Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla beraber kurban kesimi ve kurban seçimi hakkında merak edilen soruların araştırmaları hız kazandı. Kurban Bayramı’nda kurban kesme ibadetini yerine getirecek vatandaşlar hangi hayvanların kurban edilip hangi hayvanların kurban edilemeyeceğini merak ediyor. Peki hangi hayvanlar kurban olmaz? İşte sorunun cevabı.
HANGİ HAYVANLAR KURBAN EDİLİR?
Kurban edilmeleri câiz olan hayvanlar; koyun, keçi, sığır, manda ve devedir.
Bir yaşını bitirip iki yaşına girmiş koyun ve keçi, iki yaşını bitirip üç yaşına girmiş sığır ve manda, beş yaşını tamamlayıp altı yaşına girmiş olan deve, kurban olur. Ancak kuzu büyük olup, bir senelik koyundan fark olunamazsa ve altı ayı tamamlamışsa kurban olur. Kurban, vahşî (yabânî) olmamalıdır.
Bir sığır, bir manda veya bir deve, en çok yedi kişi için kurban olur. Yani yedi kişi müşterek olarak bir sığırı veya deveyi kurban edebilirler. Ortaklar, yedi kişiden az, tek veya çift olabilir.
Bir koyun veya bir keçi, yalnız bir kişi için kurban olur. Bir kimse, arzu ederse iki koyun da kurban edebilir. Zira, Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz, her sene iki koç kurban ederdi. Vedâ Haccı’nda yüz deve kurban ettiler.
Ortakların inek, öküz, deve veya manda kurban ederken, kurbanı hep birlikte almaları veyahut içlerinden birine vekâlet vermeleri müstehâbdır.
Bütün ortakların Müslüman olmaları, kurbanda ibadete, sevap ve fedâ-yı nefse (kendilerinden bedel olmasına) niyet etmeleri, hisselerinin müsâvî (denk) olması şarttır. Bir ortağın hissesi, kurbanın bütün bedelinin 1/7’sinden az olmamalıdır.
Ortakların bazısı vacip kurbana, diğerleri sünnet, nâfile, nezir (adak) veya akîka kurbanına niyet etse yahut ortakların bazısı ölmüş olsa yahut sabî veya bunamış olsa da kurban câiz olur.
HANGİ HAYVANLAR KURBAN OLMAZ?
Bir veya iki gözü kör, çok zayıf, kesileceği yere gitmeye kudreti olmayan, yani hiç yürüyemeyen hayvanları kurban etmek câiz olmaz.
Koyun veya keçinin bir memesi; sığır ve devenin iki memesi kopmuş veya kurumuş olsa, kurban edilmesi câiz olmaz. Ancak yavrusunu emzirebilirse câiz olur.
Dişsiz hayvanı kurban etmek câiz değildir. Eğer dişlerinin çoğu var ise kerâhetle câizdir. Lâkin dişsiz hayvan, dişli hayvan gibi yayılıp karnını doyurur ise câiz olur.
Kuyruğu kesilmiş veya doğuştan kuyruğu olmayan hayvan, kurban olmaz.
Deli hayvan, karnını doyuramazsa kurban etmek câiz olmaz.
Ölmek üzere olan hayvanı kurban etmek câiz olmaz.
Kulağının biri, dibinden kesilen yahut doğduğunda bir kulağı olmayan veya boynuzlarından biri veya ikisi kökünden kırılmış olan veya burnu kesik olan hayvanı kurban etmek câiz olmaz.
KURBAN KESMEDE BAZI MEKRUHLAR
Kurbanı yatırdıktan sonra bıçağı bilemek mekruhtur. Kesmeyen bıçağı, kurbanın boynundan kaldırıp biledikten sonra kesmek, hayvanı o hâlde bekletmek gibi hâller ona eziyet olduğu için haramdır. Lakin böyle kesilen hayvanın etini yemek haram olmaz.
Hayvanı, kör bıçak ile kesmek, kör bıçağı birkaç defa sürmek, kesileceği yere bacağından sürüyerek çekmek, iliğine kadar bir hamlede kesmek, kurbanı incitmek, canı çıkmadan yüzmek, başını bir hamlede kesmek, kıbleye çevirmemek ve doğurması yakın olan hayvanı kesmek, mekruhtur.
