve Halkların Demokratik Partisi''nin temelini oluşturan Halkın Emek Partisi (HEP) kurulmuştur. Bölgedeki Kürt halkı oylarını bu patiye ve bu partinin devamı olan partilere vermişlerdir. Bu ihraçlarla birlikte ''Sol parti''ler Güney/Doğu Anadolu Bölgesi''nde bir daha varlık gösterecek potansiyeli yakalayamamışlardır.

İkinci kırılma noktası 1989 yılında yaşanan yerel yönetim zaferi aynı zamanda, yerel''de iktidar olmak sonun da başlangıcı olmuştur. Bu yıldan sonra girilen yerel seçimlerde Sol ''İzmir'' hariç birçok Büyükşehir Belediye Başkanlığı''nı, başta İstanbul ve Ankara olmak üzere Refah Partisi ne ve devamı olan AK Partiye kaptırmış bir daha da geri alamamıştır.

Yerel yönetim iktidarında yaşanan en büyük hayal kırıklığı ''yolsuzluk''lar olmuştur. Birçok belediye başkanı görevden alınmış, soruşturmalara uğramıştır. Emekten, yolsuzluktan bahseden bir partinin belediyelerdeki uygulamalar ile halkın gözünden düşmüştür. ''Yerel Yönetim Bizim İşimiz'' sloganıyla iktidar olan Sol; kötü, beceriksiz ve çıkara dayalı bir anlayış yüzünden 1989 yerel yönetim zaferi solun iktidar olamamasının en büyük nedenlerinden bir haline dönüşmüştür. Oysa ki AK Parti, yerelde kazandığı başarıyla, bugün ülkeyi yöneten, şekillendiren ve yeniden inşa eden güçlü bir parti konumuna gelmiştir.

Üçüncü kırılma noktası demokratik ve özgürleşme konusunda yaşananlardır. 1991 genel seçimlerinde SHP ana muhalefet Partisi olarak çıkmış ve Doğru Yol Partisi (DYP) ile koalisyon hükümetini kurmuşlardır. 1992-1994 arası birçok siyasi suikast, faili meçhuller, işkence, gözaltında kayıplar gibi, antidemokratik faşizan bir süreç yaşanmıştır. Demokrasiyi getirmesi beklenen sol kadroların iktidarında bu tür olayların yaşanması halkın gözünde solun erime nedenlerinden bir diğer gerekçe olmuştur. Ama kırılmanın en önemli ve belirleyici olan olayı hiç kuşkusuz 1993 yılında Sivas Madımak''ta yaşanan insanlık dramıdır. Pir Sultan Abdal anma etkinlikleri için Sivas''a giden aydın, yazar, sanatçı ve halkın kaldığı otel ateşe verilmiş 35 kişi feci bir şekilde can vermiştir. Alevilerin yoğun olarak siyaset yaptığı parti ve aynı zamanda iktidar ortağı olan SHP''nin yine Alevilerin yoğun olduğu bir anma etkinliğinde yaşanan olaylara müdahale edememesi ve saatlerce süren olaylar sonucunda onlarca insanın hayatını kaybetmesi başta Aleviler olmak üzere SHP''ye ve dolayısıyla sola olan inancı ve güveni yerle bir etmiştir.

Tarihe 5 Nisan Kararları olarak geçen ve ekonomik krize dönüşen süreç, emekten, yoksulluktan bahseden sol bir partinin iktidar dönemine denk gelmesi dördüncü kırılma noktasından biridir.

YAŞANANLAR ANLAŞILMADAN İKTİDAR OLUNAMAZ

12 Eylül 1980 sonrası, sol geleneğin ve yapıların temsil edildiği bugünkü CHP yukarda değinmeye çalıştığımız, kırılma noktaları konusunda bir açıklama, özeleştiri, yüzleşme, hesaplaşma yapmadan iktidar olması zor gözükmektedir. Kamuoyuna bir açıklama yapma zorunluluğu vardır.

1987 yılında ''Kürt'' siyasetçileri partiden ihraç edip, 1991 yılında neden ittifak yapmaları gerektiğini anlatmalıdırlar. 1991 yılında Meclis''e taşıdıkları ''Kürt'' vekillerinin, 1994 yılında Meclis çıkışında yaka paça gözaltına alınırken neden seyirci kaldıklarını anlatmalıdırlar. SHP''nin iktidar olduğu 1991-1994 yıllarında yaşanan; yargısız infaz, işkence gibi insanlık dışı uygulamalar, 5 Nisan kararlarının topluma ve ülkeye ödettiği bedellerin nedenlerini kamuoyunu ikna edecek şekilde anlatmalıdır.

Aksi takdirde ''Kürt'' kökenli milletvekillerini Meclis''e taşımakla, gözaltında kaybedilenlerin ailelerini ziyaret etmekle, partinin başına ''Alevi'' bir Genel Başkan getirmekle iktidar olunamaz.

YENİ SOL NE YAPMALI

AK Parti iktidarına karşı, CHP''yi iktidar yapabilmek için büyük uğraşlar veren kesimler bütün bu soruların ve sorunların cevabını verebilmelidir. Yıllarca Deniz Baykal gitsin CHP iktidar olur anlayışı, son yaşanan seçimlerin sonuçlarıyla da ortaya çıkmıştır ki temelsizdir ve sorunun kökü daha derinlerdedir. CHP isminin toplumda yaratmış olduğu travmanın üzerine gitmeden, lider değişikliği ve ilkesiz ittifakların tek başına CHP''yi iktidar yapmaya yetmeyeceği anlaşılmıştır.

CHP''nin yüzde 10-25 bandında olması, solda siyaset yapan herkesin iştahını kabartmakta, bu oy mirası üzerine kendilerini konumlandırmaya çalışmaktadırlar. İyi kadrolarla, iyi bir programla takviye edildiğinde CHP''nin iktidar olabileceği öngörülmektedir. Bu düşünce aynı zamanda da solun neden güçlü bir parti çıkaramadığını da bizlere göstermektedir. Bu anlayış yıllarca denendi, kamuoyu tarafından bilinen sevilen isimler partiye katıldı, birçok sol siyasi partiyle birleşildi, çatı aday denendi ama CHP solu iktidar olma başarısını gösteremedi.

''Sol'' iktidar olmak istiyorsa ''CHP'' solu ve onun siyasi anlayışıyla mücadele etmek zorundadır. Türkiye''de CHP''yi içeriden revize etme yerine, temel hak ve özgürlüklere saygılı ve savunan, parti içi demokrasiyi hayata geçiren, belli odakların değil, ilkelerin partisi olan, elit değil etik siyaset anlayışını içselleştirmiş geçmişle hesaplaşabilme cesaretini gösteren, sol söylemini liberal hak ve özgürlüklerle birleştirebilen bir bakış ile taçlandırabilen ''Yeni Sol'' bir partiye ivedilikle ihtiyaç bulunmaktadır.

10 yıl önce