Arapça'da El Kaide "üs" anlamına geliyor 1980'lerin sonlarında Afganistan-Pakistan sınır bölgelerinde, Afganistan'ı işgal eden sovyetlerle savaşmaya giden Arap gönüllü ordusunun kalıntılarından kuruldu.
Sadece birkaç yıl önce El Kaide hemen hemen tüm dünyaca bilinen bir örgüt adıydı ve Batı'da bir numaralı güvenlik tehdidi olarak görülüyordu.
Niçin?
Çünkü o zamanlar bir dizi daha cesur, daha karmaşık ve başarılı operasyonlar gerçekleştirmeyi başarmıştı ve bu da daha etkili takipçilere cephelerine katılmaları için ilham veriyordu.
1998'de Amerika'nın Kenya ve Tanzanya'daki büyükelçiliklerine eşzamanlı bombalamalar gerçekleştirdi.
2000 Yılında Aden Limanı'ndaki USS Cole isimli Amerikan savaş gemisinin yanına patlayıcılarla dolu küçük bir sürat teknesini sıkıştırarak 17 denizciyi öldürdü ve bu milyar dolarlık savaş gemisini işlevsiz bıraktı. Ardından, tüm dünyayı sarsacak olan bir saldırı ile ismi anıldı
El Kaide ajanları dört ayrı yolcu uçağını uçuş sırasında kaçırdıkları, ikisini New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'ne yönlendirdiği ve ikiz kuleleri uçak saldırısıyla patlatarak binlerce kişi öldürdükleri komplosu yayıldı.
Bu saldırının sorumlusu olarak bilnen El Kaide lideri Usame Bin Ladin'in izinin sürülüp öldürmesi Amerika'nın 10 yılını aldı. Mayıs 2011 de tıpkı Eyman El Zevahiri gibi bir Amerika tarafından suikaste uğradı.
Peki o zamandan beri neler oldu ve El Kaide şu anda nerede?
Usame Bin Ladin'in ardından, hafta sonu CIA'in insansız hava aracı saldırısında öldürülen eski akıl hocası Dr. Eymen El Zevahiri hızla El Kaide'nin başına getirildi.
Lider olduğu 11 yıl boyunca, aynı zamanda bir Mısırlı göz cerrahı olan El Zevahiri, Liderlik konusunda eski El Kaide yöneticisi Usame Bin Ladin kadar ön planda olmadı.
Çok geçmeden El Kaide, Irak ve Şam'daki "IŞİD" olarak adlandırılan yeni, aşırı saldırgan bir terrör grubunun oluşumuyla karşı karşıya kaldı. El Kaide'nin üyeleri El Zevahiri'nin liderliğiyle alay ederek, El Kaide'nin İŞİD'e kıyasla sahada daha pasif kaldığından şikayetçi oldu.
Daha iyi istihbarat, daha az başarı
ABD ve Batılı istihbarat teşkilatları artık çok daha iyi bilgilendiriliyor, daha fazla işbirliği yapıyorlar. Bu şekilde El Kaide ve IŞİD'in terör saldırılarının etkisini hatırı sayılır derecede azalıyordu.
Afganistan güvenli sığınak mı?
El Kaide'nin geçen yılki sürpriz Batı Afganistan'dan çekilme kararı, El Kaide için tehlikeli yeni fırsatlar doğurmaya başlamıştı.
El Zevahiri'nin Kabil'de Taliban yönetim binasına yakın bir "güvenli bir evde" rahatça yaşadığı gerçeği, Taliban'ın El Kaide ile bağlarını koparma niyetinde olmadığını gösterdi.
Afganistan'ın El Kaide için özel bir önemi var.
Usame Bin Ladin'in 1980'lerde işgalci Sovyetlerle savaşmak için mağara kompleksleri inşa etmek için ailesinin mühendislik becerilerinden yararlandığı yer burasıydı.
1996-2001 yılları arasında Taliban'ın koruması altında beş yıl yaşadığı yer de Afganistan sınırları içerisindeydi ayrıca El Kaide'nin Taliban ile tekrar aynı konumda buluşmuş olması da aralarındaki bağları güçlendirmek ve yönetimdeki hakimiyetlerinde devam etme isteklerinin bir göstergesi olarakkabul edilebilir.
Afrika - savaşın yeni toprakları
Bir zamanlar El Kaide'nin coğrafi olarak küçük, merkezileşmiş, sıkı sıkıya bağlı bir örgüt olduğu yerlerde, şu an ise El Kaide dünyanın dört bir yanına dağılmış, çoğunlukla yönetilmeyen veya kötü yönetilen alanlarda küçük gruplara bölünmüş küresel bir franchise haline geldi.
Örneğin Somali'de El Kaide üyesi "el Şebab" önde gelen grup olmaya devam ediyor.
Ortadoğu
El Kaide, Ortadoğulu bir terör örgütünün kalbinde yer almaya devam ediyor.
El-Zevahiri'nin ölümüyle birlikte, El Kaide artık yeni bir lider ve yeni bir strateji ile zarar görmüş itibarını yeniden canlandırmaya karar verebilir.
Bu grubun tehdidinin lideriyle birlikte öldüğünü varsaymak ise bu köklü terör grubunu küçük görmek olurdu.
