Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Türkiye Uzay Ajansı kurulmasına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan kararla, Türkiye Uzay Ajansının kuruluş, görev ve yetkilerine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Kararnamede belirlenen görev ve yetkileri yerine getirmek üzere Ajans, tüzel kişiliği elinde bulundurarak, idari ve mali özerkliği ile özel bütçeye sahip olacak. Ajans, Cumhurbaşkanınca belirlenen politikalar doğrultusunda "Milli Uzay Programı"nı hazırlayıp hayata geçirmek için çalışmalar yürütecek. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı olacak Ajans, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerine yönelik orta ve uzun vadeli amaçları, temel ilke, hedef ve öncelikleri, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren stratejik planlar da hazırlayacak.
REKABETİ ARTTIRACAK
Türkiye Uzay Ajansının görevleri arasında rekabetçi bir uzay ve havacılık sanayinin geliştirilmesi, toplumun refahı ve milli menfaatler doğrultusunda uzay ve havacılık teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılması, uzay ve havacılık teknolojileri alanında bilimsel ve teknolojik altyapıların ve insan kaynaklarının geliştirilmesi, kapasite ve yeteneklerin artırılması, uzaya bağımsız erişim imkanı sağlayacak tesis ve teknolojilerin kazanılması, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki uzmanlık ve bilgi birikiminden milli sanayinin diğer sektörlerinin de yararlanabilmesi için gerekli çalışmaların yapılması bulunuyor.
MENFAATLERİ GÖZETECEK
Uzay yer istasyonlarının işletilmesine yönelik sözleşme imzalamak, uzay yer istasyonları arasında koordinasyonu sağlamak, Türkiye'nin uzaya yönelik hak ve menfaatlerinin korunması ve güvence altına alınması için ulusal ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyonu yürütmekle yetkili olacak Ajans, milletlerarası andlaşmalar uyarınca uzaya fırlatılan nesnelerin kayıtlarını devlet adına tutacak ve Birleşmiş Milletler nezdinde tescil işlemlerini gerçekleştirecek veya tescil işlemlerini gerçekleştirmek üzere yetkilendirme yapacak.
TİCARİ VE BİLİMSEL MİSYON
Ticari, bilimsel ve araştırma-geliştirme amaçlı uzay operasyonları ile insanlı veya insansız uzaya erişim ve uzayın keşfine yönelik operasyonları yaptırmak veya yapılmasını koordine etme görevini yürütecek Ajans, uydu, fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları dahil uzay ve havacılıkla ilgili her türlü ürün, teknoloji, sistem, tesis, araç ve gereçlerin tasarımı, üretimi, entegrasyonu ve gerekli testlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla plan, proje ve çalışmalar gerçekleştirecek. Uzay ve havacılığa yönelik ilginin geliştirilmesine de öncülük yapılacak.
MİLLİ GÜVENLİK ROLÜ
Milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanması amacıyla görevi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen verilerin standartlarını oluşturacak olan Türkiye Uzay Ajansı, gerektiğinde bu verilerin işlenmesini, saklanmasını ve kullanılmasını sağlamak ve paylaşım şartlarını düzenlemekle sorumlu olacak. Ticari, bilimsel ve araştırma-geliştirme amaçlı uzay operasyonları ile insanlı veya insansız uzaya erişim çalışmalarını yürütecek ajans, uzay ve hava aracı tasarlayabilecek. TÜBİTAK UZAY'ın gelirinin yüzde 20'si Ajansa aktarılacak. Ajans, yabancı personel de çalıştırabilecek. Ayrıca, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü ise kapatılacak.
- Amaç tam bağımsız savunma sanayisi
- Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından ilk kez düzenlenen Türk Savunma Sanayii Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, “Amacımız, uluslararası savunma sanayisi üreticilerine taşeronluk yapmak değil, tam bağımsız Türk savunma sanayini oluşturmak oldu” dedi. Savunma sanayisinde yerli ve milli teknolojilerin geliştirilmesi adına çok çalıştıklarını vurgulayan Varank, şöyle devam etti:
- “Stratejiden özgün tasarıma, altyapı kurulumundan teknoloji geliştirmeye, nihai üründen ticarileşmeye kadar her aşamada, aynı disiplin ve kararlılıkla yolumuza devam ediyoruz. Ülkemize teknolojik üstünlük kazandıracak projelerin hayat bulması için tüm imkanlarımızı seferber ediyoruz.”
- Bin 59 Ar-Ge merkezine destek sağladıklarını, genç girişimciliğini KOSGEB ve TÜBİTAK kanalıyla desteklediklerini de bildiren Varank, “İcat çıkaran gençler istiyoruz” diye konuştu.
Milli Uzay Programı hazırlama görevi
Ankara merkezli Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulu, başkan dahil 7 üyeden oluşacak. Yönetim Kurulu, Ajansın en üst karar organı olacak ve Ajansın Başkanı, Yönetim Kurulunun da başkanı olarak görev yapacak. Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulunun görev ve yetkilerinin bazıları ise şunlar: “Cumhurbaşkanınca belirlenen uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri politikalarını uygulamak. Uzay politikası doğrultusunda Milli Uzay Programı’nı hazırlamak. Ajansın çalışma ilkeleri ile bilimsel, teknolojik, hukuki ve idari altyapı ve insan kaynağı altyapısının oluşmasına dair düzenleme yapmak. Gerektiğinde yurt içinde çalışma ofisi açılmasına karar vermek, istihdam edilecek personelle ilgili kararlar almak. İlgili mevzuatına göre faaliyet alanına dair ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara üye olmak veya üyelikten ayrılmak için karar vermek; yurt dışında temsilcilik açma kararı almak. Uluslararası uzay hukukundaki gelişmeleri izlemek ve muadil yabancı kuruluşlar ile işbirliği yapmak, uzay hukukuna dair mevzuat dahil her türlü çalışmaları yürütmek.”
Milli çıkarlar uzayda da gözetilecek
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, uzay teknolojileriyle ilgili politika ve stratejileri belirleyecek Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulmasıyla 20 yıllık rüyanın gerçek olduğunu belirterek, Türkiye’nin milli çıkarlarının uzayda da gözetileceğini bildirdi. Bakan Varank, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, ‘’Uzay sanayinin güçlendirilmesi, uzay teknolojileri alanında bilimsel altyapıların ve insan kaynağının geliştirilmesi, kapasite ve yeteneklerin daha da artırılması için Türkiye Uzay Ajansı’nı kurduk” ifadesini kullandı. Ajansın ulusal ve uluslararası ilişkileri yürütecek bir yapıda olacağını aktaran Varank, diğer uzay ajanslarıyla ikili ve çoklu iş birliklerinin geliştirileceğini, Türkiye’nin uzaydaki menfaatlerinin uluslararası arenada korunacağını belirtti.
