Başkan Erdoğan ve Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Irak Başbakanı İbadi'yi 10 aylık bir aranın ardından Türkiye'de tekrar ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti ifade eden Erdoğan, İbadi'yle faydalı ve kapsamlı görüşmeler gerçekleştirdiklerini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu görüşmelerde siyasi, askeri, ekonomik, ticari, kültürel pek çok konuyu ele alma fırsatı bulduklarını anlattı.
Türkiye'nin, Irak'ın toprak bütünlüğüne, siyasi bütünlüğüne ve siyasi birliğine, egemenliğine atfettiği önemi yineleyen Erdoğan, Irak'ta 12 Mayıs'ta gerçekleştirilen seçimin tüm Irak halkı için hayırlara vesile olmasını diledi.
Erdoğan, seçimin ardından Irak'taki tüm kesimleri kucaklayan ve Irak halkının ihtiyaç ve beklentilerine cevap verecek bir hükümet kurulması temennisinde bulunarak Türkiye'nin bu süreçte hiçbir ayrım yapmadan tüm Iraklıların yanında olduğunu vurguladı.
"Türkiye olarak şiddet olaylarını asla tasvip etmiyoruz"
İkili ilişkileri daha da derinleştirmek, başta güvenlik ve ekonomi olmak üzere kritik alanlarda işbirliğini geliştirmek üzere kurulacak yeni hükümetle çalışmaya hazır olduklarını bildiren Erdoğan, şöyle devam etti:
"Temmuz ayında Irak'ta başlayan protesto gösterilerinin bazı çevrelerce suistimal edildiğini görüyoruz. Şiddet, asla bir hak arama yöntemi değildir. Türkiye olarak şiddet olaylarını asla tasvip etmiyoruz. Bu noktada kaygılarımızı ve Irak'ın huzuruna verdiğimiz desteği tekrar kardeşim İbadi'ye özellikle ifade etmek isterim. Irak'ın sorunları üzerinde, gerek ikili gerekse heyetlerarası görüşmelerde bilgiler aldık."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak hükümetinin önce DEAŞ belasına, ardından gayrimeşru referanduma karşı başarılı bir imtihan verdiğine işaret etti.
Irak halkının acil ihtiyaç ve taleplerinin karşılanmasına yönelik adımların atılmasının önem arz ettiğini belirten Erdoğan, bu konuda Türkiye'nin her türlü desteği sağlamaya hazır olduğuna dikkati çekti.
İkinci sınır kapısı
Erdoğan, Türkiye'nin en zor zamanlarında dil, din, mezhep ayrımı gözetmeksizin Irak halkının yanında olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
- "Irak'ın sıkıntısı bizim de sıkıntımızdır. Ülkenin yeniden imarı konusunda da üzerimize düşeni yapmaya hazırız. Bu tavrımızı da aziz kardeşime ifade ettim. Sayın İbadi ile ülkelerimiz arasında ikinci sınır kapısının önemine değindik. Açılacak sınır kapısı hem Irak'ın hem de ülkemizin faydasına olacaktır. İnşallah bu konuda gereken adımları atacağımıza inanıyorum. Ayrıca gerek Musul gerekse Basra'da başkonsolosluklarımızı da yeniden faaliyete geçirme konusunu kendileriyle görüştük."
"Türkmenlerin meseleleri de aktarıldı"
Erdoğan, görüşmelerde ayrıca terörle mücadele konusunu da etraflıca ele alma fırsatı bulduklarını dile getirerek, "Bu alanda tam iş birliği içinde olma konusunda mutabık kaldık. Türkiye olarak terör örgütleri arasında ayrım yapmadık, yapmıyoruz. DEAŞ'lı canilerle, PKK'lı katiller arasında bizim nazarımızda bir fark yoktur. Her ikisi de kundaktaki bebekleri, sivilleri, yaşlıları katletmekten çekinmeyen vahşi yapılardır. Bu örgütleri ve uzantılarını, bölgemizden kazımakta kararlıyız" dedi.
Başta DEAŞ olmak üzere tüm terör örgütleriyle mücadelede Irak ile dayanışma içinde olmayı sürdüreceklerini vurgulayan Erdoğan, görüşmede Türkiye'nin, PKK terör örgütüyle mücadelede Irak tarafından beklentilerini aktardığını söyledi.
Erdoğan, PKK'nın Irak'tan tamamen temizlenmesi istikametinde çabaları artırma hususunda görüş birliğine varıldığını, ayrıca Türkmenlerin meselelerini de İbadi'ye ifade ettiğini aktardı.
Türkmenlerin özellikle Kerkük'te maruz kaldıkları saldırılara değinerek onların güvenliğinin sağlanmasının önemli olduğuna dikkati çeken Erdoğan, "Kerkük'te vilayetin yapısına uygun bir yönetim ve güvenlik mimarisi tesis edilmesinin, Kerkük'te barışa katkı sağlayacağına inanıyorum." değerlendirmesini yaptı.
