Hayatımın mimarları Attila ve Sadri'dir

Kübra&Büşra
00:0029/01/2012, Pazar
G: 28/01/2012, Cumartesi
Yeni Şafak
Hayatımın mimarları Attila ve Sadri'dir
Hayatımın mimarları Attila ve Sadri'dir

Çolpan İlhan, Attila İlhan'ın kardeşi, Sadri Alışık'ın eşi, Kerem Alışık'ın da annesi. Ama o yıllardır böylesine başarılı isimlerin yanında Çolpan İlhan olarak anılmayı başaran bir isim. Çolpan ile 4 Şubat'ta sahnelenecek yeni oyunu Sonbaharı Beklerken'in provaları arasında konuştuk. Bize abisi, eşi ve kendisini içine alan hayat filmini anlattı...

Duygu olarak hangisi daha ağır basar? a) Attila İlhan'ın kardeşi olmak b) Sadri Alışık'ın eşi olmak c) Kerem Alışık'ın annesi olmak.

Ayrım yapabileceğim bir üçleme değil. Bunları birbirinden ayıramam.

Abinizin üzerinizde nasıl bir etkisi vardı?

Abimin çocukluğumdan bu yana bilgi edinmemde çok emeği vardır. Babam kaymakamdı. Gittiğimiz kazada ortaokul yoktu, okula 11 yaşımda Kandilli Lisesi'ne daimi yatılı olarak gittim. Haftasonları gelir beni alırdı ya da mutlaka biryerde buluşurduk. İki abim vardı, hepsini de çok severdim.

Entelektüel olarak size ne kattı?

Abim bana daha ilkokula gitmeden divan edebiyatından şiir ezberletmişti. Şu an bile aklımda…

Neydi o şiir?

"Gülmezse yüzün bahçelerin kalbi kan ağlar, güllerle dolar görse seni gülerken dağlar" diye bir şiirdi. Bana "Divan Edebiyatı'nı sökersen, küçük yaşta bilgi sahibi olacaksın" demişti. O kimseden ders almadan Fransızca öğrenmişti. Çok ileri zekalı biriydi ve çok kapsamlı bir beyni vardı. İlkokul birinci sınıfa geldiğimde ise ortaokulda lazım olur diye Fransızca öğretmek istiyordu. Fakat ben öğrenmek istemediğim için öğle uykularına yatıp, numara yapardım.

Attila Bey bir dönem Fransa'da yaşamış. Ne kadar süre uzak kaldınız?

Ben evlenene kadar burada yaşadı sonra Fransa'ya gitti. Onu uzun süre göremedim.

Sizi biraraya ne getirdi?

Babam İzmir valisiydi, annemle birlikte Karşıyaka'da oturuyorlardı. Sonra babam vefat etti. Ben İstanbul'daydım, öteki abim de evlenmişti. Attila abim annem yalnız kalmasın diye döndü.

Annenize düşkün müydü?

Hem düşkündü hem de annem eğer o gelmeseydi çok yalnız kalacaktı. Geldikten sonra İzmir Demokrat Gazetesi'nde yazıişleri müdürlüğü yaptı.

Attila Bey, hayatınıza hiç müdahale etti mi?

Hayır. İnsanların bilgili ve donanımlı olmalarının üzerinde çok duran biriydi. Ben çok roman okurdum. Yunan klasiklerini erken yaşta bitirdim. Bunlar hayatta insana lazım olacak diye beni yönlendirdiği olmuştur.

Attila Bey birçok filme senaryo yazmış. Oyunculuk desteğini kendisinden mi aldınız?

Hayır hiç alakası yok. Hepsi tesadüf aslında. Ben Mimar Sinan'da Resim Bölümü'nde okurken aynı zamanda İstanbul Konservatuarı'na devam ediyordum. Tiyatroya çok merakım vardı. İlkokulda bile tiyatro oyunları sahnelerdim. Yaşlı rolleri oynardım, anne ve anneannemin gözlüklerini takar, sonra onları kırardım. Oyuna ve oyunculuğa zaafı olan bir insandım. İmtihanı kazanıp İzmir'den İstanbul'a geldim. O zaman abim İstanbul'daydı. Onunla aynı evde kalıyorduk. Ben sabahları okula gidiyordum o da işine gidiyordu. Okuldaki güzel heykelleri de görünce, arkadaşlarla Modern Antigon'u sahneleyelim dedik. Kendi aramızda amatörce bir kadro oluşturduk. Oyun yankı uyandırdı çok beğenildi.

