Geçtiğimiz yıl Rusya-Ukrayna Savaşı ile birlikte, harekete geçen Avrupa Birliği (AB), Rusya’ya yönelik ekonomik yaptırım paketlerini arka arkaya devreye almıştı. Aynı zamanda AB üyesi ülkelerin Rusya’ya yüksek orandaki enerji bağımlılığını kırmak için alternatif enerji tedarikçisi ülkelerle görüşmeler yapılmıştı. Savaşın geride kalan birinci yılında kendisine güçlü bir yol haritası hazırlamayı başaramayan AB, yaptırım adımlarına rağmen Rusya ile olan göbek bağını kesmeyi başaramadı. Geçtiğimiz günlerde 10’uncu yaptırım paketini duyuran AB, tüm bu gelişmelerin gölgesinde Rusya ile olan ticaretini artırarak sürdürmesi dikkat çekti.
OCAKTA 1,5 MİLYAR METREKÜP İTHALAT
Avrupa Birliği’nin (AB) Rusya’dan boru hatlarıyla doğal gaz ithalatı savaşın geride kalan birinci yılında yüzde 80 azalmasına rağmen, ülkeden sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı 2022’de son üç yılın en yüksek seviyesini gördü. Düşünce kuruluşu Bruegel verilerine göre, AB geçen yıl Rusya’dan 19,2 milyar metreküp LNG ithal etti. Bu rakam 2020’deki LNG ithalatına göre yüzde 31, 2021’deki hacme göre ise yüzde 35 daha yüksek seviyede bulunuyor. Geçen yıl AB’nin Rusya’dan ay bazında en yüksek LNG ithalatı 1,96 milyar metreküple mayıs ayında görüldü. AB, Rusya’dan Ocak 2023’te ise 1,5 milyar metreküp LNG ithal etti.
LNG YAPTIRIMLA KARŞILAŞMADI
- Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nin (CREA) verilerine göre, savaşın ilk yılında Rusya’nın fosil yakıt ihracat gelirleri yüzde 50, AB’den fosil yakıt ihracat geliri ise yüzde 90 azaldı. Halihazırda Rusya, toplam fosil yakıt ihracatından günlük 560 milyon avro kazanıyor. AB’nin Ağustos 2022’de Rus kömürüne, Aralık 2022 ve Şubat 2023’te Rus ham petrol ve petrol ürünlerine ambargo kararları devreye girdi. AB, Rus gazına yaptırım uygulamamasına rağmen Rusya boru hatlarıyla doğal gaz ihracatını büyük ölçüde düşürürken, LNG ticareti savaşın ilk yılında hiçbir yaptırımla karşılaşmadı.
İngiltere LNG ithalatını sonlandırdı
Warwick Business School Küresel Enerji Profesörü Michael Bradshaw da enerji krizi ve savaş sürecinde AB ve İngiltere’nin tedbirlerinin benzer olduğunu fakat Rusya'dan gaz ve LNG ithalatında ayrıştıklarını belirtti. Bradhsaw, “İngiltere, Rus gaz ithalatına yaptırım uyguladı. Özellikle Rusya'dan şu anda hiçbir şekilde LNG ithal etmiyor. Bu durum Avrupa için geçerli değil. Litvanya haricinde tüm AB üye ülkelerinin direkt ya da dolaylı şekilde Rusya'dan LNG ithal ettiğini söyleyebilirim” ifadelerini kullandı. İngiltere, 1 Ocak 2023 itibarıyla Rusya'dan LNG ithalatını tamamen sonlandırmıştı.
Doğal gazın %8’i hâlâ Rusya’dan
Yaptırımlara rağmen AB, Rusya'dan günlük 100 milyon avroluk fosil yakıt ithal ediyor. Bu rakamın 30 milyon avrosunu boru hatlarıyla gaz, 30 milyon avrosunu ham petrol, 30 milyon avrosunu petrol ürünleri ve 10 milyon avrosunu LNG ithalatı oluştururken, AB Çin'den sonra Rusya'nın en büyük ikinci fosil yakıt ihracat destinasyonu konumunda bulunuyor. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi Üyesi Julian Popov, “AB'nin gaz ithalatının yüzde 8'i hala Rusya'dan geliyor” dedi. Enerji savaşının 18 aydır sürdüğünü dile getiren Popov, “AB'nin yeni tedarik fırsatları ve gaz talebini daha fazla düşürmenin yollarını bulduktan sonra Rus LNG'sine yaptırım uygulanması muhtemel” diye konuştu.