Erdoğan, görüşmede ikili ekonomik ilişkilerin de çıkan konu başlıklarından olduğunu bildirerek şöyle konuştu:
"Şu anda 2017 itibarıyla aramızda yaklaşık 11 milyar dolarlık bir ticaret hacmi söz konusu. Tabii biz bunu Türkiye-Irak arasında yeterli bulmuyoruz. Bunu daha da artırmak suretiyle Türkiye ve Irak'ın kendine yakışan bir ticaret hacmine sahip olması beklentimizdir. Türkiye ile Irak'ın kaderleri aynıdır. Irak'ın güvenlik, refah ve istikrarı, Türkiye'nin güvenlik, refah ve istikrarıdır. Bu anlayışla dost ve kardeş ülke Irak ile ilişkilerimizin daha da güçlendirilmesi için temaslarımızı her konuda, her düzeyde sürdüreceğiz."
En önemli sorunlardan bir tanesinin de özellikle Irak'taki su ve enerji sorunu olduğunu anlatan Erdoğan, bu konuyu detaylandırdıklarını, ilgili bakanları bu noktada görevlendirdiklerini söyledi.
İtalya'nın Cenova şehrinde bir köprünün çökmesi nedeniyle 11 kişinin hayatını kaybettiğini kaydeden Erdoğan, ölenlere rahmet dileyerek İtalya yönetimine ve tüm İtalya halkına başsağlığı diledi.
İbadi'nin açıklamaları
Irak Başbakanı Haydar El-İbadi, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, görüşmelerde iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesi ve pekiştirilmesi amacıyla güvenlik, tarım, enerji ve yatırımların yanı sıra kültürel, sanayi ve ticaret konularının da ele alındığını kaydetti.
Türkiye-Irak sınır güvenliğine ilişkin İbadi, "Sınır güvenliği konusunda hemfikiriz. Hiçbir zaman Irak topraklarının Türkiye'ye karşı ve herhangi bir komşumuza karşı mekan olmasını istemeyiz. Hiçbir örgütün Irak topraklarında yuvalanmasını istemeyiz ve buna karşıyız" dedi.
İbadi, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi'nin yaptığı toplantılarda özellikle Türkiye sınırının kontrol altına alınması konusunun üzerinde durduklarını kaydederek, "Bir kez daha söylüyorum buna müsamaha etmeyeceğiz. Sınırın güvenliği konusunda Türkiye ile birlikteyiz. Türkiye'ye saldırıların önlenmesi konusunda Türkiye ile birlikteyiz" şeklinde konuştu.
"Türk parası meselesinde Türkiye'yi destekliyoruz"
Türk lirasına yönelik spekülatif ataklara ilişkin İbadi, "Türk parası meselesinde Türkiye ile birlikteyiz. Alacağı her türlü tedbir konusunda Türkiye'yi destekliyoruz" ifadesini kullandı.
İbadi, Türk şirketlerine Irak'ta yatırım yapmaları çağrısında bulunarak, "Gelin Irak'ta yatırım yapma çalışmalarınızı sürdürün." dedi.
Irak'taki Türk yatırımlarının kültürel ve sosyal alanda ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayacağına inandığını kaydeden İbadi, elektrik, iletim ve doğalgaz hatları gibi projelerin hayata geçirilmesi konularını masaya yatırdıklarını dile getirdi.
İbadi, Türkiye'nin Cizre bölgesinde elektrik iletim hattının tamamlanmış durumda olduğunu belirterek, Irak tarafına elektriğin iletilmesi için yaklaşık 10-15 kilometrelik basit bir hat kurulumunun gerektiğini ifade etti.
Kerkük'ten yeni bir petrol boru hattının açılmasının söz konusu olduğuna işaret eden İbadi, Kerkük'ten bu şekilde ikinci borudan Türkiye'ye petrol pompalanacağını söyledi.
"Çalışmalarımız devam ediyor"
- İbadi, "Irak tarafından Fişhabur, Türkiye tarafından ise Ovaköy'de ikinci bir gümrük hattının açılması noktasında çalışmalarımız devam ediyor" diye konuşarak, teknik heyetlerin bu konudaki görüşmelerini sürdürdüğünü aktardı.
Başkan Erdoğan ve kabinesindeki bakanlar da dahil olmak üzere Türk yetkililerden büyük kolaylıklar gördüğünü vurgulayan İbadi, ilişkilerin, her iki ülke halkının da yararına olacak şekilde süreceğine olan inancını dile getirdi.
İbadi, Başkan Erdoğan'ın su konusunda Türkiye'nin Irak'a gereken hisselerini vereceği sözüne dikkati çekerek, Irak'ın yeniden imarı konusunda Türkiye'nin taahhütlerini bir kez daha duymaktan memnun olduğunu dile getirdi.
