TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesinin ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 11. Yargı Paketi, infaz sisteminden bilişim suçlarına, trafikte yol kesmeden düğünlerde silah kullanımına kadar birçok alanda köklü değişiklikler getiriyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, düzenlemeden yararlanacak hükümlüler için ceza infaz kurumlarında işlemlerin başlatıldığını açıkladı.
Kamuoyunda uzun süredir merakla beklenen 11. Yargı Paketi resmen yürürlüğe girdi. 38 maddeden oluşan düzenleme; infaz süreleri, denetimli serbestlik, trafik suçları ve toplumsal alanlarda işlenen suçlara yönelik cezaların artırılmasını kapsarken, deprem suçlularını kapsam dışında bırakıyor.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç TBMM'de kabul edilen 11. Yargı Paketine ilişkin açıklamada bulundu. Bakan Tunç, "Ceza İnfaz Kurumlarında hazırlıklar tamamlanmış olup bugün itibariyle düzenlemeden faydalanacak hükümlülerin işlemleri başlatılmıştır." ifadelerini kullandı.
11. YARGI PAKETİ YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Kanunla birlikte dolandırıcılık suçlarının yargılanması ağır ceza mahkemeleri yerine asliye ceza mahkemelerine alındı. Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından ağır ceza mahkemelerinde bulunan nitelikli dolandırıcılık suçlarına ilişkin dosyalar mevcut kurallara göre bakılmaya devam edilecek. Kanunla, 'Türk Ceza Kanunu'nda bulunan 'Akıl hastalığı' hükmü değişti. Buna göre hukuk sisteminde cezai sorumluluğu olduğu kabul edilen kısmi akıl hastalarına, hem verilen cezanın infazını hem de akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri uygulanacak. Akıl hastalarının tedavi ve koruma amacıyla sağlık kurumunda geçirecekleri süre, ağırlaştırılmış müebbet hapis ve müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 1 yıldan az, üst sınırı 10 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda ise 6 aydan az ceza almayacak. AYM kararı doğrultusunda mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenen, 'Hakaret' suçu, 'Ön ödeme' kapsamına alındı. Ancak kamu görevlisi, yürüttüğü görev nedeniyle hakaret suçuna karşı kamu davası açabilecek ve ön ödeme kapsamından yararlanamayacak.
Öte yandan taksirle yaralamaya ilişkin hapis cezaları artırıldı. Taksirle bir başkasının vücuduna acı veren, sağlığını bozan, algılama yeteneğine zarar veren kişiye verilecek hapis cezasının alt sınırı 3 aydan 4 aya, üst sınırı ise 1 yıldan 2 yıla çıkarılacak. Fiilin birden fazla kişinin yaralanmasına neden olması halinde hapis cezasının alt sınırı 6 aydan 9 aya, üst sınırı ise 3 yıldan 5 yıla yükseltilecek. Ayrıca suç örgütleri ile ilgili yeni düzenlemeler de yapıldı. Buna göre; suç örgütleri faaliyetlerinde çocukları araç olarak kullanması halinde örgüt yöneticilerine verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılacak. Suçu işleyen örgütün silahlı olması halinde ise ceza oranı 4'te 1 oranında yükseltilecek. Ayrıca meskun mahalde silahla ateş etme cezası da 1 yıldan 5 yıla kadar hapis olarak düzenlenecek. 'Genel güvenliği kasten tehlikeye sokulması' suçu kapsamının içerisine ses ve gaz fişeği atabilen silahlar da eklendi. Ses ve gaz fişeği atan kişilere 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilmesinin önü açılırken; suçun, düğün, nişan, asker uğurlaması gibi vatandaşların toplu halde bulunduğu ortamlarda işlenmesi halinde cezalar yarı oranda fazla verilecek.
