Erken emeklilikle ilgili süreç titizlikle izleniyor. Önceden 86 maddelik yasa tasarısının 55 maddesi onaylandı. Şimdi ise geriye kalan maddelerin Meclis'te kabul edilip yasalaşması merkezde yer alıyor. İkinci torba yasa kapsamında, 3600 ek gösterge artışı, ev hanımlarına sağlanacak prim desteği ve SSK ile Bağ-Kur primlerinin eşitlenmesi ile 7200 gün üzerinden emeklilik imkanı veren düzenlemeler hakkında en güncel bilgiler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından verilen bilgilerle yakından takip edilmekte. Diğer yandan SGK tarafından belirli kriterlerin yerine getirilmesi beklenen emeklilik süreci hakkında detaylar da sorgulanan konular arasında yer alıyor. Peki SGK prim iadesinden kimler yararlanabilir? Erken emeklilik için aranan şartlar neler? İşte konu hakkında son gelişmeler...
Prim günü eksik olanlar için şartlar baştan sona değişiyor. 1999 - 2008 arası sigortalı olanlar için süreç hakkında değerlendirmeleri ise sürüyor. Konu hakkında torba yasa kapsamında atılacak adımlar yakından takip ediliyor. Ev hanımlarına emeklilik ve Bağkur prim eşitlemesi gibi adımlar ile binlerce kişi emeklilik takvimini öne çekebilecek. İşte konu hakkında son gelişmeler...
YENİ EMEKLİLİK SİSTEMİ ORTA VADEDE DEVREYE GİRECEK
Hükümetin en öncelikli gündemi enflasyon olurken orta vadede de yeni emeklilik sistemi dahil düzenlemeler devreye girecek.
Emekliler için yapılacak destekler, indirimler ve gelir artırıcı önlemlerin yanında memurların beklediği 3600 ek gösterge yasası, tamamlayıcı emeklilik, iş kanununda yapılacak değişiklikler, çalışma saatleri ile ilgili yenilikler, uzaktan, esnek çalışma modelleri de bir bir devreye alınacak yasal düzenlemeler olacak.
Özellikle yaklaşık 1 milyon esnafı ilgilendiren SSK, Bağ-Kur prim eşitliği, annelere sosyal güvence ve emeklilik imkanı gibi konular belli bir takvim çerçevesinde ele alınacak.
İşte önümüzdeki dönemde TBMM gündemine gelecek erken emeklilik formüllerinden bazıları şöyle:
ESNAFA 5 YIL ERKEN EMEKLİLİK
Emeklilik şartlarında SSK ile Bağ-Kur arasındaki farkı kapatacak ilk adım küçük esnaf için atılacak. 1 milyona yakın basit usulde vergilendirilen küçük esnafın 9 bin gün olan Bağ-Kur prim şartı 7200 güne düşecek.
Böylece esnaf 5 yıl yani 1.800 gün daha az prim ödeyerek erken emekli olabilecek. Düzenlemeden yararlanacak küçük esnafın '10 ve altı kişi çalıştıran' olarak tanımlanabileceği belirtiliyor.
Eğer düzenleme tüm süreleri kapsarsa, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan EYT'li erkek esnaf ile bu tarihten sonra sigortalı olan hem erkek hem kadın esnafta prim gün şartı 9000'den 7200'e inecek. Bu durumda EYT'li esnaf 7.200 günü tamamlar tamamlamaz emekli olabilecek.
8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanların ise sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaşı (9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arası başlangıçta kadınlarda 58, erkeklerde 60, sonrasında 65'e varan yaşı) tamamlaması gerekecek.
EV KADINLARINA AYLIK DESTEK
Ev kadınlarını sosyal güvenceye kavuşturmak, emekliliklerini desteklemek için yeni düzenleme yapılacak. Bu kapsamda isteğe bağlı sigorta primlerinin 3'te 1'i devlet tarafından karşılanacak.