Peki ya sinema?

O oyundan sonra ben çok beğenilmiştim. Gençlik tiyatrosu olarak Balıkesir'de festivale çağırıldık. O sırada Orhan Hançerlioğlu diye bir yazar da beni sahnedeyken izlemiş. Şakir Sırmalı diye bir yönetmen Kamelyalı Kadın filmini yapmayı düşünüyor. İnce uzun iri gözlü bir kız arıyor. Bende öyleyim o zamanlar. Hançerlioğlu benim için "Çok yetenekli akademi tiyatrosunda izledim, bulabilirsen onu oynat" diyor. Böylece beni buluyorlar ve benimle konuşuyorlar. O zamanlar sinema aklımda yoktu, okuyordum çünkü. Bir de benim babam ve annemden izin almam lazımdı.

Nasıl karşıladılar?

Destek olarak abilerimi yanıma aldım. İzmir'de iki abim bir babam iki gün boyunca toplantı yaptılar.

Babanızın yanıtı ne oldu?

Babam "Tamam yetenekli ama nasıl olacak, engellemek de istemiyorum." demiş. Abim ikna etmiş. O zaman babam "Okul bitecek" şartı koşmuş. Nitekim son sınıfta Kamelyalı Kadın filmine başladım.

Attila İlhan Türkiye'nin en önemli şairlerinden biri. Onun yanında kendinizi ispat etmeye çalıştınız mı?

Hiç öyle bir şey hissetmedim. Benim öteki abim de hissetmedi. O da çok entelektüel biriydi. Avukat oldu, baro başkanlığı yaptı, hukuk üzerine kitaplar yazdı. Biz hiç birbirimizle yarışmadık. Herkes kendi kulvarında başarılı oldu. Her şeyi bir kalite içinde yapmaya çalıştık.

Siz kendinizi yetenekli bulur muydunuz?

Hevesliydim. O zamanlar yetenekli miyim, yoksa yeteneksiz miyim diye düşünmüyordum. Kandilli Lisesi'nde 9. Sınıfta oyunlar sahneye koydum. Erkek rollerine giriyordum. Herhalde yetenekliydim.

Zümrüt, Kalpaklılar ve Yalnızlar Rıhtımı sizin hem kariyerinizin hem de özel yaşamınızı etkileyen filmler. Sinema aşk için uygun bir zemin mi?

Çok beraber çalıştığınız için hergün birbirinizi görüyorsunuz. Ancak Sadri ile bizimki öyle olmadı. Çünkü zaten Sadri evliydi.

Size aşık olduğu için mi ayrıldı?

Hayır. Zümrüt filmi çekilirken ayrılma aşamasındaydı. O filmlerde aramızda bir şey yoktu. Biz iş arkadaşıydık. Ama o içinden geçiriyor muydu bilemiyorum.

Sadri Bey sizi nasıl etkiledi?

Hayatla çok içiçe bir insandı. Hayatı seven, yaşamın her anını değerlendirmek isteyen, biriydi. Çok esprili, pozitif, derinliği vardı. Yaş farkımız da vardı. Aynı zamanda bir oyuncu olarak da dikkatimi çekiyordu. Şakaları, bana yaptığı espriler hoşuma gidiyordu.

İlk aşk sahneniz?

Yalnızlar Rıhtımı diye bir film çektik. Çocuk, adada denizcilik okulunda okuyor kız ise evde. Aralarında bir aşk başlıyor, fakat sonra bir süre birbirlerinden kopuyorlar, yıllar sonra bir mekanda karşılaşıyorlar. O filmin konusu da bizi çok etkiledi. Sonra 18 saat rıhtımda yağmur yedik.

