|

8 kazanırken 80 kaybediyor

Türkiye'de ulusal alan adı tescili, evrak mecburiyetinin etkisiyle 3 güne kadar uzayınca 1 milyon 351 işletmenin ancak 4'te 1'i ‘.tr’yi alabildi. Tescili yapan ODTÜ, yılda 8 milyon lira kazanıyor. Ancak uzmanlara göre, başvurudaki zorluklar nedeniyle yurt dışından alan adı alan şirketler 80 milyon lirayı ise başka ülkelere vermekzorunda kalıyor.

Yeni Şafak ve
04:00 - 7/01/2016 Perşembe
Güncelleme: 00:20 - 7/01/2016 Perşembe
Yeni Şafak

Birçok Avrupa ülkesinde ülke kodlu alan adı web adreslerinin sayısı milyonları bulurken bu sayı Türkiye''de 368 bin civarında kaldı. İnternet sitelerine yönelik son dönemdeki DDOS saldırılarının ardından, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile ODTÜ arasında “.tr” uzantılı alan adı kontrolüyle ilgili yetki tartışması gündeme geldi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın son yayınladığı verilere göre 2014 yılı Haziran ayındaki toplam ticari işletme sayısı 1 milyon 351 bin 212 olmasına rağmen Türkiye'de “.tr” uzantılı 368 bin 165 internet sitesi bulunuyor. “İlk gelen alır' sistemini benimsemeyerek evrak mecburiyetini şart koşan ODTÜ'nün şirketlere tahsis ettiği “.tr” alan adlarıyla ilgili pazarın büyüklüğü yıllık 8,1 milyon lira olarak hesaplanıyor.



TESCİL 3 GÜNDE ZOR VERİLİYOR






Türkiye'de “.tr” uzantılı 368 bin 165 internet sitesi bulunuyor. Bu alan adları için yıllık 5 ile 25 lira arasında ödeme yapılıyor. En az 1, en çok 5 yıllık süreler için ödenebilen söz konusu alan adı kaydı ücretleri 5 yıllıkta 100 TL'ye kadar çıkıyor. Ancak '.tr' alan adı almak isteyenlere ODTÜ, ticari faaliyetleri gösteren birçok evrakı şart koşarak, '.tr' alan adı potansiyelinin yaklaşık dörtte bir oranında kalmasına neden oluyor. Uzmanlar, ODTÜ'nün bu tavrı nedeniyle daha kolay yollardan yurtdışından alan adı alan şirketlerin söz konusu 8,1 milyon liranın 10 katı büyüklüğünde bir paranın da yurt dışına akmasına yol açtığını belirtiyor. Dünyada saatler içinde yapılan tescil işlemi, gerekli evrakları zamanında iletildiğine Türkiye'de ise mevcut sistem nedeniyle 'com.tr' uzantılı alan adlarında 2-3 iş gününü buluyor.







GELİRİN 10 KATI KADARI YURTDIŞINA AKIYOR


Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Atıf Ünaldı da Türkiye'de alan adı yapılandırılmasının yanlış olduğunu ifade ederek, “ODTÜ, 'ilk gelen ilk alır' mantığını benimsemediği ve gelen herkesten evrak istediği için .tr uzantılı alan adlarında bir pazar oluşmasına engel oldu. Bu engelin sebebi olarak da IP kaynaklarının bitmesi gösterildi. Aradan geçen yıllarda bu kaynaklarla alan adları arasında bir korelasyon kurmanın yanlışlığı ortaya çıktı” diye konuştu. Alan adı ile ilgili çalışmaların akademik değil, ticari olduğunu vurgulayan Ünaldı, “Yılda yaklaşık 8 milyon 133 bin 805 liranın döndüğü bir pazar oluşmaktadır. '.tr' uzantılı alan adlarını alamadığı için yurt dışından alan adı alan firmaların yarattığı pazar da bu rakamın onlarca katıdır. Türkiye'den alan adı alan yabancılarla bu pazar, ciddi bir büyüme gösterecek” ifadelerini kullandı.



BTK'ya geçerse hedef 1 milyon


Ulaştırma Bakanlığının alan adı tahsis yetkisini BTK'ya devretmesiyle birlikte BTK, Türk web adreslerinin bilinilirliğini artırmak için yeni sistem oluşturdu. Bu sayede Türkiye'nin de ülke kodu uzantılı alan adı sayısının 1 milyona ulaşması hedefleniyor. Bu doğrultuda BTK, TÜBİTAK- ULAKBİM aracılığıyla Ar-Ge'sini yürüttüğü ''.tr'' ağ bilgi sistemi olan TRABİS için gerekli bilişim alt yapı çalışmalarını tamamlasa da ODTÜ, '.tr' alan adı verme yetkisini tüm düşük talep ve güvenlik açığı tespitlerine rağmen devretmeye yanaşmıyor. '.tr' alan adı verme yetkisi BTK'ya geçerse, ''.tr'' uzantıları belge ile verilmeyecek, bunun yerine ticari alan adlarında da olduğu gibi ilk gelen alacak. ODTÜ yetkilileri ise, bunun isim hakkının başkaları tarafından kullanılmasının önünü açacağını savunuyor. BTK yetkilileri ise bu karışıklıkların Uyuşmazlık Çözüm Hizmeti Sağlayıcıları sistemiyle çözüleceğini belirtiyor.



Kanuni hak ODTÜ'den alındı





İnternet Geliştirme Kurulu Başkanı Serhat Özeren, “.tr” alan adı işlemleri için gerekli politika ve prosedürlerin 1991-1998 yıllarında ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca düzenlendiğini, 2000 yılında Ulaştırma Bakanlığı İnternet Kuruluna bağlı çalışan sektör temsilcilerinin yer aldığı ve 11 kurumsal üyeden oluşan “DNS Çalışma Grubu” oluşturulduğunu anlattı. İnternet Geliştirme Kurulunun 2012'de atanan yeni kurul yapısıyla eski yapının hükmünün bittiğine işaret eden Özeren, “ODTÜ, '.tr' uzantılı alan adlarıyla ilgili hakları, İnternet Kurulu adına kullandı. İnternet Kurulu, 2012'de feshedildi. ODTÜ olmayan bir kurulun adına dayanarak, bu yetkiyi kullanıyor. Yasal olarak ODTÜ'nün bu konuda hiçbir yetkisi yok. İnternet Kurulu adına bu yetkiyi kullanan ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca verilen alan adları üzerine çıkan uyuşmazlıkların çözümüyle ilgili kanuni dayanağı bulunmuyor. Çünkü bu yetki kanunen 5809 sayılı kanunla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına verilmiştir”


şeklinde konuştu.



Gelirin kullanımı şeffaf değil


ODTÜ'nün alan adlarının verilişi aşamasında ve elde edilen paranın nereye harcandığı konusunda şeffaf olmadığına dikkati çeken Ünaldı, 14 Aralık 2015 itibarıyla .tr uzantılı internet sitelerine yapılan DDOS saldırılarında yeterli teknik altyapının oluşturulamadığının ortaya çıktığını kaydetti. Ünaldı, alan adıyla ilgili çalışmaların hesap verebilen, şeffaf yapılar tarafından yönetilmesinin önemli olduğunu, stratejisi oluşturulurken de keyfi yaptırımlar yerine vizyoner, rekabetçi ve liberal bir yapının belirlenmesi gerektiğini söyledi.





#web adresleri
#ulusal alan adı tescili
#oddddü
8 yıl önce
default-profile-img