Dünya artık dört değil, altı mevsim yaşıyor! Araştırmacılar, insan eliyle oluştuğunu söylediği “sis mevsimi” ve “çöp mevsimi”nin gezegenin doğal döngüsüne yerleştiğini söylüyor. Orman yangınlarıyla boğulan havalar, plastikle kaplanan sahiller ve kaybolan geleneksel mevsimler… Gezegenin ritmi şaştı, takvimler baştan yazılıyor. Üstelik bu yeni mevsimler sadece doğayı değil, insan yaşamını ciddi oranda tehdit ediyor.
Araştırmacılara göre, insan faaliyetlerinin etkisiyle Dünya’da artık iki yeni mevsim daha yaşanıyor. “Sis mevsimi” ve “çöp mevsimi” olarak adlandırılan bu dönemler, ekosistemlerin işleyişini değiştirirken, bazı geleneksel mevsimleri ise geri dönüşsüz biçimde ortadan kaldırıyor.
Yeni mevsimsel döngülerin tamamen insan eliyle şekillendiği ve her yıl belirli dönemlerde tekrarlandığı belirtiliyor. Bu süreçlerin hem halk sağlığına hem deniz yaşamına hem de küresel çevre dengesine ciddi zararlar verdiği vurgulanıyor.
Sis Mevsimi
Güneydoğu Asya’da her yıl tekrarlanan sis mevsimi, bölgeyi yoğun duman bulutlarıyla kaplıyor. Özellikle Endonezya ve Malezya gibi ülkelerdeki orman yangınları nedeniyle oluşan bu yoğun hava kirliliği, solunum yolu hastalıklarında artışa neden oluyor ve hava kalitesini kritik seviyelere düşürüyor.
Benzer dumanlı atmosfer, ABD’nin Kaliforniya eyaletinde de görülüyor. Daha önce yalnızca yaz aylarıyla sınırlı kalan yangın sezonu, artık ilkbaharda başlayıp Aralık ayına kadar sürebiliyor.
Çöp Mevsimi
Bir diğer dikkat çeken değişim ise Endonezya’nın tatil cenneti Bali’de yaşanıyor. Her yıl Aralık ile Mart ayları arasında okyanus akıntılarının yön değiştirmesiyle birlikte sahiller, büyük miktarda plastik atıkla kaplanıyor. Bu durum, yerel halk tarafından “çöp mevsimi” olarak tanımlanıyor ve artık yılın hangi ayında yaşanacağı tahmin edilebiliyor.
Aynı sorun, Filipinler, Tayland gibi ülkelerin yanı sıra yaz aylarında ABD’nin doğu kıyılarında da gözlemleniyor.
Bazı mevsimler kayboluyor
Araştırmalar, insan kaynaklı bu yeni mevsimlerin ortaya çıkmasının yanı sıra bazı geleneksel mevsimlerin ise tamamen kaybolduğunu ortaya koyuyor.
İngiltere'nin kuzeydoğusunda ise belirli martı türlerinin artık her yıl aynı dönemde yuvalanmak için geri dönmemesi, gözlemciler tarafından mevsim değişiklikleriyle ilişkilendiriliyor.
Ayrıca, iklim dengesizliği nedeniyle ilkbahar mevsimi giderek daha erken başlıyor, yaz ise uzadıkça uzuyor. Mevsimsel geçişlerdeki bu düzensizlik, doğanın alışılmış ritmini altüst etmiş durumda.
