Emekli olmak isteyenlere güzel haber! Emeklilik tarihini öne çekmek isteyenler için 7 formül devrede. Tek tek açıklandı. Şartları taşıyan çalışanlar talep etmeleri durumunda erken emekli oluyor. Çalışma hayatına başlayan pek çok kişi bir süre çalıştıktan sonra erken emekli olmanın yollarını arıyor. Emeklilik için ilk belirleyici kriter sigorta başlangıç tarihi. Bu tarihe göre emeklilik yaşı değişiyor. Ancak bazı koşullarda erken emeklilik imkanı doğuyor. Kimler erken emekli olabilir? Erken emeklilik şartları neler? İşte emeklilik tarihini öne çekmek isteyenler için merak edilen erken emeklilik detayları...
Çalışanlar ne zaman emekli olacaklarını merak ederken, bunu öne çekmenin formüllerini de arıyor. Yasalarımıza göre emekli olabilmek için belli bir yaş, prim ve yılı doldurmak gerekiyor. Emekliliği belirleyen en önemli etmen ise sizin ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarih.
Ayrıca hangi kurumdan daha çok prim ödediğiniz de önemli. Eski adıyla SSK; Bağ-Kur ya da Emekli Sandığı mensubu olmanız emeklilik tarihinizi belirliyor. Bunların birkaçından birden sigortalı olduysanız hesap farklılaşıyor. Ancak yine de yasalarımız emekliliği öne çekmek açısından da bazı avantajlar sunuyor. İşte erken emeklilik için 7 formül...
15 YIL VE 3600 GÜN
1. ÇOCUKLAR AVANTAJ:
Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olması.
Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor.
Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor. Böylece en az 1 yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.
Kısmi emeklilik de denilen yöntemde ise 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'tan başlıyor.
Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli. Sonrası için ise prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkıyor.
Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler sağlık raporu alarak malulen emekli olabiliyor. En az 1800 gün prim yeterli oluyor.
Engelli çalışanlar en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.
Ağır işlerde çalışanlar, madenciler, gazeteciler, gemi adamları gibi mesleklerde çalışanlar sigortalılık sürelerine belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkanına kavuşuyor.
Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin de 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartından da düşülüyor.
Sigortalı olan kişiler, er veya erbaş olarak silah altında geçirdikleri süreleri ve yedek subay okulundaki süreleri borçlanabilirler. Askerlik borçlanması, borçlanılabilecek sürelere ilişkin primlerin SGK’ya ödenmesi ile yapılır. Askerlik borçlanması yapmak isteyen sigortalı, SGK’ya askerliğini yaptığını gösterir belgelerle birlikte başvurur ve yalnızca bu sürelerin primlerini ödeyerek borçlanma yapar.
2021’de askerlik borçlanması günlük en düşük 38,15 TL, en yüksek ise 286,20 TL olarak belirlenmişti. 2022 asgari ücretinin belirlenmesiyle askerlik borçlanması da en düşük 57.15 TL en yüksek 429 TL oldu.
Çalışma hayatından bir süre boyunca doğum nedeniyle uzak kalan kadınların, geriye dönük prim ödeme yapmasına imkan veren duruma doğum borçlanması denir. Böylece çalışmadığı süre içerisinde birimleri için, daha sonra toplu şekilde ödeme imkanı da elde edilebilmektedir. Özellikle yapılan yeni düzenleme çerçevesinde, 3 çocuk üzerinden 6 yıl kadar prim kazanma imkanı elde edilmektedir.
Belli başlı bazı şartlar doğrultusunda çalışan her kadın doğum borçlanması üzerinden bu hakkı kullanabilir.
- SSK'lı (4a) olarak en azından 1 gün kadar çalışmak gereklidir.
- İşten ayrıldıktan sonra herhangi bir zamanda doğum yapmış olmak.
- Çocuğun sağ doğmuş ve yaşıyor olması.
- Doğumdan sonra 2 yıl boyunca çalışmamış ya da kısmen prim ödenmemiş olması.
Bütün bu şartları taşıyan her çalışan kadın, 3 çocuk adına toplamda 6 yıl kadar prim kazanma imkanı sağlayabilir.
Oldukça basit şekilde doğum borçlanması hesaplaması yapılabilmektedir. Prime esas günlük kazancına dayalı olarak gerçekleştirilen bu hesaplama, günlük kazancın %32’si üzerinden gerçekleşmektedir. Bu hesaplama ile beraber doğumdan itibaren kadının kazandığı prim hakkı ortaya çıkar. Böylece toplamda 3 çocuk üzerinden en fazla 6 yıl kadar, yani 2760 gün prim kazanma imkanı elde edilir.
SGK'nın yayımladığı genelgeye göre doğum borçlanması 2022 yılında en düşük prim ücreti 53 TL, en yüksek prim ücreti ise 400 lira 32 kuruş oldu. .