Almanya'da halk, genel seçimde oy kullanmak için sandık başına gitti. 59,2 milyon seçmenin oy kullanma hakkı bulunduğu seçimlere 29 parti katılıyor. Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) adayı Scholz, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi Genel Başkanı Friedrich Merz, aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi Eş Başkanı Alice Weidel, Yeşiller’den Ekonomi ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck yarışıyor. Peki anketlerdeki son durum nedir? Almanya’nın yeni başbakanı kim olacak?
Almanya'da 21. dönem Federal Meclis'te (Bundestag) yer alacak milletvekillerini seçmek için oy verme işlemi yerel saatle 08.00’de (TSİ 10.00) başladı. Seçmenler, yerel saatle 18.00’e (TSİ 20.00) kadar oy kullanabilecek. 59,2 milyon seçmenin oy kullanma hakkı bulunduğu seçimlere 29 parti katılıyor.
İlk kez oy kullanacak gençlerin sayısının 2,3 milyon olduğu seçimlerde 70 yaşın üzerindeki seçmenlerin sayısı da 13,7 milyon olarak açıklandı. Seçimlerde 1422’si kadın 4 bin 506 aday, 630 sandalyeli mecliste milletvekili olmak için yarışıyor. Türk kökenlilerin de farklı partilerden milletvekili adaylığını koyduğu seçimlerde parlamentoya girme şansı bulunan partilerde 50’nin üzerinde Türk kökenli aday var.
Almanya'da 16 eyalette oluşturulan 299 seçim bölgesinde 675 bin kişi yaklaşık 90 bin sandıkta görev yapacak. Seçmenler sandığa gittiklerinde 2 ayrı oy kullanabilecek. İlk oyla seçim bölgesindeki adayı seçecek olan vatandaşlar, ikinci oyla partilerin belirlediği listelerde yer alan adaylara oy verecek.
Bu seçim öncesinde Seçim Yasasında yapılan değişiklikle daha önemli hale gelen ikinci oylar, partilerin mecliste ne kadar sandalye kazanacağını belirleyecek.
Seçimlerde oy oranında yüzde 5'lik barajı geçen partiler meclise girecek. Ancak bu barajı geçemeyen partiler, 3 bölgeden doğrudan milletvekili çıkarması durumunda partinin oy oranına göre parlamentoda temsil edilme fırsatını yakalayabilecek.
Almanya 2025 seçimleri başbakan adayları kim?
Almanya’da 2021’de Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan ve renklerinden dolayı “trafik ışığı koalisyonu” olarak nitelenen hükümetin lideri Başbakan Olaf Scholz, SPD’den yeniden başbakan adayı oldu.
Scholz’un yanı sıra başbakanlık koltuğu için ana muhalefetteki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin adayı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi Genel Başkanı Friedrich Merz, aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) Partisi Eş Başkanı Alice Weidel, Yeşiller’den Ekonomi ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck ve "Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin” (BSW) Partisi Eş Başkanı Sahra Wagenknecht yarışıyor.
2025 Almanya seçim sonuçları kim önde?
Anketlere göre Merz liderliğinde ana muhalefette bulunan CDU/CSU, yüzde 28-32 bandındaki oy oranıyla birinci sırada yer alıyor. Böylelikle ülkede başbakanın değişeceğine neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.
Aşırı sağcı popülist AfD’nin oy oranı ise anketlere yüzde 20-21 olarak yansıyor. Bu da AfD’nin oy oranının bir önceki seçimlere göre iki kat artabileceğini gösteriyor.
Başbakan Scholz’un üyesi olduğu SPD’nin oy oranı da yüzde 14,5-16 bandında görülürken, mevcut hükümetin diğer ortağı Yeşillerin oy oranı yüzde 12-14 bandında bulunuyor.
Kasım 2021'de dağılan "trafik ışığı hükümetinin" küçük ortağı FDP'nin anketlerde oy oranı yüzde 4-5 arasında yer alıyor. Uzmanlar, bir önceki seçimlere göre büyük oy kaybı yaşayan FDP’nin yüzde 5’lik seçim barajına takılabileceğini belirtiyor.
Seçimlerde ne kadar oy alacağı kamuoyunda merak edilen ve son dönemde oylarını arttırdığı ifade edilen Sol Parti’nin ise anketlerde yüzde 7-8 oy alacağı tahmin ediliyor.
İlk kez genel seçime katılacak olan BSW ise anketlere yüzde 3-4,5 bandındaki oy oranıyla yansıyor.
Alman kamu yayıncısı ZDF’in anketinde, hangi parti için oy kullanacakları kararını son günlerde vermesi beklenen “kararsızların” oranı yüzde 27 olarak gösteriliyor.
Anketlere göre hiçbir parti tek başına hükümet kurmak için 630 sandalyeli mecliste yeterli milletvekili sayısına ulaşamıyor. Seçimlerin ardından hükümetin kurulması içi zorlu görüşmelerin yapılması bekleniyor.
Muhtemel koalisyon hükümetinin hangi partilerden oluşacağını ise büyük ölçüde, ülkede yüzde 5 olan seçim barajını kaç partinin aşacağı belirleyecek.
Daha fazla partinin barajı aşması, daha fazla partili koalisyonları gerekli kılacak.
Muhtemel koalisyonlar arasında CDU/CSU-SPD koalisyon hükümeti öne çıkarken FDP ve BSW'nin de meclise girmeleri durumunda CDU/CSU ile SPD'nin milletvekili sayısının hükümeti kurmak için yetmeyeceği ve üçüncü bir ortağa ihtiyaç duyulabileceği aktarılıyor.
2021'de yapılan genel seçimlerde SPD yüzde 25,7, CDU/CSU yüzde 24,1, Yeşiller yüzde 14,8, FDP yüzde 11,5, AfD yüzde 10,3, Sol Parti yüzde 4,9 ile mecliste yer almıştı.
