Yunanistan’ın, canlarını hiçe sayarak yeni hayat kurma hayali ile yurtlarını terk eden sığınmacılara yönelik insanlık dışı suistimalleri dijital platformda belgelendi. Adli Yapı (Forensic Architecture) isimli insan hakları örgütünün yürüttüğü çalışmada, Ege Denizi’nde sal ve botlarla Yunanistan’a ulaşmaya çalışan sığınmacıların, Yunan güçleri tarafından Türkiye’ye gitmeye zorlandığı ve hukuksuz sınır dışı işlemleri yapıldığı, tanıklar ve belgelerle kanıtlandı. Kuruluş internet sitesinde yaptığı çalışmada, son iki yıl içinde (Mart 2020 - Mart 2022) 27 bin 464 kişinin dahil olduğu 1018 ayrı vakayı, belgeler ve tanıklarla doğrulayarak arşivledi. Tarih ve konum filtrelerinin de bulunduğu her bir olayda, kaç sığınmacının geri itildiği, kaçının kadın ve çocuk olduğu ve kaçının boğularak ölmesine göz yumulduğu bilgilerine de yer verildi.
HER VAKA TARİHİ VE KONUMU İLE
Çalışmada haritalama sistemi kullanılarak her bir geri itme vakasının konumu ve tarihi eşleştirildi. Video ve görsellerle doğrulanan vakalarda, Yunan güçlerinin sığınmacılara yönelik mezalimi ayrı ayrı gözler önüne serildi. Örneğin, sığınmacılar tarafından Kos adası açıklarında kayda alınan, 10 Haziran 2021 tarihli geri itme hadisesi için yayımlanan videoda, ağır silahlarla donatılmış 2 Yunan hücum botunun sığınmacılara ait bir sala yaklaştığı, “yaralımız var” diyen sığınmacıların üzerine silah doğrultarak, “Pasaportunuz var mı?” diye sorduğu ve geri ittiği gözlemleniyor.
VİDEOLARLA DESTEKLENDİ
18 Ekim 2021 tarihli vakada, Sisam adasına çıkan sığınmacılara, Yunan güçlerinin ateş açtığı ve tutukladığı ifade edildi. Kanıt olarak sığınmacıların videosuna yer verilirken, görüntülerde siper alan sığınmacıların, “Bize yardım edin, Yunan polisi üstümüze ateş açıyor. Bizi öldürecekler” dediği görülüyor. 13 Mayıs 2020’deki bir olaya ilişkinin yayımlanan videoda ise, yine Sisam açıklarında Yunan sahil güvenliğinin, bir sığınmacı botunu deldiği ve hareket etmemesi için botun motorunu bozarak insanları ölüme terk ettiği görülüyor.
YENİ VAKALAR EKLENECEK
Kuruluş, Türkiye, Avrupa Birliği üye ülkelerinin sınır güvenliğini denetleyen Frontex ve diğer insan hakları kuruluşlarından elde ettiği dokümanlar ile çalışmayı destekledi. Light House Reports ve Alman Der Spiegel gibi yayın kuruluşlarının yardımı ile de, hayatta kalan sığınmacılarla görüşmeler yaparak gayri hukuki faaliyetleri tescilledi. Twitter üzerinden çalışmayı duyuran Adli Yapı, raporlamaya devam ettiklerini, bütün geri itme vakalarını derleyerek çalışmayı güncelleyeceklerini duyurdu.
