Yıllardır duyduğumuz, duydukça korktuğumuz ama hiçbir önlem almamakta ısrar ettiğimiz klasik cümlelerdir; "Türkiye deprem kuşağında yer alan bir ülke", "Her an büyük ve yıkıcı depremler meydana gelebilir" vs... Ahmet Mete Işıkara'dan Ahmet Ercan'a, Oğuz Gündoğdu'dan Berkan Ecevitoğlu'na kadar ne kadar jeolog, ne kadar deprem uzmanı varsa tanıyor, hepsini ağzımız kulaklarımızda dinliyoruz. E dinliyoruz da ne oluyor? Kaçımız bu uzmanların söylediği önlemleri aldık? Kaçımızın halihazırda bir 'deprem çantası' var, kaçımızın gardropları duvara sabitlendi?
Milliyetin haberine göre 1999 yılında yaşadığımız o korkunç 19 Ağustos depremi sonrası ülkenin üzerine çöken deprem korkusu, 2018 yılında da artarak devam edecek gibi görünüyor. Zira biliminsanları, bu yıl yıkıcı depremlerin sayısında artış yaşanabileceğini söylüyor. Dünya’nın kendi etrafındaki dönüş hızında yaşanan değişimin, özellikle de yoğun nüfuslu tropik bölgelerde sismik faaliyetlere neden olabileceği düşünülüyor.
Bu depremlerin nerede yaşanacağını tahmin etmek zor ama en çok ekvator çevresinde olabileceği düşünülüyor. Yani Türkiye'de değil... Ama olur mu olur; bakarsınız Türkiye'yi de vurur. Ağzımızdan yel alsın! Siz yine de çantanızı hazır tutun, gardroplarınızı sabitleyin ve deprem uzmanlarının önerilerini dikkate alın. Zira bu depremlerin yaklaşık 1 milyar insanı etkileyeceği düşünülüyor.
DEPREM ÖNCESİ ALINACAK ÖNLEMLER
- - Evinize deprem sigortası yaptırın.
- - Dolap üzerine konulan eşyaların kayıp düşmesini önlemek için plastik tutucu malzeme veya yapıştırıcılarla sabitleyin.
- - Soba ve diğer ısıtıcıları sağlam malzemelerle duvara veya yere sabitleyin.
- - Dolaplar ve devrilebilecek benzeri eşyaları birbirine ve duvara sabitleyin. Eğer sabitlenen eşya ve duvar arasında boşluk kalıyorsa, çarpma etkisini düşürmek için araya bir dolgu malzemesi koyun.
- - Tavan ve duvara asılan avize, klima vb. cihazlar bulundukları yere ağırlıklarını taşıyacak şekilde duvar ve pencerelerden yeterince uzağa ve kanca ile asın.
- - İçinde ağır eşyalar bulunan dolap kapaklarını mekanik kilitler takarak sıkıca kapalı kalmalarını sağlayın.
- - Tezgah üzerindeki kayabilecek beyaz eşyaların altına metal profil koyarak kaymasını önleyin.
- - Zehirli, patlayıcı, yanıcı maddeleri düşmeyecek bir konumda sabitleyin ve kırılmayacak bir şekilde depolayın. Bu maddelerin üzerlerine fosforlu, belirleyici etiketler koyun.
- - Rafların önüne elastik bant ya da tel ekleyin. Küçük nesneler ve şişeleri, birbirlerine çarpmayacak ve devrilmeyecek şekilde, kutuların içine yerleştirin.
- - Gaz kaçağı ve yangına karşı, gaz vanası ve elektrik sigortalarını otomatik hale getirin.
- - Binadan acilen çıkmak için kullanılacak yollardaki tehlikeler ortadan kaldırın, bu yolları işaretlyin, çıkışı engelleyebilecek eşyalar çıkış yolu üzerinden kaldırın.
- - Geniş çıkış yolları oluşturun. Dışa doğru açılan kapılar kullanın, acil çıkış kapılarını kilitlemeyin ve aydınlatın.
- - Karyolaları pencerenin ve üzerine devrilebilecek ağır dolapların yanına koymayın, karyolanın üzerinde ağır eşya olan raf bulundurmayın.
- - Tüm bireylerin katılımı ile (evde, iş yerinde, apartmanda, okulda) “Afete hazırlık planı” yapın, her 6 ayda bir bu plan gözden geçirin. Zaman zaman bu plana göre nasıl davranılması gerektiğinin tatbikatlarını yapın.
- - Bir afet ve acil durumda eve ulaşılamayacak durumlar için aile bireyleriyle iletişimin nasıl sağlayacağı, alternatif buluşma yerleri ve bireylerin ulaşabileceği bölge dışı bağlantı kişisi (ev, işyeri, okul içinde, dışında ve ya mahalle dışında) belirleyin.
- - Önemli evrakların (kimlik kartları, tapu, sigorta belgeleri, sağlık karnesi, diplomalar, pasaport, banka cüzdanı vb.) kopyalarını hazırlayıp su geçirmeyecek bir şekilde saklayın, ayrıca bu evrakların bir örneği de bölge dışı bağlantı kişisinde bulunmalı.
- - Bina yönetimince önceden belirlenen yangın söndürme cihazını mutlaka bulundurun ve periyodik bakımlarını yaptırın. Bu cihazları kolayca ulaşabileceğiniz bir yerde tutun. Yeri herkes tarafından bilinsin. Duvara sıkıca sabitleyin ve her yıl bakımını yaptırın. Bir kez kullanıldıktan sonra mutlaka tekrar doldurun.
DEPREM ANINDA YAPILMASI GEREKENLER
- - Panik yapmayın.
- - Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durun.
- - Varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturun. Başınızı iki el arasına alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzemeyle koruyun. Sarsıntı geçene kadar bu pozisyonda bekleyin.
- - Güvenli bir yer bulup, diz üstü çökün; başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde kapanın; düşmemek için sabit bir yere tutunun.
- - Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşmayın.
- - Balkona çıkmayın.
- - Balkonlardan ya da pencerelerden aşağıya atlamayın. - Kesinlikle asansör kullanmayın.
- - Telefonları acil durum ve yangınları bildirmek dışında kullanmayın.
- - Kibrit, çakmak yakmayın, elektrik düğmelerine dokunmayın.
- - Tekerlekli sandalyedeyseniz tekerlekleri kilitleyerek başınızı ve boynunuzu koruyun.
- - Mutfak, imalathane, laboratuar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın ve bu gibi cihazları kapatın, dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzak durun.
- - Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın, soba ve ısıtıcıları söndürün.
