Kuduz virüsü, enfeksiyona maruz kalmış hayvanın tükürüğü ile yakın temas, ısırığı, çiziği ve tahrip olmuş cilt/mukoza zarını yalaması yoluyla hayvanlardan başka hayvanlara ve insanlara bulaşır. Tahmini 150’den fazla ülkede endemik olup hastalık, kaynakların az olduğu ülkelerdeki toplulukları daha çok tehdit ediyor. Kuduz vakalarının % 95’inden fazlası Asya’da ve Afrika’da görülüyor.
KUDUZ NEDİR?
Kuduz, ağızdan bulaşan ve sinir sistemini etkileyen bir viral enfeksiyondur. Kuduz, genellikle köpek, kedi, tilki, kurt, rakun gibi hayvanların tükürüğü ile temas sonucu insanlara bulaşır. Bu virüs, sinir sistemine yerleşir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir.
KUDUZ BELİRTİLERİ NELER? KUDUZ OLAN İNSAN NASIL ANLAŞILIR?
Kuduz belirtileri başlangıçta ateş, halsizlik, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi grip benzeri semptomları taklit edebilir. Daha sonra, sinir sistemi üzerinde etkileri artar ve semptomlar şunları içerebilir:
- Şiddetli baş ağrısı
- Yutma güçlüğü
- Su içmekte zorluk
- Korku veya panik hali
- Huzursuzluk ve ajitasyon
- Nöbetler
- Felç
- Deliryum
- Koma
KUDUZ HASTALIĞI BULAŞICI MIDIR?
Kuduz, virüsle enfekte köpek veya yarasaların ısırmasıyla tükürükten bulaşan bir viral hastalıktır. Kuduz virüsü ile enfekte bir insanın başka bir insanı ısırması veya tükürüğünün göze gelmesiyle bulaşma teorik olarak mümkün ama bildirilmiş bir vaka yoktur. Enfekte hayvanlar, başka bir hayvanı veya kişiyi ısırarak virüsü yayabilir.
KUDUZUN TEDAVİSİ VAR MI?
KUDUZ NASIL TEDAVİ EDİLİR? BİR HAYVAN ISIRDIĞINDA NELER YAPILMALI?
Hacettepe Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı üyesi Prof. Dr. Ali Bülent Cengiz, Hasan Doğramacı Çocuk Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Serap Sivri ve Sağlık Hizmetleri Birimi Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Necla Özer, çocukların sağlık durumuna ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Cengiz, hayvan tarafından ısırıldıktan sonra hızlı bir şekilde yaranın temizlenmesi gerektiğini belirterek, “Burada önemli olan ilk temastan sonra sağlık kuruluşuna başvurmadan önce yaranın temizliğini yapmak. Çünkü hayvanın tükürüğündeki virüs kas içine bulaştıktan sonra kas içindeki sinirler boyunca ilerleyerek önce omuriliğe, sonra da beyne doğru ilerliyor. Burada yapılacak en önemli şey virüs sinir dokusuna girmeden, orada çoğalmaya başlamadan kuduz virüsünün sinir dokusuna girmesini engellemek. Çok büyük bir yara temizliği yapmak gerekiyor. Akan su altında basınçlı olarak yaranın, çevresinin temizlenmesi gerekiyor. Daha sonra da alkol ve tentürdiyot ile temizliğin tamamlanması gerekiyor” dedi.
- Kuduz aşısı hem kuduzun önlenmesinde hem de tedavisinde kullanılır. Kuduz aşısı, laboratuvarda etkisizleştirilmiş kuduz virüsünden yapılır. Aşı kuduza neden olmaz. Mevcut aşılar nispeten ağrısızdır ve diğer yaygın aşılara benzer şekilde koldan yapılır.
KUDUZ AŞISI GÜVENLİ MİDİR, NE ZAMAN YAPILMALI?
Aşının ciddi zarar verme riski çok azdır. Tipik hafif problemler arasında atış yerinde ağrı, kızarıklık, şişme veya kaşıntı bulunur. Diğer hafif sorunlar arasında baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı, kas ağrıları ve baş dönmesi sayılabilir.
UZMANLARDAN KUDUZ UYARISI
Van’da görev yapan Acil Tıp Uzmanı Dr. Mehmet Tatlı, kuduz hastalığına karşı vatandaşları uyararak, muhtemel hayvan ısırıklarında sağlık kuruluşlarına başvuru çağrısında bulundu.
Bitlis’te başıboş köpeklerin ısırmasının ardından kaldırıldığı hastanede kuduz tanısı konan ve Ankara’ya sevk edilen Mustafa Erçetin (10), tüm müdahaleye rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybetmişti. Ülkeyi derinden etkileyen olaya ilişkin Acil Tıp Uzmanı Dr. Mehmet Tatlı, kuduz vakaları karşısında insanların tedbirli olması gerektiği çağrısında bulundu. Dr. Tatlı, özellikle anne babaların çocuklarının şüpheli hayvan temaslarında sağlık kuruluşlarına başvurmaları konusunda uyardı.
İnsanlara salya yoluyla da bulaşmaktadır
Kuduz hastalığının insanlara hayvan salyasından yaralanma sonucu cilt bütünlüğünün bozulması yoluyla bulaştığını dile getiren Tatlı:
Temas sonrasında acil servislere başvurulmalı
Özellikle kırsalda olan ve hayvanlarla temas etme ihtimalleri yüksek olan vatandaşların çok dikkat etmeleri gerektiği konusunda uyaran Tatlı:
Çocuğun vücudundaki yaralar sorgulanmalı
Çocuklarını banyo yaptıran aileler, vücutlarında gördükleri yaraları sorgulamaları gerektiğini dile getiren Tatlı, sözlerini şöyle sürdürdü:
