Türkiye Selçuklu Devleti ile ilgili araştırma yapan tarihçi Muhammet Ali Orak, rivayete göre, Selçuklu askerlerinin, şehit edildikten sonra Bizans askerlerince o dönem su dolu olan çukura atıldığını belirtti.
Konya'daki Musalla Mezarlığı'nda bulunan ve diğer mezarlara göre çukur seviyesinde olan toplu mezarlığın bulunduğu alan, Malazgirt Savaşı'ndan önce Konya'ya kadar gelen Selçuklu ordusunun öncül birliklerinin şehit edilip, cenazelerinin atıldığı yer olarak öğrenildi.
Cennet çukurunda 2006 yılında defin işlemleri durdurulmuştu. Belediye ise 'Cennet Çukuru' adı altında bilgilendirme amaçlı tabela astı. Birçok tarihi süslü mezar taşları ve lahitleri yer alan toplu mezar, Anadolu'daki ilk toplu mezar ve şehitlik olma özelliği taşıyor.
Selçuklu şehitleri su dolu alana atılmış
Türkiye Selçuklu Devleti hakkında araştırma yapan tarihçi Muhammet Ali Orak, 'Cennet çukuru'nun Selçuklu şehitlerinin bulunduğu alan olduğunu belirterek şöyle açıklama yaptı:
- "Sultan Alparslan, Malazgirt'i almadan önce Selçuklu öncü birlikleri Anadolu'ya geliyorlar ve burada Bizanslılarla savaşıyorlar. Rivayete göre, birlikler, Konya'ya da geliyor. Konya'da bu birliklerle Bizanslılar arasında savaş yaşanıyor. Bu savaşta şehit olan Selçuklu öncü birlikleri Bizans askerleri tarafından o dönemde içi su ile dolu olan bu alana atılıyor."
Su kuyusuna zemzem aşılanmış
100 yıl önceki kaynakların incelendiğini bildiren Orak, Cennet Çukuru ismine rastlanmadığına değindi. Orak şöyle devam etti:
"Burasıyla ilgili şöyle bir bilgi de yer alıyor. Kutalmışoğlu Süleyman Şah buraya bir kuyu açtırıyor. Bu kuyudan insanlar su ihtiyacını karşılıyorlar. 'Zemzem aşılama' denilen bir olaydan bahsediliyor. Burada hacdan gelen insanlar getirdikleri zemzemleri, ilk öncü birliklerin şehit olduğu yer olduğundan dolayı burada açılan kuyudaki suya zemzem aşılayarak zemzem çoğaltıyorlar. Enteresan olan şudur; yakın zamanın önemli tarihçilerinin ve İbrahim Hakkı Konyalı dahil olmak üzere 'Cennet çukuru' tabirinin geçtiği hiçbir araştırma yazılarında ve ana kaynaklarda böyle bir bilgi yoktur. Bu alanın 'Cennet Çukuru' olarak adlandırılması bize göre yeni bir olaydır. Çünkü 100 yıl öncesinde bir bilgi belge mevcut değil."
Ahlat kadar önemli bir yer
Konya'nın Selçuklu Devleti'nin başkenti olduğunu hatırlatan tarihçi Muhammet Ali Orak, bu nedenle 'Cennet çukuru' alanının da Bitlis'in Ahlat ilçesindeki Selçuklu Mezarı kadar önemli olduğunu belirtti. Kazı yapıldığında birçok eserin ortaya çıkacağını belirten Orak, ''Cennet çukuru' denen alanın doğusunda Siraceddin Urmevi'nin türbesidir. Urmevi, 13üncü yüzyılın kadılarındandır. Bu zatın türbesinin burada olduğu ana kaynaklarda geçmektedir. Bu bölgede ciddi bir araştırma yapıldığı zaman 'kripta' dediğimiz Selçukluların mezar odaları ortaya çıkar. Teknolojinin de yardımıyla buradaki toprak altındaki kriptalar tespit edilebilir" dedi.
- Orak, "Bu alan içerisinde çok yoğun Selçuklu mezar taşları var ve çok süslü mezar taşları, lahitler var. Ancak bu gördüğümüzün daha fazlası toprak altında kalmıştır. Buradaki lahitler ve mezar taşları çıkarıldığı zaman Selçuklu ile alakalı birçok bilgi edinebiliriz. Son yüzyılda 'Cennet çukuru' adıyla burası gündeme geliyor; ama burası Selçuklunun belki Ahlat kadar önemli bir mezarlığıdır. Çünkü burası Türkiye Selçuklu Devleti'nin başkentidir. Burada birçok alim, arif, entelektüel, sanat adamı ve bilim adamının yaşadığı alandır'' dedi.