Sırılsıklam aşık oldunuz yani…

Evet, (gülüyor) her gece sabaha kadar çalışırdık. Bunlar insanı etkiliyor.

Evlendiniz… Zıtlaşmalar olmadı mı?

Hayır. İkimiz de işimizi iyi yapıyorduk.

Siz hep Çolpan İlhan'sınız, hiç Sadri Alışık'ın eşi olarak anılmadınız…

Ama ben zaten Çolpan İlhan'dım Sadri ile evlendiğimde. Bu çok önemli. Evlendikten sonra bu işleri yapsaydım daha farklı olurdu. Yalnızlar Rıhtımı filminde ilk Çolpan İlhan'ın ardından Sadri Alışık'ın ismi çıkıyordu. Gencecik yaşta bir sürü iş yaptım.

Bilgilerinizi birbirinizle paylaşır mıydınız?

Oturup konuşurduk. Mesela bir senaryo hakkında birbirimizin fikrini alırdık. Oyuncuların kendi aralarında yaptıkları konuşmalar olur. Sadri çok iyi bir oyuncuydu. Güzel yorumlardı, çok güzel bir sesi vardı, iyi konuşurdu. Hayran olunacak oyunları vardı.

Oyuncu evlilikleri nasıl olur?

İki oyuncunun beraberliği çok hoş bir şey. Birbirinizi anlıyorsunuz. Biz çok normal tipler değiliz. Her şeyden bir anlam çıkarıp hoşluklar yaratırız. Hiç bir şey yokken karamsarlığa düşeriz. Ruhsal yaşamda değişiklikler olur.

Onunla yapmayı özlediğiniz şey?

Her şey… Hayatın kendisi. 36 yıl hayatı paylaşmışız. Yaşamı, çocuk, meslek, seyahatler, ev, misafirler, hüzünler, sevinçler… İyi giden bir evlilikti.

Yokluğu sizi nasıl biri yaptı?

Dışarıya çok kapandım. Arkadaşlarla beraber yemeklere çıkardık, o hayatım bitti.

Neden?

Çünkü yalnızken eskisi gibi olmuyor. Başka birileriyle gitmek de hoşuma gitmiyor. Yakın arkadaşlarımla çok nadir dışarıya çıkıyorum. Zaten mazbut ve derli toplu bir hayatım var. Artık hevesim de kalmadı. Arada arkadaşımı alıp sinemaya giderim. Tabi ki insanın hayatı çok değişiyor.


Sadri, onu unutmayayım diye notlar bırakırdı
Sadri Bey'in hastalık süreci nasıl geçti?

Beni yerimden sarstı. Epey bir zaman aldı. Amerika'ya gittik. Sadri'nin karaciğeri değişti. O zaman ölümünden korktum. O ameliyata girdiğinde ben bir taraftan çırpınıyordum. Bunları hatırladığım zaman bile beni derinden sarsıyor. Bu beni içime kapanık yaptı. Normal bir evlilikten fazlasını yaşadım.

Tüm bunların üstesinden nasıl geldiniz?

Çalışarak. Bir butiğim vardı. Hiç durmadan çalışırdım. 40'ı çıkmıştı daha yeni butiğe gidiyordum gözüm yaş içinde. Bir şey soruyorlardı ve ben de cevaplıyordum. Bu şekilde aştım.

Unutmak istediniz mi?

Ben hatırlamak istemesem de, Sadri öyle bir insandı ki kendini hatırlatmanın bir yolunu bulurdu. Mesela evin her köşesine notlar bırakırdı. Değişik, tatlı bir adamdı. Bir gün hayattayken halının altında bir not buldum."Bu ne?" diye sordum,"Ölünce beni hatırlarsın diye koydum" dedi.

Hayatınızın mizahına ne oldu?

Kendisi oldu. Mesela gecenin üçünde "Sokağa çıkalım" diyen bir insandı. Gece kulubüne giderdik ertesi günü set olurdu. Sabaha karşı "Çok güzel bülbüller ötüyor" diye beni dışarıya çıkarırdı.

