Tahran Büyükelçiliği ateşe verilen Suudi Arabistan'ın İran'la diplomatik ilişkilerini kesmesinin ardından Bahreyn ve Sudan, İran ile olan diplomatik ilişkilerini kestiğini duyurdu. Birleşik Arap Emirlikleri ise diplomatik temsil düzeyini maslahatgüzarlık seviyesine indirme ve ülkedeki İranlı diplomatların sayısını düşürme kararı aldı. Bahreyn, İran ile diplomatik ilişkilerinin kesilmesine ve İranlı diplomatlara ülkeden ayrılmaları için 48 saat süre tanınmasına karar verildiğini açıkladı.
Sudan'ın, İran'ın Hartum Büyükelçisi ile tüm diplomatik temsilcilerini sınır dışı etme ve ülkesinin Tahran Büyükelçisini geri çağırma kararı aldığı bildirildi. Suudi Arabistan vatandaşlarına İran'a gitme yasağı koydu. Riyad, İran ile tüm ticari ilişkilerin de kesileceğini ve uçak seferlerinin durdurulacağını da açıkladı.
Yetkililerin verdiği bilgiye göre Ankara, “mezhep çatışması"na karşı hassasiyetini koruyacak, diplomatik ilişkilerin devam etmesini tavsiye edecek. Türkiye bunun dışında müdahil olmak istemiyor. “Tansiyonun yükselmemesi için çağrı yapılır" diyen yetkililer arabuluculuk gibi bir durumun ise şu an gündemde olmadığını söyledi.
YARGILAMA ADİL OLMALITürkiye'nin adil yargılama konusuna da dikkat çekmesi bekleniyor. Riyad-Tahran geriliminin Suriye'de siyasi çözüm için devam eden görüşmeleri olumsuz etkileme riski de bulunuyor. Tahran yönetiminin yeni gelişmeler üzerine, Suriye'de varılan mutabakata karşı tutumunu değiştirebileceği ifade ediliyor.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Cabir Ensari, Riyad yönetiminin Tahran'la diplomatik ilişkileri keserek, dikkatleri iç sorunlardan başka yöne çekmeyi amaçladığını iddia etti. “Suudi Arabistan varlığını tansiyonun devam etmesinde görüyor" diyen Ensari, Suudi Arabistan'ın Tahran Büyükelçiliği'ne yönelik saldırılar hakkında, “Dünyada bu tür olaylar ilk kez yaşanmıyor. Önemli olan, ev sahibi hükümetin diplomatlar ve diplomatik mekanların güvenliği için uluslararası anlaşmalar çerçevesindeki sorumluluklarını yerine getirmesidir" diye konuştu. Ensari, ülkesinin diplomatik mekanların korunmasına yönelik uluslararası yükümlülüklerini yerine getirdiğini savunarak, “Ancak Suudi Arabistan, bu konuyu çatışma ve tansiyonu artırma bahanesi olarak kullandı" dedi.
İngiltere'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika'dan Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Tobias Elwood, taraflara, “kendilerine hakim olma ve sorumluluk sergileme" çağrısı yaptı. Elwood “Bu durumu suistimal etmek ve mezhep gerilimini tırmandırmak isteyecekler var. Bu, bölgedeki büyük çoğunluğun dileklerinin hilafına olur." dedi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr ile yaptığı telefon görüşmesinde, idamlar karşısında İslam dünyasında mezhepsel şiddetin tırmanma riskine dikkat çekti. “Bölge ve ötesinde şiddeti besleyebilecek eylemlerden kaçınılması" çağrısı yapan AB Yüksek Temsilcisi, “ayrıca tüm bölgesel güçlerin halihazırda istikrarsız olan durum karşısında sorumluluk içinde hareket etmesinin beklendiğini" vurguladı.
Şii lider Şeyh Nemr Bakır el-Nemr'in Suudi Arabistan'da idam edilmesi, Irak'ın başkenti Bağdat'ta binlerce insan tarafından protesto edildi. Binlerce Şii Sadr Hareketi mensubu, Nemr'in idamını kınayarak, Suudi Arabistan'ın Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin kapatılmasını istedi. Suudi Arabistan'ın Bağdat Büyükelçisi'nin bulunduğu Reşit Oteli'ne girmeye çalışan göstericilere güvenlik güçleri engel olurken, İsrail, İngiltere ve ABD bayraklarıyla, Suudi Arabistan Kralı ve Dışişleri Bakanı'nın posterleri, protestocular tarafından yakıldı.
Suudi Arabistan'ın El-Katif kentinde devriye polis aracına düzenlenen silahlı saldırıda bir sivil hayatını kaybetti, bir çocuk yaralandı. Suudi Arabistan haber ajansı SPA'nın haberine göre, önceki gün idam edilen Şii din adamı Ayetullah Nemr Bakır en-Nemr'in memleketi olan Katif kentinde kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından polislere yönelik saldırı gerçekleştirildi. Olay yerinde bulunan bir sivil yaşamını yitirirken, bir çocuk da yaralandı.
İngiltere Başbakanı David Cameron, Suudi Arabistan'daki idamlara sessiz kalmakla eleştirildi. İngiltere basını, Cameron'ın toplu idamı görmemezlikten geldiği için büyük eleştirilere maruz kaldığını yazdı. İnsan Hakları savunucuları, başbakanın biran önce halk önünde olayı kınamasını beklediklerini ifade etti.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK), Suudi Arabistan'ın İran'la diplomatik ilişkilerini kesmesini desteklediğini duyurdu. Açıklamada, Arap Birliği'nin de İran'ın düşmanca tavrına karşılık vermesi ve teröre destek verdiği için İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan (İİT) çıkarılması talep edildi.
İran'ın hakkında idam kararı verdiği içlerinde imam ve vaizlerin de bulunduğu 27 Sünni tutuklu Tahran'ın önümüzdeki günlerde infaz dalgasına hazırlandığına yönelik bir mektup kaleme aldı. “Sunniprisonersiran" adlı internet sitesinin haberine göre Rajai Shahr hapishanesinden gizlice gönderilen mektupta şöyle denildi: Yardım için son çağrı! Bu, Rajai Shahr hapishanesindeki Sünni tutuklulardan saygın alimlere, karar alıcılar, ve Müslümanların durumunu umursayan tüm insanlara açık bir mesajdır. Vaizlere, ilim öğrencilerine, İran'ın ve dünyanın tüm Sünnilerine, Allah'n bereketi üzerinize olsun.
Son yıllarda haksız bir dizi infazdan sonra, İran rejiminin 27 Sünniyi de infaz için darağacına göndermeye hazırlandığını söyleyebiliriz. Halihazırda infazların son dalgasında 12 genç idam edilmişti. Bunun için, önce Allah'tan yardım diledikten sonra, alim ve vaizlerle birlikte tüm Sünnilerden, baskıcı hükümete karşı birleşmek ve katliamlarını önlemek için yardım bekliyoruz.