Mevcut asgari ücret üzerinden en düşük isteğe bağlı sigorta primi 6 bin 400 lira 80 kuruş olurken, düzenlemenin hayata geçirilmesiyle bu tutarın 2 bin 133 lira 60 kuruşunu devlet karşılayacak. Ev kadınları aylık 4 bin 267 lira 20 kuruş ödeyerek emekli olabilecek.
ANNELERE YIPRANMA PAYI
Emeklilik yaşının özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilmesine yönelik düzenleme yapılacak. Burada ağır işlerde uygulanan yıpranma payı sistemine benzer bir modelin uygulanması bekleniyor. Bu modelin hayata geçirilmesiyle, çocuk sayısına göre emeklilik yaşından indirim yapılırken, prim de eklenebilecek.
Kimler SGK’dan prim iadesi alabilir?
Emeklilik yaşını dolduran, hatta geçen çalışanlar, eğer emeklilik için gerekli prim gün sayısını ve çalışma yılını doldurmayıp, emekli maaşı almaya hak kazanamıyorlarsa; ödedikleri primleri SGK’dan toplu olarak alabilir.
SGK’ya fazla prim ödeyenler paralarını geri alabilir mi?
SGK’ya, sigorta primine esas kazanç üst sınırını aşan ödeme yapılmışsa, aşan kısım iade alınabilir. Bu durum, özellikle yüksek ücretli çalışanlar için geçerli. Yüksek ücret alanların primleri de tavandan yatar ve tavanı aşan kısım için iade istenebilir. Aynı şekilde birden fazla işyerinde çalışan kişilerin ödedikleri primler de tavanı aşarsa, fazla ödenen tutar SGK’dan geri alınabilir.
Primleri ne zaman geri alabilirim?
Prim iadesi alabilmek için emeklilik yaşını doldurmak gerekiyor. Bu da kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş.
Çalışanlar prim iadesi alabilir mi?
Hayır. Prim iadesi alabilmeniz için bir işyerinde sigortalı olarak çalışmıyor olmak, Bağ-Kur’lu olup da kendi işinde çalışmıyor olmak gerekiyor.
Primlerin ne kadarlık kısmı iade ediliyor?
Primlerin tamamı iade edilmiyor. SGK’ya ödenen primlerde işçi payı, işveren payı ve İşsizlik Sigortası Fonu için ödenen paylar var. Bunların içinden sadece çalışandan kesilen primler iade edilir. Bu da yüzde 9’dur. Yani, işçi payına düşen malullük, yaşlılık ve ölüm için kesilen prim tutarı yüzde 9’dur. Bu yüzde 9’luk prim iade alınabilir.
Kendi adına çalışanlar, yani Bağ-Kurlular ise ödedikleri yaşlılık, ölüm ve malullük primlerini iade alabilir. Bu kapsamda SGK, geçmiş yıllara ait primleri, güncelleme katsayısı ile hesaplayıp öder.Tavanı aşan prim ödemelerinde ya da birden fazla işyerinde çalışıldığı için tavanı aşan ödemelerde ise sadece işçi payına düşen uzun vadeli sigorta kollarına ait tutarlar iade edilir, işverenin ödediği prim iadeye tabi değildir.
Prim iadesinden eş ya da çocuk faydalanabilir mi?
Prim iadesinden vefat eden sigortalının eşi ve çocukları da yararlanabilir. İşçi statüsünde çalışan ya da kendi adına Bağ-Kurlu olarak çalışanın vefatı durumunda, emeklilik hakkını elde edememişse, eşine ve çocuklarına dul ve yetim aylığı bağlanamadığından eş ve çocuklar SGK’ya prim iadesi için başvurup, toplu ödeme alabilirler.
Prim iadesi için nereye başvurulur?
Prim iadesi için gerekli şartlar yerine getirilmişse SGK merkezine, il müdürlüklerine yazılı olarak başvurulması gerekiyor.
