Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT düzenlemesinin bu ay içinde Meclis'e sunulmasının planlandığını söyledi. Bilgin, "Herkesi dinliyoruz. Kamuya ve özel sektöre yükünü hesaplıyoruz. En kapsamlı düzenlemeyi yapacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın" dedi. EYT için detaylı çalışmanın sürdüğünü vurgulayan Bakan Bilgin, düzenlemenin aralık ayı içinde Meclise sunulacağının altını çizdi. "Bütün veriler ortaya çıktıktan sonra kamuoyuna açıklayacağız." dedi.
EYT'de yaş sınırı olacak mı?
- Bakanlıkça yürütülen çalışma sürecinde, EYT ile ilgili herhangi bir yaş şartı aranmayacağı, 1999 öncesi işe başlayan kadınların 20, erkeklerin de 25 sigortalılık süresi kapsamında emekli olacağı ifade edildi. Örneğin; 1999 yılında 22 yaşında işe başlayan bir kadın çalışan 23 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş durumda.
- Yaş sınırı olmaması durumunda 45 yaşında emekli olmaya hak kazanırken, 50 yaş sınırı gelmesi durumunda 5 yıl beklemek durumunda kalacak. Bu durumda eski ve yeni EYT'liler oluşacak. Yaş sınırının tartışmaya açılmış olması kademeli bir geçiş olacağı izlenimi yaratıyor. EYT'lilerin beklentilerini karşılayacak kapsamlı bir yasal düzenleme bekleniyor.
Yaş şartı gelirse kadınlar ve erkekler ne zaman emekli olur?
Uzmanlara göre, 48-50 yaş sınırı gelmesi durumunda bugün EYT bekleyenlerin üçte biri mağdur olabilir. 1999'dan önce işe giren bütün kadınlar emekli olmayı bekliyor. Örneğin, 1998'de 22 yaşında işe giren kadın bir çalışan 24 yıllık hizmete sahip. Yeni yılda emekli olmayı beklerken 48 yaş sınırı durumunda 2 yıl, 50 yaşta da 4 yıl beklemek durumunda.
- Emeklilikte yaş konusu üç döneme bölünmüş durumda; 1999 öncesi (Kadın 43, erkek 58 kademeli), 1999-2008 arası (Kadın 58, erkek 60 sabit), 2008 (58'le başlayan 65'e, erkeklerde 60'la başlayan 65'e kadar giden kademeli). Uzmanlara göre yaşta bir kademe söz konusu olacaksa bu 1999 ile 2008 arasında olmalı.
EYT düzenlemesinde 8 Eylül 1999 tarihi değişir mi?
Anayasa Mahkemesi 23 Kasım 2001 tarihinde 8 Eylül 1999 tarihli 4447 sayılı Yasa'nın emeklilikle ilgili maddelerini iptal etmişti. Yasanın yeni halinin 6 ay içinde yasalaşmasını istedi. 23 Mayıs 2002'de 4759 sayılı Kanun yürürlüğe girdi. Bu kanunda atıfta bulunulan tarih 1999 olup EYT yasasında da bu esas alınacağı kesin.
18 yaşından küçük olanlar da EYT'li olabilecek mi?
İşe başlanan tarihte 18 yaşından küçük olanların sigorta girişi kabul ediliyor. Sigortalılık süreleri ile bu yaşı doldurduktan sonra başlatılıyor. EYT kapsamında olurlar, sigortalılık süresi koşulu da bu yaşı doldurduğu tarihten başlatılarak hesaplanır.
Kimler EYT kapsamına giriyor?
İlk sigortalılık başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesi olup, prim gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurmuş, ancak yaşını dolduramamış olanlar giriyor. Bakan Bilgin'in son açıklamasına göre, emeklilik için 8 Eylül 1999 öncesindeki emeklilik şartlarının aranacağı, bu çerçevede 5000 prim gün sayısı + kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini yerine getirmiş olanların yaş şartı aranmadan emekli olabileceği anlaşılıyor.
Bakanın açıklamasında 8 Eylül 1999 öncesindeki diğer emeklilik alternatifleri olan;
- -Kadınlarda 50 yaş + 5000 prim gün sayısı veya 15 yıl sigortalılık süresi+ 50 yaş + 3600 prim gün sayısı,
- -Erkeklerde ise 55 yaş + 5000 prim gün sayısı veya 15 yıl sigortalılık süresi+ 55 yaş + 3600 prim gün sayısı
- emeklilik seçenekleri ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmamış ise de, belirtildiği gibi eğer 8 Eylül 1999 öncesindeki emeklilik şartlarına tamamen dönülecekse, bu şartlarla da EYT kapsamında emeklilik mümkün olacak.