Oğlunuz Kerem'den ona ait ne buluyorsunuz?

Çok şey. Kerem utangaçtır. Sadri de çok utangaçtı. Kerem de espiriye yatkın, hayatın içinden mizah çıkaran, gülen biridir. Duygusal. Baba ve dayının özellikleri çok var. Çok dürüst. Sadri de öyleydi. Bir gün eve geldi paltosuz, kötü bir halde. "Ne yaptın paltoyu unuttun mu" dedim. "Yok bir adam titriyordu ona verdim" dedi. Parasını ihtiyacı olan herkese verirdi.

Zor biri miydi?

Çok duygusaldı. Ayhan'ı (Işık) kaybettik yıllarca ev matemhaneye döndü. Çok ağladı, üzüldü, kendini harap etti. Ayhan'ın bir kaseti vardı, sabahlara kadar o sesi dinledi. Mezarlığa gitti arabanın farlarını mezarlığa doğru tuttu, onunla sohbet etti. Ayhan'ın gözünü, burnunu ve elinin resimlerini yapardı.

Çok ilginç…

Sigara tutmuş elini, gözünü, bığını çizerdi. Kataloglar dolusu resim yaptı. Çünkü Ayhan bizim için sağlık timsaliydi. Mesela sekizinci kata çıkacağız diyelim biz asansöre binerdik, o merdivenleri hızlı bir şekilde hiç yorulmadan çıkardı. Spor yapar, kendini çok iyi bakardı. Hatta ben ona "Sen doksan yaşında bile tenis oynarsın" derdim. Onu böyle bir şekilde kaybetmek hepimizi çok sarstı.


Abim "ben sana mecbur olamam ki" dedi
Nasıl birisiniz?

Düzenli bir insanımdır, boş vakti hiç sevmem. Yayılamam, uzanamam, uyuyamam.

Çalıştığınız butikle tiyatro birbiriyle iyi geçiniyor mu?

Geçiniyor tabi. Mesela butiğimde bu oyunun kıyafetlerini de yapabiliyorum. Zaman geçtikçe içiçe bir hal aldı.

Kaç yıl oldu?

35 yıl oldu. Çok sevilen bir moda evidir. İnsanlara karşı olan sıcaklığım sayesinde bu günlere kadar geldi.

Müşterilerinize nasıl yaklaşıyorsunuz?

İnsan severim, her gelen müşteriyi kendim gibi görürüm. Ona en iyi yakışanı bulmaya çalışırım. Yanımda çalışanları ona şartlamışımdır. Uyduruk hiç birşeyi kabul edemem. Müşteri illa istediğini yaptırmaya çalışıyorsa, onu ikna ederim. Evvela onun istediğini yaparım, bir de kendi istediğimi gösteririm. İlgilenirim, yapım öyle zaten.

Şiirle aranız nasıl?

İyi, ancak takıntılı da değilim. Abimden bir çok şiir aklımda kalmıştır. Beni genç kızlık yıllarımda çok etkilemiştir.

Abinizin size ithaf ettiği bir şiir var mı?

Birgün Ben Sana Mecburum şiirini bana okudu. Abime "Anneme şiir ithaf ettin, abime şiir ithaf ettin bu şiiri de bana et" dedim. O da bana dedi ki; " Ben senin abinim, ben sana nasıl mecbur olacağım" dedi. (gülüşmeler) Anlayacağınız öyle kaytardı.

Hangi şiirini kendinize yakın bulursunuz?

Bütün şiirlerini beğenirim. Her biri çok koyar insana. Hayatı, aşkı, ortamı çok güzel anlatır. İnsanların yaşadığı duyguları biçimsel olarak hissedince etkilenmemek mümkün değil. Abim çok tatlı bir insandı. Mütevazi, çok bilgiliydi. Hep gençlere randevu verirdi, onlarla konuşurdu. Yazarlar yetiştirmiştir. Bilgi Yayınevi'nin başındayken bir çok kadın yazarı öne çıkarmıştır.