Kanunla trafikte yol kesmek müstakil suç kapsamına alındı. Bu kapsamda hukuka aykırı bir davranışla bir aracı durduran veya hareket etmesini engelleyen kişiye 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Genel Kurul'da madde üzerine yapılan değişiklik önerisi kabul edildi. Buna göre; toplantı ve gösteri yürüyüşleri sırasında ulaşım araçlarının geçici olarak engellenmesi gibi fiiller kapsam dışında bırakıldı. Ayrıca bölge adliye mahkemelerinin bozma yetkisinin kapsamı genişletiliyor. Bu durumda, ilk derece mahkemelerinin kararlarında, hukuka aykırılıkların bulunması halinde de bölge adliye mahkemesi ceza daireleri tarafından bozma kararı verilebilmesine imkan tanınıyor. Diğer taraftan, 'Türk Ceza Kanunu'nda yer alan nitelikli hırsızlık, dolandırıcılık ile banka ya da kredi kartlarının suçlarda kullanıldığına dair makul şüphe halinde banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı ve kripto varlık hizmet sağlayıcısı ile iletişime geçilerek her türlü hesap 48 saatliğine askıya alınabilecek. Askıya alma işlemi ve hesap hareketleri, ilgili mali kurum tarafından tüm bilgi ve belgelerle birlikte derhal Cumhuriyet başsavcılığına bildirilecek. Askıya alma işlemi ayrıca hesap sahibine de bildirilecek. Hesap sahibi, askıya alma işleminin kaldırılması için Cumhuriyet başsavcılığına başvurabilecek. Cumhuriyet savcısı, başvuru hakkında 24 saat içinde karar verecek.
11. YARGI PAKETİ'NDE GENEL AF VAR MI?
Kamuoyunda Covid-19 düzenlemesi olarak bilinen, kapalı cezaevinden açık cezaevine, açık cezaevinden denetimli serbestliğe daha erken ayrılmayı öngören düzenlemenin kapsamı da genişletildi. Bu düzenlemeye, 31 Temmuz 2023 öncesinde suç işleyenler de dahil edildi. Terör ve örgütlü suçlar, aile içi cinayet, cinsel saldırı, çocuğun cinsel istismar suçları, deprem nedeniyle bina veya diğer yapılar çökmesi ya da hasar alması sonucu meydana gelen öldürme suçları hariç olmak üzere, 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçlar nedeniyle kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerden, toplam hapis cezası 10 yıldan az ise 1 ayını, 10 yıl ve daha fazla ise 3 ayını kapalıda geçirenler, açık ceza infaz kurumlarına ayrılmasına 3 yıl veya daha az süre kalanlar, bu şartların oluştuğu tarih itibarıyla açık ceza infaz kurumlarına ayrılacak. Bu hükümlüler ile 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçlar nedeniyle açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, talepleri halinde en az 3 ay açık ceza infaz kurumunda kalmış olmak şartıyla ilgili mevzuat uyarınca cezaların denetimli serbestlik tedbiri altında infazı uygulamasından 3 yıl erken yararlandırılacak. Yeni düzenleme çerçevesinde uyum düzenlemesi de yapılacak. Bununla birlikte 2016 tarihinden önce ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası, faiz zammı gibi borçlar silinecek.
Kanun ile ayrıca, 'Elektronik Haberleşme Kanunu'nda düzenleme yapılıyor. Böylelikle işletmeci şirketler; ilgili kanunlar kapsamında resmi kimlik belgesi hükmünde olsa bile, elektronik kimlik doğrulama kabiliyetine haiz olmayan kimlik belgeleriyle abonelik kaydı yapamayacak.
Abonelik kaydı için kişinin kimliğini, kimlik belgesi ve yüz veya parmak izi özetine ilişkin biyometrik veriler ya da kimliği doğrulayıcı şifre vasıtasıyla teyit edilecek. İşletmeci şirketler, 3 ayda bir tüm abonelerin ölüm veya tüzel kişiliğin sona ermesi gibi hallerle aktifliğinin sona erip ermediğini ilgili resmi makamlardan teyit edecek. Teyit edemediği abonelere ait hatların elektronik haberleşme şebekesiyle bağlantısını kesecek. İşletmeci şirketler, gerçek veya tüzel bir kişi adına açılabilecek hat sayısına ilişkin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından belirlenen sınırdan fazla abonelik kaydı yapamayacak.
Genel Kurul'da madde üzerine yapılan değişiklikle söz konusu maddeye uymamaları halinde verilen idari para cezaları yeniden belirlendi ve üst sınır getirildi. Genel Kurul görüşmeleri sırasında kanun teklifinin 30, 31, 32'nci maddeler çıkarıldı. Ayrıca kanuna görüşmeler sonucunda 5 yeni madde eklendi.
