Kuzey Afrika’nın iki güçlü komşusu Fas ve Cezayir, geçtiğimiz ağustos ayında karşılıklı büyükelçileri geri çekecek derecede ciddileşen bir krizin içine savruldu. Sonraki süreçte sert açıklamalarla ve suçlamalarla gittikçe derinleşen krizin yakın dönemde çözüme kavuşması beklenmiyor. İplerin neden koptuğuna dair bütün sorularda, parmaklar tek bir ülkeye işaret ediyor: Fransa. Özellikle Fas’ı Cezayir’e karşı kışkırtan Paris yönetiminin, Fransa’ya cephe alarak kendi ekonomik, kültürel ve siyasi bağımsızlığını daha da pekiştirmek isteyen bu eski sömürgesinden intikam almak istediği belirtiliyor.
CEZAYİR’İN ADIMLARI
Cezayir, geçtiğimiz aylarda attığı art arda adımlarla, ülkenin Fransız sömürgesi yıllarından kalma acı dolu şuur altını silmek için önemli hamleler yaptı. Fransa’da resmî özür talep ederek Paris hükümetini şaşkına çeviren Cezayir, ardından devlet dairelerinde Fransızca’nın yerine Arapça’nın yeniden ikame edileceğini duyurdu. Fransa’nın Cezayir’de meydana getirdiği ağır kültürel tahribatın telafisi anlamına gelen bu önemli adım, elbette Fransızların dikkatinden kaçmadı.
İSPANYA DA DEVREDE
Öte yandan, Fransa’yla birlikte İspanya’nın da Kuzey Afrika’daki mevcut gerilimi kendi lehine çevirmek için devreye girdiği kaydediliyor. Fas Kralı Altıncı Muhammed nezdinde sürdürülen girişimler sonucu, Cezayir’le ilişkilerin bozulmasıyla ortaya çıkan ekonomik zararı giderme noktasında İspanyolların kolları sıvadığı vurgulanıyor. Fas’ın kuzey sahillerinde bazı bölgeleri hâlâ kontrolü altında tutan İspanya’nın, krizde Cezayir’e karşı Fas’ı desteklemesi de siyasi gözlemciler tarafından dikkat çekici bulunuyor.
