Hırvatistan’ın ana kara topraklarını tarihî Dubrovnik şehrinin bulunduğu dar kıyı şeridine bağlayan Peljesac Köprüsü törenle araç trafiğine açıldı. Yüzde 85 oranında Avrupa Birliği’nin finanse ettiği 2,4 kilometre uzunluğundaki köprü, 343 milyon dolar bedelle Çin’in resmî inşaat konsorsiyumu olan Çin Yol ve Köprü Şirketi (CRBC) tarafından yaklaşık iki yılda inşa edildi. Çin hükümeti, projeyi hem Avrupa Birliği ile ilişkilerin geliştirilmesi hem de dünya çapında uygulamaya koyduğu Yol-Kuşak İnisiyatifi bağlamında önemli bir girişim olarak değerlendiriyor. Hırvatistan hükümeti de, köprüyle birlikte ülke topraklarının fiziksel entegrasyonunun tamamlandığı açıklamasında bulundu.
Peljesac Köprüsü, daha proje aşamasındayken, ihaleye katılan Avusturyalı inşaat şirketi Strabag’ın açtığı bir davaya konu oldu. Strabag, Çin’in projeyi gerçek değerinin çok altında bir meblağla kazandığından şikâyet ederek, meseleyi mahkemeye taşıdı. Hırvatistan mahkemesi, davayı esastan reddetti.
BOSNA’NIN KAYGILARI
Hırvatları sevindiren Peljesac Köprüsü, komşu ülke Bosna Hersek’te ise bazı endişelerin doğmasına yol açtı. Öncelikle, köprünün trafiğe açılmasıyla birlikte, Bosna’nın Adriyatik Denizi’ne tek erişim noktası olan Neum kenti uluslararası turizm açısından devre dışı kaldı. Neum’un uğrayacağı zararın telafi edilemez boyutta olduğu belirtilirken, bölgede çok sayıda tesis şimdiden kapısına kilit vurdu.
Bosna yönetimi ayrıca Peljesac’ın olması gerekenden çok daha alçak olarak inşa edildiğini vurgulayarak, bu durumun gelecekte Neum’un nakliye amaçlı bir limana sahip olma şansını ortadan kaldırdığını kaydediyor.
SAVAŞ ÇIKARSA?
Peljesac Köprüsü’yle alakalı senaryoların en ürkütücüsü, olası bir savaş durumunda Hırvatistan’ın Bosna’nın açık denizlere erişimini tamamen engelleme ve Boşnakları denizden abluka altına alma ihtimali. Balkanlar’da gerilimin sık sık yükseldiğini hatırlatan uzmanlar, böylesi bir senaryonun da göz ardı edilmemesi gerektiğini kaydediyor.
Haritalar, problem sebebi
Yugoslavya’nın kanlı bir savaşlar silsilesi sonucu dağılmasının ardından oluşan bugünkü Balkanlar haritasında, en büyük handikaplardan birini haritalar teşkil ediyor. Ülkeler arasındaki bölünmeler ve sınır çizgileri, 1945’te İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra üzerinde uzlaşılan noktalarla belirlendi. Ancak yine de bazı ciddi anlaşmazlıkların ve haksızlıkların ortaya çıkması önlenemedi. Bosna Hersek’in Adriyatik Denizi’ne sadece 20 kilometrelik bir sahil şeridiyle komşu olması, bu durumun en açık neticelerinden biri. Hırvatistan’la 1999’da geçici bir anlaşmaya varan Bosna, sonrasında söz konusu haksızlığı uluslararası platformlarda gündeme taşımaya çalıştıysa da, başarılı olamadı.
