Zehriyle öldüren balon balığında korkutan tespitler: 1 gramda 10-22 bin adet yumurta

Antalya'da balıkçılık üzerine Ar- Ge, üretim ve eğitim çalışmaları yapılan Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Üretme ve Eğitim Enstitüsü'nde, balon balıklarına yönelik 2016 yılından bu yana laboratuvar çalışmaları da yürütülüyor.

Balon balıkları üzerine yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları hakkında bilgi veren Enstitü Müdürü Serkan Erkan, balon balığının Akdeniz ve Ege'nin Türkiye kıyılarında, yaklaşık sekiz türünü tespit ettiklerini söyledi. Benekli balon balığı ve cüce balon balığının popülasyonunun oldukça yüksek olduğunu ve tehlike arz ettiklerine dikkati çeken Erkan, “Balon balığının gonat, kat, kas ve deri yapısında tetrodotoksin dediğimiz bir toksik madde var. Ölümcül ve ısıya karşı duyarlılığı olmayan bir madde. Yani bu balığı pişirdiğinizde veya kaynattığınızda, ne uygularsanız uygulayın bu toksik madde balıktan uzaklaşmıyor" dedi.

Balon balıklarının karaya çıkarılmasının kesinlikle yasak olduğunu vurgulayan Erkan, “Tüketilmesini kesinlikle önermiyoruz. Çünkü ölümler duyuluyor, görüyoruz maalesef. Biz bu balıktaki tetrotoksin maddesinin balıktan izole edilip başka alanlarda kullanımı adına çalışmalar yürütüyoruz. Ayrıca balıkçılarımızın bu balık üzerinde bir av baskısı oluşturmasını hedefliyoruz. Geçen yıl balık başına belli bir para ödendi, kısmen başarılı oldu, bu sene revize edilecek ve devam edecek. Fakat balığın karaya çıkarılması yasağı kesinlikle devam ediyor" diye konuştu.

Laboratuvar çalışmalarında balon balığı gonatlarının incelediğini anlatan Serkan Erkan, “Dişi bir balığın gonatlarında 1 gramında 10 bin ile 22 bin adet yumurta olduğunu tespit ettik. Bazı balıklarda 300-400 gramlık (4.4-8.8 milyon yumurta) gonatlar çıktı. Yani çok yüksek rakamlarda yumurtası olduğu tespitini yaptık ve bu balığın çok hızlı ürediği anlamına geliyor. Üreme periyodu ilk çalışma başlarındaki verilerde bahar aylarında olduğu görülüyordu ama şu anda gördük ki balık bahar ayları dışında da üremeye devam ediyor" ifadelerini kullandı.

Balon balıklarının Akdeniz'e hızla adapte olduklarını söyleyen Erkan, “Çene yapısı çok güçlü ve kabuklulardan tutun kendi boyundaki balıklara kadar hepsinin predatörü, tamamını tüketebiliyor, saldırgan bir balık. Bu verilere dayanarak bu balıkla mücadele etmenin oldukça zor olduğu sonucu çıkıyor ama çalışmalarımıza devam ediyoruz. Balığın et kalitesiyle ilgili denemeler yapıldı. Tamamen kontrollü ortamlarda bakanlıktan alınan izinler kapsamında yapıldı. Aslında et kalitesi, protein oranı yüksek bir balık. Fakat tetrodotoksini balıktan izole etmek oldukça zor ve laboratuvar şartları gerektiriyor. O yüzden bunun etinin bir yerde değerlendirilme şansı yok denecek kadar az" dedi.

Balığın üzerindeki toksinin ise çok değerli olduğunu belirten Erkan, toksinin ilaç ve deri sanayilerinde değerlendirilmesine yönelik çalışmalarla ilgili şunları söyledi: “İnşallah ilaç sanayinde kullanılabilmesi adına çalışmalarımız devam ediyor. Bir de derisi var, balon balığı derisi işlenebilirliği üzerine neredeyse bir yıllık çalışma gerçekleştirildi ve derinin işlenebilir sonucu ortaya çıktı. Bunun süs eşyası, cüzdan, kemer gibi eşyaların yapımında kullanılabileceği sonucu çıktı. İnşallah önümüzdeki yıllarda derisinin de bu alanda değerlendirilmesini sağlayacağız. Alanya'da ayakkabı yapan firma en profesyonel ve beraber çalıştığımız firma. Balıkları onlara biz temin ettik. Çalışmalarına devam ediyorlar ve başarılı olunacağı sonuçları çıktı. İlaç sanayi ise bambaşka bir sektör, onda biraz daha yavaş ilerliyor. Norveç ve Kanada'dan başvurular, talep var. Toksin maddeyi izole edip alma konusunda başvuruları var. Bakanlığımızın yetkilileri bunları değerlendiriyor."