Başıboş sahipsiz kiralık ordu: Altmış bin paralı asker savaşta

Arşiv

Yabancı paralı askerler, Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte yeniden gündemde. Ukrayna ordusu için savaşmaya gelen yabancı ülke vatandaşlarının sayısı 20 bini aştı.

Rusya ise Suriyeli ve Çeçenlerden oluşan 40 bin paralı askeri Ukrayna savaşına dahil etti. Ancak paralı askerleri gelecekleri ve yasal durumları belirsizliğini koruyor.

Paralı asker konusu uluslararası hukukta 1949 tarihli Cenevre Sözleşmesi Ek I No’lu Protokol’ün 47. maddesinde düzenlenmiş. Ancak tam bir netlik yok. Sadece paralı askerlerin savaş esiri sayılmayacağı hükmü yer alıyor.

RUSYA’YA GÖRE YABANCI PARALI ASKER

Batılı ülkelerde gönüllü olarak tanımlanan yabancı savaşçılar için Rusya yabancı paralı asker terimini kullanıyor.

Bu kişileri savaşan olarak kabul ettiğini açıklayan Rusya, cezai kovuşturma ya da daha kötüsüyle karşı karşıya kalabilecekleri uyarısı yaptı. Almanya ve Hollanda gönüllü savaşçıları döndüklerinde yargılamayacakları sözünü verirken, İngiltere’de dönüşte dava sebebi olabileceği konusunda uyarılıyor.

Kanada ise ‘bireysel karar’ diyerek kapıları açıyor. Diğer birçok ülke ise bu konuda bir yasal belirsizlik bulunduğunu belirterek vatandaşlarını gitmemeleri konusunda uyarıyor.

GÖNDEREN ÜLKE YARGILAR

Yıldız Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Akif Okur’a göre, gönüllü askerler Ukrayna savaşında suç işlerse bunları gönderen ülke yargılayacak çünkü kapıyı onlar açıyor. Okur, “Orada muhtemelen birtakım unsurlar var. Kendilerini resmi kimlik ve üniformalarıyla ortaya koyamıyorlar burada bulunmalarını meşrulaştırıyorlar.

Böylelikle paralı savaşçılar resmi olarak bulunmayıp gönüllülük adı altında anılacaklar. Bununla amaçlanan da Rusya ile doğrudan karşı karşıya gelmekten kaçınmak ve sorumluluk almamak.

Hem biz sahada yokuz diyorlar hem de savaş gücünü diri tutuyor ve Rusya’ya karşı savunma hattının kurulmasını destekliyorlar. Sahada bunu görüyoruz” dedi.

Terörün alt yapısı

Emekli Tuğg. İhsan Başbozkurt, bu gönüllülerin ileride Ukrayna’nın başına bela olabileceğin söyledi. Başbozkurt’a göre, Ukrayna’ya savaşmak için gidenler ne paralı asker ne de gönüllü savaşçı. “Başıboşluk” olarak gördüğü son yaşananlar konusunda Başbozkurt,

“Savaşın en hararetli günlerinde bu gönüllü denen kişileri nasıl koordine edeceksiniz, alt yapınız hazır mı, verimli kullanabilecek misiniz? Bir organizasyonun hazır olması lazım, bir organizatörün olması lazım. Eğer yoksa başarı yerine başarısızlık getiren bir sistem ortaya çıkar”

uyarısında bulundu.

Uluslararası Tugaylar’a benziyor

Ukrayna’da savaşmak için gönüllü olanlar 2. Dünya Savaşı öncesi İspanya iç savaşında savaşan “Uluslararası Tugaylar”a benzetiliyor ve savaş sonrası bu tugayın mensuplarının Avrupa’da sol eğilimli örgütlerin temelini oluşturduğu anlatılıyor.

Ukrayna’da savaşan yabancılar için ‘gönüllü’ tabirinin arkasına saklanılsa da paralı askerlerin, özel şirketlerin de sahada varlık gösterdiğini söylemenin yanlış olmayacağı belirtiliyor.