İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, tartışmalı yargı düzenlemesinin durdurulması çağrısında bulunan Savunma Bakanı Yoav Gallant'ı görevden alması üzerine binlerce İsrailli sokaklara döküldü. Tel Aviv’de, hükümetin yargı düzenlemesine karşı çıkan birlerce gösterici, ellerinde İsrail bayraklarıyla kentin ana arteri Ayalon Otoyolu'nu çift yönlü trafiğe kapattı. İsrail polisi, göstericilere müdahale ederek yolu yeniden açtı. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, ülkede siyasi krize yol açan tartışmalı "yargı reformunun" derhal durdurulmasını istedi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ülke çapında 13 haftadır kitlesel protestolara yol açan tartışmalı yargı düzenlemesini askıya alacağı bildirildi.
İsrail'de yüz binlerce kişinin söz konusu "yargı reformuna" karşı sokak gösterileri düzenlemesinin ardından Cumhurbaşkanı Herzog, konuya ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
Herzog, ülke güvenliğinin tehdit altında olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
"Dün gece son derece ağır sahnelere şahit olduk. Başbakana, hükümete ve koalisyon üyelerine sesleniyorum. Halkın tamamı derin bir endişeyle hareket ediyor. Güvenliğimiz, ekonomimiz ve toplumumuz tehlike altında. Bütün İsrail halkının gözü üzerinizde. Tüm Yahudi halkının gözü üzerinizde. Tüm dünyanın gözü üzerinizde."
Herzog, hükümete hitaben, "Sorumluluğum gereğince, İsrail halkının birliği için sizi (yargı reformuna ilişkin) yasal süreci derhal durdurmaya çağırıyorum" ifadelerini kullandı.
İsrail Kamu Yayın Kuruluşu'nun (KAN) başbakanlık kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Netanyahu, sabah saatlerinde yargı düzenlemesini askıya aldığını açıklamayı planlıyor.
Netanyahu, yargı düzenlemesinin durdurulması çağrısı yapan Savunma Bakanı Gallant'ı pazar akşamı görevden almış, bunun üzerine ülke genelinde yüz binlerce İsrailli sokaklara dökülmüştü.
Savunma Bakanı Gallant'ın çağrısına, Likud Partisi içinden de destek gelmişti.
Likud Partisi milletvekilleri Yuli Edelstein ve David Bitan, Gallant'a katılarak yasa tasarısının durdurulması ve diyalog çağrısında bulunmuştu.
Bunun üzerine yüz binlerce İsrailli dün akşam saatlerinden itibaren ülke genelinde sokaklara dökülmüştü.
Netanyahu hükümetinin tartışmalı "yargı reformu"
Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir "yargı reformu" planladıklarını duyurmuştu.
Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclise devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.
Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak görev yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclisin çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen "temel yasalara" aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.
Netanyahu hükümetinin açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağı belirtilmişti.
Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve uluslararası alanda yoğun şekilde eleştirilmişti.
Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un, taraflara "iç savaş" uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.
YARGI REFORMU İLE NELER DEĞİŞECEK?
Yeni yasa tasarısı, mahkemelerin görevini yerini getirmediğine hükmettiği siyasetçilerin makamından alınmasını zorlaştırıyor.
Hakkında yolsuzluk suçlamaları olan Netanyahu’nun bu kanun tasarısını kendi çıkarı için hazırladığı öne sürülüyor.
Muhalefetin başında bulunan Yair Lapid, Galant’ın görevden alınmasını “hükümetin alçaldığı bir başka adım” olarak tanımlayarak bu kararın ülkenin güvenliğine zarar vereceğini savundu.
Cumartesi akşamı kısa bir süreliğine televizyonda konuşan Galant, İsrail ordusu mensuplarının yeni yasa tasarısından ötürü kızgın ve hayal kırıklığına uğramış olduğunu dile getirmiş; tasarının ulusal güvenliğe tehlike teşkil ettiğini belirtmişti.
Yasa tasarısı aynı zamanda hükümetin hakimleri atayan komiteyi tamamen kontrol etmesine olanak tanıyor.
Yüksek Mahkeme’nin kararlarının parlamento tarafından aşılmasına neden olabilecek yasa tasarısının yargının gücünü zayıflatacağı ifade ediliyor.
Netanyahu ise tasarının mahkemelerin görev alanlarını aşmasını engellemek için yapıldığını belirtiyor.
ABD cephesinde ise Beyaz Saray, İsrail’de yaşananlardan ötürü endişeli olduklarını, tarafların bir an önce uzlaşmaya varması gerektiğini aktardı.
