Ukraynalı Müslüman Viktoria Nesterenko ve Mamutova, 2014'te Rusya'nın ilhak ettiği Kırım'dan ülkenin kuzeyine göç eden eden Tatar aileler arasında. Savaş bölgesinde Ramazan'ı geçirmeye çalışan Müslüman Ukraynalılar aynı zamanda Ukrayna ordusuna gönüllü olarak destek veriyorlar.
Nesterenko, "Hep gözümün önüne savaşın korkunç görüntüleri geliyor" diyor: "Kiev yakınlarında Rus askerleri çocuklar dahil birçok sivili öldürdü. Bu yıl, önceki Ramazanlar gibi değil. Hep üzüntü içindeyim."
Viktoria Nesterenko, "En zor şey kendinizi moral ve ruhen hazırlamak. Daha fazla Kuran okumak ve ibadet etmek istiyorum. Ama stres ve halsizlik nedeniyle dualarıma odaklanamıyorum" diyor. Nesterenko, başında olduğu sivil toplum kuruluş aracılığıyla hem askerlere hem de sivillere destek veriyor.
Niyara Mamutova yeni doğum yapmış. Kızını emzirdiği için oruç tutmuyor. Ama Nesterenko oruç tutuyor. İkisi de Ramazan'ın zor geçtiğini söylüyor:
Nesterenko, "Tabii ki ibadet için zaman buluyoruz. Savaş zamanlarında bazı muafiyetler var. Namazlarınızı toplu kılabiliyorsunuz. Bu yolla dini görevlerimizi yerine getirebiliyoruz" diye ekliyor.
'Hiçbir yer güvenli değil'
Niyara Mamutova, sekiz yıldır ülkenin güneyindeki Zaporijya'da yaşıyor. Müslümanlara yönelik önyargılarla mücadele etmeyi amaçlayan bir sivil toplum kuruluşunun başında.
Savaş dördüncü çocuğunun doğumundan üç hafta sonra başladığını söyleyen Mamutove savaştan önce evlerinde tadilat yapmaya hazırlanırken savaşın yıkımıyla karşılaştıklarını ifade etti. Evlerini terk etmek zorunda kalan Mamutova, ''Hepimiz şoke olduk. Havaalanına füzeler düşüyordu. Petrol deposu yanıyordu. Rus askerleri şehre yaklaşıyorlardı. Bu yüzden evimizi terk etmek zorunda kaldık. Çocuklarım arkadaşlarından ayrılmak zorunda kaldı. Evlerini kaybettiler. Burada da güvende değiliz. Rus füzeleri ve bombaları Ukrayna'da her an her şehri vurabilir." dedi.
'Savaş ailemizi parçaladı'
Niyara Mamutova, eski Ramazanları hatırlayıp hüzünlendiğini söylerken "Eskiden tüm aile oruç tutardık, namaz kılardık ve iftar yapardık. Şimdi savaş nedeniyle ailemiz parçalandı. Bazı aile üyelerimiz ülkeyi terk edip başka memleketlere yerleşti. Mutlu bir atmosfer değil" ifadelerini kullandı.
Kocası evden dönüştürülmüş bir camide imamlık yapıyor. Çernivsti'de geceleri sokağa çıkma yasağı var. Kocası bazen geciktiği için eve gelemiyor, camide kalıyor. Mamutova ise tek kaldığı zamanlar diğer Müslüman kadınlarla beraber kalıyor.
Mamutova, "Diğer Müslümanlarla orucumuzu birlikte açıyoruz. Birbirimize yardım ediyoruz. Ayrıca zengin Müslümanlardan, evlerini terk etmek zorunda kalanlar için bağış topluyoruz."
Gıda tedarik zincirinin çökmesiyle yiyecek bulmakta zorlananıyor. Mamutova, ''Türkiye gibi ülkelerdeki İslami yardım kuruluşları gıda yardımında bulunuyor. Yerel Müslümanlar da aralarında para toplayıp kaşık çatal alıyorlar.''
Viktoria Nesterenko savaşın başlamasından önce Kiev'de Müslümanlar için yemeklere helal onayı veren bir kuruluşun müdürü olarak çalışıyor. Nesterenko, donmuş et ve balık tükettiklerini söylüyor: Helal gıda bulmak istiyoruz. Ama helal et sıkıntısı var. Ücra yerlerde yaşayanların helal gıdaya erişimi yok.
Müslüman kadınlar orduya destek veriyor
Ukrayna ordusunda ve yerel savunma taburlarında çok sayıda Müslüman kadın ve erkek var. Bazıları yakın bir zaman önce gönüllü gruplarına katılmış.
Nesterenko, "Akrabalarım ve dostlarım Ruslara karşı savaşıyorlar. İnsani yardım faaliyetlerinde bulunuyoruz. İnsanların tahliyesine yardım ediyoruz. Para toplayıp askerlerimiz için mühimmat alıyoruz" dedi.
Kiev'deki ana caminin cemaati, normal zamanlardakinin yüzde beşine kadar düşmüş durumda. Birçok Müslümanın hala kentte olduğunu, silahlı kuvvetlerde hizmet vermekle meşgul oldukları için camiye gelemediklerini söyleniyor.
Nesterenko, ''Mümkün olduğunca çalışıp halkımıza yardım etmek istiyorum. Bu benim vatandaşlık görevim. Ukrayna halkı gücünü birlikten alıyor. Kenetlenmeli ve birbirimize yardım etmeliyiz.'' ifadelerini kullandı.
