Çanakkale Kara Savaşları'nın 100. yıl dönümü kapsamında yapılan "Barış Zirvesi" İstanbul'da düzenlendi.
Her şeyden önce hükümetim ve ülkem adına hepinize hoş geldiniz diyorum. Çok anlamlı bir yıldönümünde barışı konuşacağız. Bir savaş üzerinden barışı konuşmak erdemlerin en büyüğü. Üç imparatorluğa başkentlik yapmış, her kültürden her dinden yaşayanları barış içinde yaşatmış çok köklü bir şehir, hepiniz barış diyarı İstanbul'a hoş geldiniz. İstanbul'un diğer isimlerinden biri Dersaadet'tir yani mutluluklar diyarı.
Birinci dünya savaşı, bir cihan bir dünya savaşıydı. Hem kapsam itibariyle, her coğrafyadan gelen insanlar farklı cephelerde savaştılar. Hem de başta hava kuvvetlerinin etkin kullanımı dolayısıyla son derece tahrip edici bir savaştı. 100 yıl önce Çanakkale'de iki ayrı safta olanların psikolojilerini düşündüğümüzde, o kapsamlı mücadelenin üzerine tefekkür etme imkanımız olur.
"Kahramanca savaştılar"
Ermeni taburları, Yahudi taburları da vardı, Rumlar, Hristiyanlar hep beraber barış içinde yaşadıkları İstanbul'u savunuyorlardı. Öylesine etkin bir savunmaydı ki bu, Türkiye'de hiçbir okul yoktur ki varolmuş olsun bir neslini savaşta kaybetmemiş olsun. Benim okuduğum İstanbul lisesi, altın nesil savaşa gittiler ve hiç gelmediler. O yüzden lisenin duvarları sarı renkti, pervazları siyaha boyandı, hala lisenin rengi sarı siyahtır.
Türkleri Çanakkale'de durdurmazsak gelir Avustralya'yı da alır demişlerdi belki. Savaş hiç olmamasını dilediğimiz bir eylemdir. Keşke hep barış içerisinde yaşasaydık. Savaşı ahlakını bize öğrettiler. Birbirlerine yakın cephelerde savaşa kısa süre ara verildiğinde birbirlerinin yaralarını taşıdılar. Böylesine insani yoğunluğu fazla bir savaşı tarih görmedi. Kahramanca savaştılar, kahramanca öldüler ve arkalarında utanılacak bir şey bırakmadılar.
Bir komutan Mustafa Kemal Atatürk 1934 yılında Anzak annelerine hitapta bulundu. Atatürk, "Onlar bu topraklarda can verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuştur. Sizler Mehmetçik'lerle yan yana koyun koyunasınız". Bir Anzak annesi de "Gelibolu toprklarında yitirdiğimiz evlatlarımız için bize güzel temenni bahşettiniz" dedi.
Avustralya ve Yeni Zelanda Başbakanı'na şimdi sesleniyorum, sizlerin atalarınız burada kahramanca savaştılar. Savaş esnasında yaşanan hatıralar üzerinden biz dostluğu 100 yıl sonra hatırlıyoruz. Biz Türkler karşımızda mertçe savaşanları hep hayırla andık. Örnek bir destan yazdılar. Sizlerin dedeleriniz ve bizlerin dedeleri asırlarca unutulmayacak bir destan yazdılar. Savaşı mertçe yapmak lazım. Savaş sonrasındaki tutum da önemlidir. O savaşlardan nefrette üretilebilir, dostluk da üretilebilir.
Johnny'ler Tony'ler, Ahmet'lerle Mehmet'lerle savaşmak için gelmişlerdi. Gün bugündür, hepimiz savaşlardan nefret kültürü ve kötü hatıralar üzerinde inşa edecek bir öfke kültürü üretmeyelim. Savaşlardan dersler çıkaralım.
Bu zirveyi planlarken tek bir şey hedefledik. 100 yıl önce acılı savaşlar yaşamış olabiliriz ama barışı inşa etme günü bugündür. Öfke kültürü üretmeyelim, savaşlardan dersler çıkaralım. Devlet adamlarının savaş kararı alması bazen kolay gibi görülebilir ama halkların çektiği acılar büyük ızdırap verirler. 2015'teyiz ve çağrımız aynı çağrı. Değerli dostlarımla birlikte yaptığımız çağrı esastır. Gelin bir dünya barışını inşa edelim.
Bugünlerde birileri bu acılar üzerinden yeni bir düşmanlık tohumu ekmeye çalışıyorlar. İstanbul artık Avustralyalılar, Yeni Zelandalıların da şehridir. Hepiniz hoş geldiniz, sefalar getirdiniz. Yarın Gelibolu'da sizler o savaşın atmosferin teneffüs edeceksiniz. Bir daha o acıların yaşanmaması için bugün hep birlikte nefret dilini terk edelim. Yaşanan acıları hep beraber paylaşalım.
Yeni nesle barışı anlatalım, savaşlardan çıkarılacak barışı anlatalım. Gelecek nesillerin barış dilini kuralım.
