“İşbirliğiyle Fırsatları Çoğaltmak” temasıyla İstanbul’da düzenlenen D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü 9. Zirvesi’nde önemli kararlar alındı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliği yaptığı zirvede; D-8’in dönem başkanlığı Pakistan’dan Türkiye’ye geçti. Haziran 1997’de dönemin Başbakanı Merhum Necmettin Erbakan’ın öncülüğüyle kurulan D-8’in 20 yıllık geçmişinde Türkiye ikinci kez dönem başkanlığını üstledi. Türkiye, yeni dönemi güçlü bir vizyonla yönetmeye kararlı.
Dünkü zirvede kabul edilen ‘D-8 İstanbul Eylem Planı’nda önemli kararlara imza atıldı. D-8 belgelerinin öncelikli işbirliği alanlarında işlevsel hale getirilmesine duyulan ihtiyaca binaen hazırlanan eylem planında, üye ülkelerin D-8 çalışma gruplarının faaliyetlerine yönelik katkı ve taahhütlerini güçlendirmeleri beklendiği ifade edildi. Öncelikli hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için çalışma gruplarının sekretaryaya 6 ayda bir rapor sunacağı kaydedildi. Planda ayrıca sekretaryanın, toplantı, çalıştay, seminer, konferans ve diğer faaliyetlerin sonuçlarını dikkate alarak, 10. zirvede kabul edilmek üzere ‘D-8 Ekonomik İşbirliği On Yıllık Yol Haritası (2020-2030)’ taslağı hazırlayacağı vurgulandı.
D-8 Ticaret Bakanları Konseyinin, tercihli ticaret anlaşmasının genişlemesi imkanlarının araştırılmasına D-8 Şartı’nı da dikkate alarak öncülük etmesi da kararlaştırıldı. Plana göre komite, üye ülkeler arasında iki taraflı ticaret anlaşmaları akdini teşvik edecek ve D-8 Tercihli Ticaret Anlaşması’nın tam uygulanmasının ardından D-8 Serbest Ticaret Anlaşması’na yönelik çalışmalar gerçekleştirecek. D-8 maliye, ekonomi ve gümrük bakanlarının, gümrük yasalarını birbiriyle uyumlaştırabilecek noktaları tespit etmek amacıyla müzakere başlayacak. Gümrük Veri Bankası kurulması çalışmalarının tamamlanması hedefi de vurgulandı.
Eylem planına göre; D-8 üye ülkelerin özel sektörleri için yeni fırsat ve pazarların keşfedilmesi amacıyla D-8 Proje Destek Fonu kurulacak. Planda ayrıca D-8 içi bir uluslararası ödeme mekanizması oluşturmak amacıyla, D-8 üye ülkelerinin, D-8 Takas Odası kurulması olasılığını da içerecek şekilde bankacılık ve banka dışı akışlar konularında D-8 yetkili mercileri arasında müzakereleri başlatacağının altı çizildi.
- ENERJİ VERİ TABANIOLUŞTULMASI KARARI
- Plan metninde; Enerji Çalışma Grubu’nun daha işlevsel hale getirileceğinin altı çizilerek şöyle denildi: “Çalışma grubu enerjinin verimli kullanılmasına ilişkin teknolojinin paylaşılma potansiyeli ve Temiz Kalkınma Mekanizması’nın getirebileceği faydaları araştıracak. Grup verimli enerji kullanımı ve yeni türleri hakkında tecrübe paylaşımı platformu olarak işlev görecek bir D-8 Enerji Veritabanı oluşturabilecek. Üye ülkeler, ülkelerinde yenilenebilir enerjinin payını artırmak için çaba gösterecek.”
Eylem planında üye ülkelerin taraf oldukları uluslararası anlaşmalar ve taahhütleriyle tutarlı şekilde hava ulaşım bağlantıları açısından Sivil Havacılık Genel Müdürlükleri Platformunun bu alanda işbirliği olanaklarını araştıracağı, halklar arasındaki temasların geliştirilmesine yönelik turizm amaçlı ulaşımın artırılması hedefleneceği vurgulandı. planda, şu ifadeler yer verildi: “D-8 Vize Anlaşması’nın işlevsel hale getirilmesi işadamlarının hareket kabiliyetini artırarak ticareti kolaylaştırıcı etki yapacaktır. Vize anlaşması mümkün olan en kısa sürede uygulamaya konulacaktır.
Türkiye’nin ev sahipliğinde “İş birliğiyle fırsatları çoğaltmak” temasıyla düzenlenen “D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü 9. Zirvesi”nin ardından “İstanbul Bildirisi 2017” yayımlandı. Bildiride, geçen yıl yaşadığı 15 Temmuz darbe girişimine karşı olan üye ülkelerin Türkiye ile dayanışma içinde olduğu vurgulandı. Bildiride, “Ülke dışı yargılama yetkisinin ve tek yanlı ekonomik yaptırımların D-8 üye ülkelerine karşı siyasi veya ekonomik baskı aracı olarak kullanılmasını kınarız. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ve halkına, 9. Zirve’ye yaptıkları başarılı ev sahipliği ile sıcak ve içten konukseverlikleri için engin takdirlerimizi ifade eder, 2016’da meydana gelen darbe teşebbüsüne karşı kendileriyle tam dayanışma içinde olduğumuzu bildiririz” denildi.
D-8 üyesi ülkeler arasında ortak para birimi geliştirilmesi düşüncesi, Merhum Başbakan Necmettin Erbakan’ın hayaliydi. Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Ekonomik İşbirliği Örgütü (D-8)’in fikir babası olan Erbakan, Refahyol Hükümeti’nin son günlerinde D-8’in kurulmasına öncülük etti. Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya’yı bir araya getiren D-8, 15 Haziran 1997 tarihinde İstanbul’da yapılan Devlet/Hükümet Başkanları Zirvesi ile resmen kuruldu. 28 Şubat darbesinin önemli gerekçelerinden biri olarak gösterilen D-8’in kurulmasının ardından Refahyol Hükümetine ve Başbakan Erbakan’a yönelik baskıyı arttı. Erbakan, hayalini kurduğu D-8’in kurulmasına öncülük ettikten 15 gün sonra istifasını verdi.
Bugün 3,7 trilyon dolarlık ekonomik güç olarak yoluna devam eden D-8 ülkeleri, İslam dünyasının bölgelerinde öncü ülkeleri olarak dikkati çekiyor. Üye ülkeler arasında kurulması düşünülen finansal mekanizma talebinin dünkü liderler zirvesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da dile getirildi. Erdoğan’ın kürsüdeki konuşmasında, “Takas odası” olarak isimlendirdiği finansal mekanizme talebi, zirvenin ardından yayımlanan ‘İstanbul Eylem Plananı’nda yer aldı.
D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü 9. Zirvesi, aile fotoğrafının çekilmesiyle başladı. Yeni dönemin aile fotoğrafında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Nijerya Cumhurbaşkanı Muhammed Buhari, Gine Devlet Başkanı Alpha Conde, Pakistan Başbakanı Şahid Hakan Abbasi, İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri, Endonezya Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammet Jusuf Kalla, Bangladeş Dişişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Mohammed Shahriar Alam ile Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Hamdi Loza yer aldı.
