Akıntının tersine kürek çektiğimi biliyor olsam da, benim söylemek istediğim bir şey var. Daha doğrusu bu gidişat içinde, beni gittikçe daha çok rahatsız etmeye başlayan bir şeyi buraya not etmek istiyorum. Yazarların ve dolayısıyla metinlerin (kitaplar, dergiler, yazarlı sair eserlerin tamamını kastediyorum) daha fazla tanınır, bilinir olmasına elbette itirazım yok. Ancak bana öyle geliyor ki, bütün bu tanınma-bilinme gayret ve faaliyetleri, yapıları gereği giderek öyle profesyonel bir hale geliyor, öyle kurgusallaşıyor ki, imajlar metinleri arka plana iter, gölgeler hale geliyor. Pırıltılı izahlar, göze sokulan vurgular, metni teorik bir zeminde konumlandırma çabaları, sanki metnin özgün sesini, kendiliğindenliğini, eser sahiplerinin zihinsel ve duygusal özgürlüğünü etkiler, dönüştürür ve nihayet örseler hale geliyor.
Bu durum, böyle şeylerden pek de hazzetmediğim için bana mı öyle geliyor, yoksa böyle bir şey gerçekten var mı? Elbette tartışmaya açık bir mesele bu! Söylediklerime katılmayanlar ve kaygılarımı yersiz bulanlar elbette çıkacaktır. Yine de meseleyi bir düşünmemiz, gidişatın bütün yönleriyle birlikte bir muhasebesini yapmamız gerektiğini söylemekte ısrar edeceğim.
Bunu yapmak için kendimce bazı sebeplerim var çünkü.
Yazarlarının göz önünde olduğu pek çok kitabın, satış ve okunma rakamları ne olursa olsun, yeterince esastan okunduğu, metinlerinin taşıdığı özgün muhtevanın gerçekten farkına varıldığı kanaatinde değilim. Dergilerde yazılıp çizilen her türden metnin arasında, gerçekten cevher taşıyan nicelerinin (özellikle de sahipleri gençse) öylece geçip gittiğini, olması gerektiği kadar etki bırakmadığı, edebi dikkatten alması gereken payı alamadığı, hak ettiği ağırlık ve değeri göremediğini gözlüyorum. Bu metinler parça parça ya da bütün olarak paylaşılıyor, kopyalanıp yapıştırılıyor, seslendiriliyor, hatta yazanının tanınırlığına belli ölçüde katkı sağlıyor bile olsa, durum metin lehine çok fazla değişmiyor. Oysa bütün bu faaliyet aslında metinlerin ve anlatmayı denediği şeylerin okura ulaşabilmesi, onda bir ufka kavuşabilmesi için olmalı değil mi? Ben burada maksadın yeterince hasıl olmadığı, metnin ilgili diğer şeylere nazaran biraz ıskalandığı endişesini taşıyorum acizane. Yazarların, yayınların, bunların dolayımında ortaya çıkan döngüsel faaliyetlerin yoğunlukla dolaşımda olduğu bu yeni düzen; metinleri biraz öksüz, biraz sahipsiz bırakıyor, ifadenin gizemini, özgünlüğünü bir parça zedeliyor ve metinleri geri planda bırakarak belirsizleştiriyor, silikleştiriyormuş gibi geliyor bana.
Fazla mı kuruntuluyum?
Belki de öyledir, umarım ki bu sadece aslı olmayan bir kuruntudur. Ancak yine de aksi ihtimale karşı bu meseleyi dile getirmek istedim ki, bu konuya zihnimizde bir paragraf açalım ve üstünde azıcık düşünelim. Düşünmek iyidir çünkü ve bu hız çağında belki de en çok ihmal ettiğimiz şey o!
